Theo Bộ Tài chính, trong thời gian qua, ngành giao thông đã xây dựng các phương án và thực hiện sắp xếp dịch chuyển hoặc giảm giá dịch vụ của một số trạm nhằm khắc phục một số bất cập. Tuy vậy, đại diện ngành tài chính cho rằng: “Một số trạm thu giá còn phát sinh bất cập như nằm ngoài phạm vi dự án”. Đây là đánh giá theo đại diện ngành tài chính đã được nêu trong kết luận của Thanh tra Chính phủ, Đoàn giám sát của ủy ban thường vụ Quốc hội và phản ánh của người dân.

Bộ Tài chính đề nghị rà soát các trạm BOT đang phát sinh bất cập - Hình 1

Nhiều trạm BOT đang đang phát sinh bất cập (Ảnh minh họa)

Nếu cần thiết phải điều chỉnh vị trí đặt trạm, điều chỉnh mức giá và ảnh hưởng đến phương án tài chính của dự án, lãnh đạo Bộ Tài chính đề nghị ngành giao thông cùng với địa phương và nhà đầu tư dự án xem xét, thống nhất quyết định.

Văn bản của Bộ Tài chính lưu ý, việc xem xét cần phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội của địa phương, đảm bảo khả thi về phương án tài chính của dự án, hài hòa lợi ích Nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng.

Riêng với mức thu phí, lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết, mức thu tại thông tư của Bộ Tài chính ban hành trước năm 2017 được tính toán để hoàn vốn tổng mức đầu tư tại hợp đồng BOT. Đến nay, dự án đã hoàn thành bàn giao, đưa vào sử dụng và thu giá dịch vụ. Trong khi đó, có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến việc điều chỉnh mức giá so với phương án tài chính kèm hợp đồng như: Thay đổi chi phí xây dựng, lãi vay, giải phóng mặt bằng, thuế giá trị gia tăng đầu vào được hoàn, dự phòng phí, lưu lượng phương tiện,…

Qua đó, lãnh đạo ngành tài chính đề nghị Bộ GTVT sớm triển khai việc quyết toán công trình dự án BOT, điều chỉnh phương án tài chính của hợp đồng, từ đó làm cơ sở điều chỉnh mức thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ, thời gian hoàn vốn.

Về phương thức thu, Bộ Tài chính cho rằng, trước đây, cách làm chủ yếu là thu phí khi phương tiện qua trạm (ngoại trừ các dự án đường cao tốc thu phí tính theo km xe chạy). Điều này theo đánh giá dẫn đến chủ phương tiện phải trả chung mức phí không phân biệt quãng đường xe qua. 

Ngoài ra, Bộ Tài chính đề nghị ngành giao thông nghiên cứu, xây dựng nguyên tắc xác định mức giá phù hợp với chất lượng và mức độ sử dụng thực tế của chủ phương tiện.

Tuấn Ngọc