Theo các chuyên gia, điểm mấu chốt là xác lập ngưỡng giá trị giao dịch để phân biệt nghĩa vụ thuế. Ông Trần Hữu Đang, Tổng Giám đốc Công ty CP Vàng bạc Đá quý AJC, cho rằng nếu chỉ miễn thuế cho người tiết kiệm mà đánh thuế với người đầu tư sẽ dễ tạo ra sự thiếu công bằng. Thực tế, có người nói mua vàng để “làm của để dành” hay làm quà tặng cưới hỏi nhưng lại nhằm mục đích sinh lời; ngược lại, có người thực sự mua tích trữ nhưng đến lúc cần tiền buộc phải bán ra. “Cơ quan quản lý rất khó xác định ai là nhà đầu tư, ai là người tiết kiệm,” ông Đang nhận định.
Ông đề xuất thiết lập cơ chế giao dịch minh bạch: mọi giao dịch mua bán vàng nên được thanh toán qua ngân hàng, có đầy đủ chứng từ thể hiện giá mua, giá bán và thông tin cá nhân. Khi người bán vàng có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên, giao dịch đó nên được xem là hoạt động đầu tư và phải nộp thuế 0,1% trên giá trị, bất kể lời hay lỗ. Các ngân hàng thương mại có thể báo cáo dữ liệu cho Ngân hàng Nhà nước, giúp cơ quan thuế xác định chính xác nghĩa vụ của từng cá nhân.
Ở góc nhìn khác, ông Nguyễn Văn Được, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ và Tư vấn thuế Trọng Tín, cho rằng việc đánh thuế trên phần chênh lệch mua - bán hiện rất khó thực hiện. Nhiều người đã mua vàng từ nhiều năm trước, khi hệ thống hóa đơn, chứng từ chưa hoàn chỉnh, khiến cơ quan thuế không thể xác định chính xác giá vốn để tính thu nhập chịu thuế.
Ông Được cũng lưu ý rằng trước đây, vàng miếng từng được coi là tiền tệ - người dân bán vàng tức là đổi tiền, không phải nộp thuế. Nhưng hiện nay, vàng đã trở thành một loại hàng hóa, nên việc bán vàng là hành vi chuyển nhượng tài sản, tương tự như giao dịch cổ phiếu hay bất động sản thứ hai. Vì vậy, dù người bán có lãi hay lỗ, việc nộp thuế vẫn là cần thiết để bảo đảm tính công bằng trong nghĩa vụ thuế.
Tuy nhiên, để không “đánh nhầm” vào người mua vàng tiết kiệm, ông Được cho rằng cần có quy định cụ thể về ngưỡng giá trị giao dịch. “Nếu vượt ngưỡng này, người bán vàng được xem là nhà đầu tư và phải nộp thuế; còn các giao dịch nhỏ, mang tính tiết kiệm, thì nên được miễn,” ông nhấn mạnh.
Phương Thảo (t/h)
