LTS: Vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm từ lâu đã trở thành mối lo ngại thường trực của người dân và các cấp quản lý. Mặc dù các cơ quan chức năng đã có nhiều nỗ lực trong việc kiểm soát, tình trạng vi phạm vẫn diễn ra phức tạp, từ những cơ sở nhỏ lẻ đến các chuỗi siêu thị lớn. Những vi phạm này không chỉ đe dọa trực tiếp sức khỏe và tài chính của người tiêu dùng, mà còn làm suy giảm niềm tin vào thị trường, gây tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của các nhà sản xuất chân chính.
Để xây dựng một thị trường thực phẩm minh bạch và an toàn, đòi hỏi sự đồng lòng, vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền cũng đóng vai trò then chốt, nhằm nâng cao ý thức của các chủ cơ sở kinh doanh và thay đổi thói quen mua sắm của người dân.
Tạp chí Thương hiệu và Công luận xin được gửi tới quý độc giả một góc nhìn về thực trạng này, thông qua ghi nhận tại một cơ sở kinh doanh thực phẩm được biết đến là "an toàn" tại trung tâm của xã Xuân Trường, tỉnh Ninh Bình. Bài viết tìm hiểu thực tế kinh doanh và việc chấp hành pháp luật của doanh nghiệp.
Đặt tại vị trí trung tâm thuộc các xã Xuân Trường, xã Giao Thủy và xã Hải Hậu tỉnh Ninh Bình (trước kia là thị trấn Xuân Trường, thị trấn Giao Thủy và thị trấn Yên Định tỉnh Nam Định), cơ sở kinh doanh Thanh Thanh được biết đến là điểm bán và giới thiệu sản phẩm nông sản an toàn cho người dân quanh khu vực. Trên mỗi biển hiệu của các cửa hàng, chủ của chuỗi cơ sở kinh doanh này khéo léo gắn logo của Hội Nông dân địa phương như là một khẳng định về sự hợp tác, bảo chứng về chất lượng sản phẩm của cơ quan nhà nước đối với các sản phẩm đang bày bán tại đây. Mỗi ngày có rát nhiều khách hàng ra vào mua sắm tại các cơ sở này.
Từ nguồn tin cho biết, tại các cơ sở này đang bày bán nhiều sản phẩm có dấu hiệu không rõ nguồn gốc xuất xứ, phóng viên (PV) Tạp chí Thương hiệu và Công luận đã có mặt tại cơ sở này để ghi nhận thực trạng kinh doanh hàng hóa mới thấy: Những phản ánh trên là hoàn toàn có cơ sở.
Vô tư bày bán hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ
Có mặt tại cơ sở kinh doanh Thanh Thanh đặt tại tỉnh lộ 489, trung tâm của xã Xuân Trường, trước mắt phóng viên là hàng nghìn sản phẩm đủ chủng loại được bày bán thành từng khu vực. Nơi đây tập trung bày bán các sản phẩm thuộc nhóm nhu yếu phẩm, phục vụ người dân quanh khu vực.
Ngay trước cửa ra vào, nhiều thùng nông sản như khoai sọ, cà chua được bày bán ngổn ngang. Theo lời nhân viên thì những sản phẩm này đều là những sản phẩm sạch được nhập trực tiếp từ Đà Lạt hoặc Sapa. Tuy nhiên, trên các khay, hộp không có bất kỳ thông tin nào về nhà cung cấp thể hiện nguồn gốc xuất xứ sản phẩm.
Tiếp tục di chuyển vào bên trong cửa hàng, tại quầy thanh toán đặt ngay cửa ra vào, hàng chục các mặt hàng như giò lợn, giò bò, bánh cuốn, bánh rán,… được chia thành các túi nhỏ đặt ngổn ngang trên bàn. Điều kỳ lạ là tất cả các mặt hàng trên đều không có bất kỳ thông tin nào về nơi sản xuất, thời gian đóng gói, thời hạn sử dụng sản phẩm. Thời điểm phóng viên có mặt là buổi chiều, trên bàn còn khá nhiều các túi bánh cuốn, theo lời nhân viên bán hàng, sản phẩm này được gửi trực tiếp từ Hà Nội về để bán cho khách địa phương.
