LTS: Tổng Công ty Đông Bắc được biết đến là doanh nghiệp kinh tế - quốc phòng trực thuộc Bộ Quốc phòng có nhiệm vụ chuyên kinh doanh than khoáng sản. Và như vậy, sản phẩm hàng hóa của họ là than và khoáng sản. Ai cũng hiểu điều đó. Và họ có được thương hiệu như ngày hôm nay cũng từ các sản phẩm hàng hóa đó. Tuy nhiên, hiện nay, sản phẩm của họ đa dạng hơn, đó là những gói thầu thuộc các công ty con của thương hiệu, có tỷ lệ tiết kiệm rất thấp cho ngân sách Nhà nước. Hơn nữa, ở một số gói thầu còn xuất hiện tình trạng nhiều nhà thầu “quen mặt” liên tiếp trúng các gói thầu qua các năm. Khi viết loạt bài này, chúng tôi chỉ mong rằng, thương hiệu Đông Bắc luôn là thương hiệu có những sản phẩm thật uy tín, chất lượng.
Tôn chỉ của Thương hiệu và Công luận là đấu tranh chống hàng giả, hàng nhái theo chỉ đạo của Chính phủ, theo Nghị định 41/CP-NĐ; bảo vệ thương hiệu, doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh chân chính và cũng không thể quên nhiệm vụ chung là bảo vệ pháp chế, hoạt động theo chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, đấu tranh chống tiêu cực, lãng phí... Đó cũng là công việc mà Tạp chí luôn thực hiện.
Thương hiệu Đông Bắc…
Tổng công ty Đông Bắc - Bộ Quốc phòng được thành lập ngày 27 tháng 12 năm 1994, là doanh nghiệp Kinh tế - Quốc phòng trực thuộc Bộ Quốc phòng, thực hiện nhiệm vụ chính trị là sản xuất kinh doanh và quân sự quốc phòng. Tổng công ty Đông Bắc luôn đứng tốp đầu quốc gia về khai thác than, chiếm 12 - 14% sản lượng than của toàn quốc.
Thương hiệu 'Đông Bắc' đã hội tụ được trí tuệ và sức mạnh tổng hợp của sự đoàn kết (Đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân sản xuất) và lan tỏa không chỉ trong sản xuất than - đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia mà đã thành công với vai trò là Nhà thầu trong thi công các công trình kết cấu hạ tầng giao thông, nhiệt điện, xây dựng các công trình công nghiệp và dân dụng, các công trình Quốc phòng – An ninh của đất nước.
Trải qua hơn 20 năm xây dựng và phát triển, Tổng công ty vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng Danh hiệu Anh hùng Lao động, 04 Huân chương các loại, 7 Cờ thi đua của Chính phủ; 29 Cờ thi đua của các Bộ, ngành Trung ương và địa phương; được bình chọn và tôn vinh “Vì sự nghiệp xóa đói giảm nghèo” và Danh hiệu “Vì môi trường xanh quốc gia" cùng nhiều phần thưởng, danh hiệu cao quý khác. Thương hiệu Đông Bắc đã được đánh giá và xếp hạng thứ 100 trong tốp 500 doanh nghiệp lớn nhất của nền kinh tế Việt Nam.
Ngày 30/12/2022, Đảng ủy Tổng công ty Đông Bắc tổ chức hội nghị, ban hành Nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ năm 2022. Theo đó, mục tiêu tổng quát của Tổng Công ty Đông Bắc là: “An toàn, linh hoạt, đổi mới, tiết kiệm, hiệu quả”, trọng tâm 03 khâu đột phá “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid 19”, “Từng bước hiện đại hóa công nghệ, tiết kiệm triệt để chi phí, nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh” và “Thực hiện lộ trình cổ phần hóa Công ty mẹ theo chủ trương của Bộ Quốc phòng”.
Thế nhưng, trên thực tế, qua các dự án đầu tư, các gói thầu trong quá kinh sản xuất kinh doanh liệu rằng Tổng công ty Đông Bắc nói chung và các công ty thành viên trực thuộc đơn vị này có thực hiện công khai minh bạch tiết kiệm triệt để ngân sách Nhà nước như những gì đã đề ra hay không, chúng ta cùng nhau tìm hiểu.
… Hay thương hiệu “quân xanh, quân đỏ”
Tổng công ty Đông Bắc gồm 15 đơn vị thành viên trong đó có 03 đơn vị cổ phần. Theo tìm hiểu của phóng viên Thương hiệu và Công luận, ở các gói thầu tại các đơn vị thuộc Tổng Công ty Đông Bắc có tình trạng “quân xanh, quân đỏ” thay phiên nhau trúng thầu qua nhiều năm.
Cụ thể, tại Công ty 45 Chi nhánh tổng Công ty Đông Bắc (Công ty 45-PV) có trụ sở tại thôn Đồng Rì, thị trấn Thanh Sơn, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang những tên nhà thầu như: Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng 208; Công ty TNHH Dịch vụ và Thương mại Hoàng Ninh; Công ty TNHH xây dựng Đỗ Phát; Công ty cổ phần Đức Hoà Quảng Ninh;… thường xuyên được xướng tên trong các gói thầu do Công ty 45 là bên mời thầu.
