Cửa khẩu Lạng Sơn: “Lối mở” cho nông sản ùn ứ

THCL Tại cửa khẩu phụ Tân Thanh (Lạng Sơn) - Pò Chài (Trung Quốc), điểm giao thương hàng nông sản, trái cây tươi của Việt Nam - Trung Quốc, có ngày trên 1.000 xe tập trung trong khi bãi hàng chỉ có sức chứa 200 - 300 xe.

Lưu thông chậm chạp

Hàng hóa nông sản Việt Nam xuất qua các cửa khẩu của Lạng Sơn chủ yếu là sắn lát khô, gạo, hạt điều, cá khô... Riêng tại cửa khẩu Tân Thanh, cứ từ tháng 12 năm trước đến tháng 3 năm sau là vào mùa thu hoạch dưa hấu của các tỉnh miền Trung, miền Nam nên lượng dưa hấu XK sang Trung Quốc qua cửa khẩu này với số lượng quá lớn, mỗi ngày trung bình có từ 500 - 700 xe dưa hấu xuất qua cửa khẩu Tân Thanh nên thường hay bị ùn tắc.

Theo báo cáo của Tiểu ban công tác cửa khẩu tỉnh Lạng Sơn, bến bãi phía Trung Quốc khá chật hẹp, mỗi ngày chỉ thu mua được từ 250 - 350 xe dưa hấu, thanh long, trong khi hàng hóa của Việt Nam bán theo tính chất tự thỏa thuận, không có HĐ XK ràng buộc nên sang tư thương Trung Quốc phải lựa chọn kiểm tra từng quả một và định giá thỏa thuận. Mặc dù thời gian thông quan mỗi xe chỉ mất 1 phút, nhưng khi sang bên kia biên giới, thương lái Trung Quốc phải mất 2 - 3 giờ mới xử lý xong. Quá trình này mất nhiều thời gian nên việc thông quan không thể triển khai lưu thông nhanh như ý muốn.

Mặt khác, về phía Trung Quốc, trong nhiều năm qua chỉ nhận hàng hoa quả của Việt Nam xuất qua cửa khẩu Tân Thanh với lý do ở đây có cơ quan kiểm dịch chất lượng hàng hoa quả tươi nên tình trạng phương tiện xếp hàng dài diễn ra thường xuyên. Tình trạng này nếu tiếp tục kéo dài, mọi rủi ro đều sẽ thuộc về DN, thương nhân và đặc biệt là nông dân Việt Nam.

Một số đề xuất

Trước thực trạng hàng hóa nông sản những tháng cuối năm thường xuyên bị ùn ứ dẫn đến ách tắc tại cửa khẩu Tân Thanh, Tiểu ban công tác cửa khẩu Lạng Sơn đã chỉ đạo các huyện biên giới, các ngành tại cửa khẩu trao đổi với phía Trung Quốc và xin ý kiến Chính phủ cho phép mở rộng một số điểm thông quan hàng hóa qua khu vực các mốc (cạnh cửa khẩu). Hiện hai bên đang xúc tiến dự án thi công mở rộng luồng XNK hàng hóa, đáp ứng yêu cầu thông quan.

UBND tỉnh Lạng Sơn chỉ đạo các đơn vị chức năng trên địa bàn tỉnh, khẩn trương thực hiện công tác phân luồng giao thông trên Quốc lộ 4A, đưa xe đỗ dừng 1 làn, đoạn từ Ngã ba Ma mèo đến khu vực Pá Phiêng, bảo đảm 1 làn còn lại vẫn lưu thông thông suốt; kéo dài thời gian làm việc, thời gian thông quan trong những ngày có nhiều hàng hóa cũng được giới hạn đến 20 giờ, thay vì 19 giờ như trước đây, tạo điều kiện thông quan hàng hóa tối đa; bảo đảm an ninh trật tự; không thực hiện dừng xe kiểm tra với dưa hấu, thanh long và các hàng nông sản XK tại các khu vực kiểm soát.

Ngoài ra, Tiểu ban cũng chỉ đạo các lực lượng chức năng tổ chức phân luồng xe từ xa để không bị ùn tắc trong quá trình lưu thông. Khu vực cửa khẩu Tân Thanh, lực lượng biên phòng tổ chức phân làm 2 luồng, một luồng xe dưa hấu, 1 luồng xe chở thanh long.

Theo đề nghị của Bộ Công thương, BQL Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn đã bố trí 2 khu vực để làm địa điểm trung chuyển và tập kết xe, tránh tình trạng ùn tắc giao thông tại khu vực cửa khẩu Tân Thanh. Trong đó, khu bãi phía đông chợ Hữu Nghị, rộng 1,5 ha có sức chứa 150 - 180 xe và khu bãi tại dự án của Công ty CP quốc tế Lạng Sơn, rộng 7.000 m2 với sức chứa 70 - 80 xe. Việc tập kết xe chở hàng vào các khu vực nêu trên cũng phần nào giải quyết được 1/3 - 1/2 lượng xe không đỗ dọc trên Quốc lộ 4A.

Theo Sở Công thương tỉnh Lạng Sơn, những tháng đầu năm 2016, các cơ quan chức năng cơ bản vẫn giải quyết thông quan hết số lượng xe lên cửa khẩu theo hướng ưu tiên xe chở dưa hấu đi trước, xe chở thanh long đi sau với tỷ lệ 4 xe dưa - 2 xe thanh long, sau đó là hàng hóa khác. Trung bình mỗi ngày XK được 220 - 230 xe dưa hấu và thanh long. Tính đến ngày 28/1/2016, lượng xe đỗ dừng tại khu vực cửa khẩu Tân Thanh ra đến khu vực Bắc Luống trên Quốc lộ 4A khoảng 200 xe, trong đó 80 - 90 xe chở thanh long.

Tiểu ban công tác cửa khẩu Lạng Sơn cũng đề xuất với Chính phủ, theo đó, trong thời gian tới thí điểm cho phép chủ tịch UBND các tỉnh biên giới được phép cho hàng hóa tạm nhập tái xuất, hàng nông sản của Việt Nam được XK thông quan thuộc các mốc gần cửa khẩu phụ lối mở sang Trung Quốc. Nếu kế hoạch được thí điểm thành công - sẽ mở thêm một con đường mới cho hàng hóa Việt Nam sang Trung Quốc được dễ dàng hơn.

Trang Nhung