Đẩy mạnh hiện đại hóa thủ tục hải quan
Trao đổi với phóng viên, Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn, Nguyễn Hồng Linh cho biết: Xác định việc hiện đại hóa công tác hải quan là nhiệm vụ trọng tâm, đơn vị đã không ngừng cải tiến quy trình hoạt động nghiệp vụ, thực hiện hiện đại hoá hải quan, để hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ trong tình hình mới.
Theo đó, Cục chú trọng công tác hướng dẫn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ bộ máy tổ chức, tăng cường cán bộ có trình độ, đạo đức và tinh thông nghiệp vụ; đơn vị thực hiện cải cách thủ tục hành chính mạnh mẽ trên mọi hoạt động nghiệp vụ trước, trong và sau thông quan; cục tiên phong áp dụng quản lý rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan - xây dựng và đưa ra những giải pháp về số hóa, điện tử hóa trong thực hiện các thủ tục hải quan, để nâng cao chất lượng phục vụ, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp.
Đặc biệt, từ tháng 03/2008, Cục Hải quan tỉnh đã áp dụng triển khai thực hiện việc khai báo hải quan từ xa cho tất cả các loại hình. Năm 2014, Cục Hải quan Lạng Sơn tiếp tục triển khai Hệ thống thông quan tự động (VNACCS/VCIS) tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh. Đến nay, hệ thống VNACCS/VCIS đang tiếp tục được các đơn vị hải quan tỉnh áp dụng thực hiện tại các chi cục hải quan tại cửa khẩu, gắn với nền tảng cửa khẩu số.
Năm 2020, Cục Hải quan tỉnh đã triển khai mô hình quản lý chuỗi cung ứng tích hợp theo hướng dẫn tại khung an ninh và tạo thuận lợi thương mại (SAFE) của Tổ chức hải quan thế giới. Công tác soi, kiểm tra hàng hóa cũng được tiến hành qua hệ thống soi container điện tử.
Cùng với đó, đơn vị đã đầu tư kinh phí nghiên cứu, ứng dụng 05 phần mềm mới phục vụ quy trình nghiệp vụ trên nền tảng số, nhằm hoàn thiện và chuyển sang “số hóa” các thủ tục hải quan; thực hiện cắt giảm những chứng từ, giấy tờ, trình tự, thủ tục không cần thiết, nhằm bảo đảm phù hợp với định hướng xây dựng mô hình hải quan “phi giấy tờ”.
Hiện nay, 99% thủ tục liên quan tới hàng hóa xuất nhập khẩu của doanh nghiệp làm thủ tục qua các chi cục hải quan tỉnh đều được thực hiện thông qua hệ thống tự động trên nền tảng số.
Ông Nguyễn Hồng Linh nhấn mạnh: “Mục tiêu của Cục Hải quan Lạng Sơn là đến cuối năm 2025, các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan sẽ được chuẩn hóa, số hóa dữ liệu và được thực hiện hoàn toàn trên môi trường điện tử, phi giấy tờ”.
Với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động nghiệp vụ, Hải quan Lạng Sơn đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu và rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa cũng như khách du lịch qua các cửa khẩu trên địa bàn, tăng thu ngân sách nhà nước, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Theo báo cáo của Cục Hải quan Lạng Sơn, 9 tháng năm 2023, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa tất cả các loại hình (kinh doanh, quá cảnh, chuyển cửa khẩu, vận chuyển độc lập) đạt 33.030,54 triệu USD. Lũy kế kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa mở tờ khai tại Cục Hải quan tỉnh đạt 3.260,49 triệu USD (tăng 94,6% so cùng kỳ năm 2022), trong đó, lũy kế kim ngạch xuất khẩu đạt 1.808,81 triệu USD (tăng 309,0% so cùng kỳ năm 2022); lũy kế kim ngạch nhập khẩu đạt 1.451,67 triệu USD (tăng 17,7% so cùng kỳ năm 2022). Cục thu ngân sách Nhà nước đạt 3.456,8 tỷ đồng (tăng 16% so cùng kỳ năm 2022) - đạt 57,6 % so chỉ tiêu được giao (6.000 tỷ đồng).
Tăng cường chống buôn lậu, hàng giả
Nhằm tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, lãnh đạo Cục Hải quan Lạng Sơn đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng cường thu thập thông tin về doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp đã từng bị xử lý về các hành vi vi phạm; chủ động kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, đặc biệt là những mặt hàng có thuế suất cao.
Theo Trưởng phòng Phòng chống buôn lậu và xử lý vi phạm, Cục Hải quan Lạng Sơn, Nguyễn Công Tuân: Thời gian qua, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trên địa bàn tỉnh cơ bản được kiểm soát. Tuy vậy, hiện tượng vận chuyển trái phép hàng hóa biên giới, vận chuyển hàng hóa không có chứng từ hợp pháp vẫn diễn ra nhỏ lẻ tại một số địa bàn cửa khẩu; hàng hóa vi phạm gồm pháo nổ, quần áo, hàng đông lạnh... không rõ nguồn gốc.
Phương thức hoạt động của các đối tượng là cất giấu pháo nổ trong hầm cốp, cabin của phương tiện vận tải nhập cảnh, sau đó lợi dụng lúc sáng sớm và chiều tối để vận chuyển hàng hóa không có chứng từ hợp pháp, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ vào nội địa.
Trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, đơn vị đã phát hiện một số doanh nghiệp thực hiện các hành vi khai sai về tên hàng, số lượng, chủng loại, mã số hàng hóa, nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện, quá cảnh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu.
Trong 9 tháng năm 2023, lực lượng hải quan tỉnh phát hiện 1.112 vụ vi phạm, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính hơn 60,9 tỷ đồng. Trong đó, số đầu vụ vi phạm tăng 14,9%; trị giá hàng hóa vi phạm tăng 70,52% so với cùng kỳ năm 2022. Ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 1.099 vụ, số tiền phạt nộp NSNN trên 5,5 tỷ đồng.
Điển hình là một số vụ việc được cơ quan chức năng xử lý vi phạm trong quý III/2023 như: Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 904/QĐ-XPHC ngày 31/08/2023 đối với Công ty TNHH Thương Mại TMT Lạng Sơn về hành vi nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện; tang vật vi phạm gồm 1 chiếc máy mạ điện (mạ chân không) đã qua sử dụng, trị giá gần 360 triệu đồng. Chi cục Hải quan của khẩu Chi Ma thực hiện tuần tra kiểm soát phát hiện 20 bao tải dứa có chứa 400 kg tai lợn đông lạnh…
Cục trưởng Nguyễn Hồng Linh chia sẻ: Thời gian tới, Cục Hải quan Lạng Sơn tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ công chức tinh thông nghiệp vụ, liêm chính, chuyên nghiệp, làm chủ công nghệ, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Đơn vị đẩy mạnh cải cách hiện đại hóa hoạt động hải quan, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa hải qua trong hoạt động làm thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa, nhằm giảm thời gian thông quan hàng hóa, cho doanh nghiệp.
Cục Hải quan tỉnh tiếp tục rà soát, nghiên cứu đề xuất điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện những cơ chế, chính sách thuộc lĩnh vực hải quan, để phù hợp với tình hình thực tiễn hoạt động tại địa bàn. Đồng thời, đơn vị tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát hải quan, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, bảo đảm môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch, hiệu quả.
Triệu Thành