Gần đây nhất, theo kế hoạch lựa chọn nhà thầu (KHLCNT-PV) cho dự án Thuê ngoài phục vụ sản xuất năm 2022 của Công ty 45 gồm 7 gói thầu. Tại kết quả lựa chọn nhà thầu (KQLCNT-PV) cho Gói thầu số 1: Thuê ngoài thiết bị phục vụ khai thác lộ thiên tuyến 7 với giá mời thầu là 43.720.307.268 VND (Bốn mươi ba tỷ bảy trăm hai mươi triệu ba trăm lẻ bảy nghìn hai trăm sáu mươi tám đồng chẵn), Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng 208 là nhà thầu được lựa chọn với giá trúng thầu là 43.112.390.200 VND (Bốn mươi ba tỷ một trăm mười hai triệu ba trăm chín mươi nghìn hai trăm đồng chẵn). 
Gói thầu số 2: Thuê ngoài thiết bị phục vụ sàng, nghiền, tuyển rửa than có giá mời thầu là 14.163.050.000 VND (Mười bốn tỷ một trăm sáu mươi ba triệu năm mươi nghìn đồng chẵn). Tại quyết định lựa chọn nhà thầu (QĐLCNT-PV) số 2489/QĐ-45 do ông Nguyễn Ngọc Liêm – Giám đốc Công ty 45 ký ngày 24/12/2021 thì Công ty TNHH Dịch vụ và Thương mại Hoàng Ninh được xướng tên là đơn vị trúng thầu với giá 14.010.700.000 VND (Mười bốn tỷ không trăm mười triệu bảy trăm nghìn đồng chẵn)
Gói thầu số 3: Thuê ngoài nhân công phục vụ sản xuất có giá mời thầu là 6.189.150.000 VND (Sáu tỷ một trăm tám mươi chín triệu một trăm năm mươi nghìn đồng chẵn), Công ty cổ phần Đức Thịnh Quảng Ninh là đơn vị được lựa chọn với giá trúng thầu là 5.893.404.000 VND (Năm tỷ tám trăm chín mươi ba triệu bốn trăm linh bốn nghìn đồng chẵn)
Gói thầu số 4: Thuê xe đưa đón công nhân có giá 8.600.587.380 VND (Tám tỷ sáu trăm triệu năm trăm tám mươi bảy nghìn ba trăm tám mươi đồng chẵn), Công ty TNHH Liên hợp vận tải và Du VI.TRA.CO trúng thầu với giá 7.900.442.000 VND (Bảy tỷ chín trăm triệu bốn trăm bốn mươi hai nghìn đồng chẵn).
Gói thầu số 5: Thuê máy xúc trong đào lò có giá mời thầu là 556.036.800 VND (Năm trăm năm mươi sáu triệu ba mươi sáu nghìn tám trăm đồng chẵn), Công ty TNHH thương mại tổng hợp Phú Thái Hòa CP là đơn vị được lựa chọn với giá 544.915.800 VND
Riêng ở Gói thầu số 6: Thuê xe phục vụ ĐHSX và chở CBCNV, Công ty 45 Chỉ định thầu rút gọn cho Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng 208 tiếp tục là đơn vị trúng thầu gói thầu này.
Gói thầu số 7: Thuê máy xúc phục vụ sản xuất có giá 9.209.446.620 VND (Chín tỷ hai trăm lẻ chín triệu bốn trăm bốn mươi sáu nghìn sáu trăm hai mươi đồng chẵn), một lần nữa Công ty TNHH Dịch vụ và Thương mại Hoàng Ninh lại tiếp tục được lựa chọn với giá trúng thầu là 9.033.478.080 VND (Chín tỷ không trăm ba mươi ba triệu bốn trăm bảy mươi tám nghìn không trăm tám mươi đồng chẵn).
Trước đó, Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng 208 như: Gói thầu thuê thiết bị phục vụ bóc xúc, vận chuyển, san gạt đất đá khắc phục sự cố sạt lở bờ trụ mỏ lộ thiên Đồng Rì (tháng 11/2021); Thuê ngoài thiết bị phục vụ khai thác lộ thiên tuyến 7 (tháng 07/2020);…
Trong tháng 06/2021, Công ty TNHH Dịch vụ và Thương mại Hoàng Ninh cũng liên tục được “sở hữu” các gói thầu tại Công ty 45 như: Thuê xe ô tô vận tải than; Thuê thiết bị phục vụ chế biến than sạch cám 7aVD từ nguồn bã xít thải; Thuê ngoài thiết bị phục vụ sàng, nghiền, tuyển rửa than (tháng 12/2020);…
Như vậy có thể thấy, dù bằng bất kỳ hình thức lựa chọn nhà thầu nào nhưng kết quả lựa chọn nhà thầu của nhiều gói thầu tại Công ty 45 lại lộ rõ sự bất thường khi một số cái tên “quen thuộc” được gọi tên liên tiếp trúng thầu khiến dư luận không khỏi hoài nghi rằng có hay không tình trạng “quân xanh, quân đỏ” tại các gói thầu do Công ty 45 cũng như Tổng Công ty Đông Bắc là chủ đầu tư?
Trên đây mới chỉ là một vài hiện tượng nhỏ trong rất nhiều hiện tượng “lạ” đã không còn xa lạ tại các gói thầu của một đơn vị kinh tế trực thuộc Bộ Quốc phòng.
Đề nghị Bộ Quốc phòng cùng các ban ngành liên quan vào cuộc thanh tra toàn diện đối với các gói thầu tại Tổng Công ty Đông Bắc nói chung và các công ty thành viên nói riêng để rà soát tổng thể, nếu phát hiện sai phạm cần xử lý nghiêm theo đúng quy định pháp luật.
Nhóm phóng viên
