Thách thức từ địa bàn chiến lược và thủ đoạn tinh vi
Theo nhận định của Chi cục Hải quan khu vực III, hoạt động vận chuyển thuốc lá lậu ngày càng tinh vi và phức tạp, gây khó khăn cho các lực lượng chức năng trong việc thu thập thông tin và bắt giữ. Buôn lậu diễn ra trên nhiều tuyến, từ đường bộ, đường biển đến đường hàng không. Hải Phòng, với nhiều cảng biển quốc tế, khu công nghiệp và khu chế xuất (như cảng Lạch Huyện, sân bay quốc tế Cát Bi), luôn nằm trong nhóm địa bàn trọng điểm có nguy cơ buôn lậu cao. Các đối tượng thường lợi dụng vị trí chiến lược của thành phố và các tuyến cao tốc để tập kết thuốc lá lậu từ biên giới phía bắc, sau đó vận chuyển đi các tỉnh lân cận để tiêu thụ.
Các thủ đoạn vận chuyển thường thấy bao gồm: đóng gộp thuốc lá lậu vào các lô hàng hợp pháp để tránh sự chú ý của lực lượng kiểm tra; làm giả hồ sơ, chứng từ khai báo sai về hàng hóa; nhập khẩu hàng hóa có dấu hiệu xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; và cất giấu trong hành lý của hành khách xuất nhập cảnh.
Siết chặt quản lý thuốc lá điện tử và hiện đại hóa nghiệp vụ
Một thách thức lớn hiện nay là việc phân biệt và nhận diện các sản phẩm thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng). Việc này gây khó khăn cho các lực lượng chức năng trong việc áp dụng văn bản pháp luật và chế tài xử lý phù hợp, đặc biệt khi Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 173/2024/QH15 về việc cấm hoàn toàn các sản phẩm này từ ngày 1/1/2025.
Chi cục Hải quan khu vực III kiến nghị các cơ quan chức năng cần sớm cụ thể hóa các quy định, làm rõ định nghĩa, cấu tạo và nguy cơ của từng loại sản phẩm, đồng thời sửa đổi luật và chế tài xử lý liên quan. Để nâng cao hiệu quả, cần xây dựng cơ chế chia sẻ dữ liệu và thông tin tình báo, tổ chức các chuyên án phối hợp liên ngành.
Về phía Hải quan, cần tăng cường đầu tư, mua sắm trang thiết bị hiện đại phục vụ công tác kiểm tra, giám sát. Đồng thời, ứng dụng công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động nghiệp vụ hải quan sẽ tăng khả năng phát hiện, bắt giữ và xử lý vi phạm.
Chi cục Hải quan khu vực III cam kết tiếp tục triển khai đồng bộ, hiệu quả các biện pháp nghiệp vụ trên tất cả các tuyến, địa bàn trọng điểm. Đơn vị cũng sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giúp các doanh nghiệp và người dân hiểu rõ tác hại của việc nhập khẩu, kinh doanh, sử dụng sản phẩm thuốc lá nhập lậu, góp phần kiến tạo môi trường kinh doanh công bằng và minh bạch.
Thành Nam (t/h)