Ghi nhận tại quầy đông lạnh của siêu thị, nhiều sản phẩm nhập ngoại như cá, thực phẩm chế biến sẵn,… bên cạnh những sản phẩm nhập ngoại, chủ siêu thị này còn bày bán rất nhiều sản phẩm trong nước. Tuy nhiên, theo quan sát, hầu hết các sản phẩm giết mổ sẵn như gà, lợn, cá,… và các sản phẩm thực phẩm liên quan đều không có dán tem nhãn đơn vị cung ứng.
Tại khu vực bán đồ đông lạnh, từng khay chả không được bọc, phủ bao bì để đảm bảo vệ sinh, được đặt bên trong tủ cấp đông (lưu ý rằng đây là sản phẩm đã qua chế biến, có thể ăn liền), kèm theo đó là nhiều sản phẩm như xúc xích, chả cá đóng gói, bên ngoài bao bì không có bất kỳ thông tin nào thể hiện nơi sản xuất sản phẩm, hạn sử dụng sản phẩm.
Tương tự, tại quầy bán thực phẩm cá tươi sống, hàng chục khay cá hồi đã được cắt lát đóng gói cẩn thận. Tuy nhiên, không có bất cứ khay sản phẩm nào thể hiện xuất xứ sản phẩm cũng như ngày đóng gói, ngày hết hạn sử dụng sản phẩm. Cùng với đó là những khay thịt lợn xay, thịt lợn miếng được xếp ngay ngắn. Bên cạnh những sản phẩm có tem nhãn vẫn còn nhiều sản phẩm “trắng” thông tin về nơi sản xuất, nguồn gốc xuất xứ sản phẩm.
Dạo quanh một vòng tại cơ sở, phóng viên nhận thấy mặc dù được quảng cáo là cơ sở bán thực phẩm sạch an toàn cho sức khỏe, nhưng đa phần những sản phẩm nông sản, nhu yếu phẩm tại đây đều không được dán tem nhãn hàng hóa. Theo đó, các sản phẩm như rau, củ, quả, đều không rõ nguồn gốc xuất xứ, đơn vị cung ứng là đơn vị nào. Các sản phẩm nông sản như trên được bày bán như ngoài chợ, bất chấp các quy định của pháp luật liên quan.
Pháp luật đã quy định rõ, đối với hàng hóa là thực phẩm phải đảm bảo các tiêu chuẩn vệ sinh, an toàn thực phẩm và ghi rõ thời hạn sử dụng trên bao bì đóng gói. Nếu là nông sản, thực phẩm ở dạng tươi hoặc sơ chế không có bao bì đóng gói sẵn thì phải qua chọn lọc, phân loại, ghi rõ xuất xứ, chất lượng và thời hạn sử dụng tại giá hàng, quầy hàng.
Ngoài ra, tất cả các loại hàng hóa phải có giá bán được thể hiện rõ ràng trên nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa hoặc được niêm yết tại giá hàng, quầy hàng, điểm kinh doanh dịch vụ.
Pháp luật đã quy định rõ ràng là thế, tuy nhiên tại cơ sở của Thanh Thanh, phóng viên ghi nhận ngoài logo của Hội Nông dân Xuân Trường treo bắt mắt trên biển hiệu thì không có bất cứ thông tin nào liên quan đến nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm nông sản đang bày bán tại đây.
Ghi nhận tương tự tại cửa hàng Thanh Thanh đặt tại xã Giao Thủy. Nhiều sản phẩm nông sản, thực phẩm cũng “trắng” thông tin, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có hạn sử dụng sản phẩm.
