Theo Tổng cục Hải quan, tháng 9, xuất khẩu sắn và sản phẩm từ sắn đạt hơn 269 nghìn tấn, trị giá 89 triệu USD, giảm so với tháng trước. Tính chung 9 tháng, Việt Nam xuất hơn 3 triệu tấn, thu về 947 triệu USD, tăng 60,9% về lượng và 7,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024.
Trung Quốc bất ngờ tăng mạnh nhập khẩu, tiếp tục là thị trường lớn nhất khi mua hơn 2,9 triệu tấn, trị giá 881 triệu USD, tăng 65% về lượng và 10% về trị giá. Tuy nhiên, giá xuất khẩu bình quân giảm mạnh 33%, còn 301 USD/tấn.
Đài Loan (TQ) là thị trường lớn thứ hai, nhập hơn 42 nghìn tấn sắn của Việt Nam, trị giá trên 15 triệu USD, tăng 13% về lượng nhưng giảm 23% về trị giá so với cùng kỳ năm trước; giá trung bình giảm 31%, còn 372 USD/tấn.
Đứng thứ ba là Malaysia với hơn 21 nghìn tấn, trị giá trên 8 triệu USD, tăng mạnh 73% về lượng và 25% về trị giá; giá xuất khẩu giảm 27%, tương đương 372 USD/tấn.
Sau một thời gian chững lại, nhu cầu nguyên liệu phục vụ sản xuất thức ăn chăn nuôi, ethanol và công nghiệp thực phẩm tại Trung Quốc vẫn duy trì ở mức cao, kéo theo nhập khẩu tăng mạnh. Bên cạnh đó, xuất khẩu sắn của Việt Nam sang các thị trường như Philippines và Pakistan tiếp tục khởi sắc, đặc biệt Nhật Bản ghi nhận mức tăng đột biến tới 848,9% trong 9 tháng đầu năm. Ngược lại, xuất khẩu sang Hàn Quốc lại giảm mạnh 51,2% về lượng.
Ở mặt hàng tinh bột sắn, Việt Nam đã vượt Thái Lan để dẫn đầu, xuất sang Trung Quốc hơn 1,65 triệu tấn, tăng 77,7% so với cùng kỳ năm 2024. Thị phần của Việt Nam tăng từ 38,21% lên 47,81%, trong khi Thái Lan giảm còn 35,42% dù sản lượng chỉ tăng nhẹ 7,5%.
Với mặt hàng sắn lát, Việt Nam vẫn giữ vị trí thứ hai sau Thái Lan nhưng đạt mức tăng trưởng ấn tượng 168,9% về lượng, tương đương 814,22 nghìn tấn, qua đó nâng thị phần từ 15,99% lên 17,36%.
Diễn biến này cho thấy cơ cấu nguồn cung sắn cho Trung Quốc đang có sự chuyển dịch rõ nét khi Việt Nam mở rộng thị phần đáng kể. Trong khi Việt Nam được dự báo tiếp tục củng cố vị thế nhờ lợi thế về giá và vị trí địa lý, các đối thủ như Lào và Campuchia có thể nổi lên trong trung hạn với mức giá cạnh tranh hơn.
Vì vậy, doanh nghiệp Việt Nam cần chuyển hướng từ cạnh tranh bằng giá sang nâng cao chất lượng, đầu tư công nghệ chế biến sâu và phát triển sản phẩm giá trị gia tăng để duy trì vị thế bền vững lâu dài.
Hà Trần (t/h)