Trong vai khách hàng, trải nghiệm sản phẩm Chè khoai tím sữa dừa, phóng viên nhận thấy, sản phẩm được bảo quản trong thùng đá đặt ngay tại khu vực cửa ra vào. Trên bao bì bên ngoài sản phẩm không rõ đơn vị sản xuất là đơn vị nào, ngoài thông tin cảnh báo “sản phẩm bảo quản tủ lạnh trong 02 ngày” trên bao bì sản phẩm không có bất kỳ thông tin về ngày đóng gói sản phẩm.
Mở sản phẩm để thưởng thức, phóng viên nhận thấy sản phẩm có vị chua, khoai tím có vị không giống như sản phẩm thông thường có dấu hiệu sản phẩm đã bị hỏng, phóng viên đã bày tỏ những thắc mắc về chất lượng sản phẩm với nhân viên bán hàng. Sau khi nếm thử, nhân viên này chia sẻ rằng sản phẩm thường được bán hết trong 2 ngày, thậm chí có khi kéo dài tới 3 ngày mà không gặp vấn đề gì. Lưu ý rằng: Trên bao bì sản phẩm khuyến cáo “sản phẩm bảo quản tủ lạnh trong 02 ngày” và không có thông tin về ngày đóng gói sản phẩm.
Nhập nhèm nguồn gốc xuất xứ các sản phẩm nhập ngoại
Không dừng lại ở các sản phẩm nông sản, thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, chủ siêu thị này còn bày bán nhiều sản phẩm nhập ngoại. Tuy nhiên, qua quan sát, nhiều sản phẩm nhập ngoại không được dán tem nhãn phụ bằng tiếng Việt theo quy định.
Cụ thể, ghi nhận đối với các sản phẩm bánh ngọt, thực phẩm nhập ngoại cũng xuất hiện tình trạng tương tự. Những sản phẩm này trên bao bì thể hiện đến từ Trung Quốc, Nhật, … nhưng tuyệt nhiên không được dán tem nhãn phụ bằng tiếng Việt theo quy định, cũng không biết đơn vị chịu trách nhiệm về sản phẩm tại thị trường Việt Nam là đơn vị nào.
Theo quy định của pháp luật về tem nhãn, sản phẩm bày bán phải có nhãn hàng hóa. Nhãn hàng hoá bao gồm hai loại là nhãn gốc và nhãn phụ. Nhãn gốc: Đây là nhãn được thể hiện lần đầu được gắn trên bao bì, hàng hóa do các cá nhân, tổ chức sản xuất hàng hóa tự gắn lên đó (được quy định tại khoản 3, Điều 3, Nghị định 43/2017/NĐ-CP).
Nhãn phụ cũng tương tự như nhãn gốc được gắn lên trên hàng hóa hoặc bao bì thương phẩm nhưng ngôn ngữ sử dụng phải là tiếng Việt, trên đó nêu rõ những nội dung bắt buộc trên nhãn gốc luật định các cá nhân, tổ chức phải dịch từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt hoặc là những nội dung mà nhãn gốc còn thiếu theo quy định của pháp luật Việt Nam cần phải bổ sung (được quy định tại khoản 4, Điều 3, Nghị định 43/2017/NĐ-CP).
Những phản ánh trên xin được gửi tới Chi cục QLTT tỉnh Ninh Bình, cũng như các cơ quan chức năng có liên quan sớm vào cuộc kiểm tra làm rõ.
Ở bài tiếp theo, tòa soạn Thương hiệu và Công luận xin được tiếp tục phản ánh tới độc giả những địa điểm khác liên quan đến thực trạng hàng giả, hàng nhái và hàng hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ tại địa phương này. Cùng với đó là những thông tin liên quan đến hoạt động kiểm soát thị trường của lực lượng QLTT địa phương ngay sau khi có thông tin mới nhất.
TN - TA
