Trong tháng 11/2025, các hiện tượng vi phạm nổi lên là vận chuyển trái phép vàng, tiền tệ, điện thoại di động các nhãn hiệu qua biên giới, cùng với việc vận chuyển quá cảnh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu từ Trung Quốc qua Việt Nam sang Lào, Campuchia.
Hoạt động buôn lậu tập trung tại các tuyến đường bộ ở biên giới phía Bắc (chủ yếu qua cửa khẩu Hữu Nghị), phía Nam giáp Campuchia và tuyến đường hàng không qua cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất.
Các thủ đoạn phổ biến vẫn là lợi dụng loại hình trung chuyển, chuyển khẩu, quá cảnh để vận chuyển hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đối tượng vi phạm thường khai sai, không khai báo nhãn hiệu hàng hóa được bảo hộ, trà trộn hàng vi phạm với hàng hợp pháp hoặc lợi dụng khai báo hải quan theo thủ tục đơn giản hàng quá cảnh để không khai nhãn hiệu hàng hóa.
Điểm nóng vi phạm theo từng tuyến trong đó tuyến đường biển tiếp tục chiếm tỷ trọng vi phạm lớn nhất với 1.314 vụ (chiếm 60,4% tổng số vụ phát hiện trong tháng 11). Các cảng biển là nơi tập trung vi phạm về điều kiện, tiêu chuẩn, quy chuẩn nhập khẩu, và nhãn mác hàng hóa. Đặc biệt, đã phát hiện hiện tượng nhập khẩu máy móc, thiết bị đã qua sử dụng. Đáng chú ý, tại cảng biển Hải Phòng, cơ quan chức năng đã phát hiện vụ việc nhập khẩu vỏ đạn và một số viên đạn còn sử dụng được, được xác định là vũ khí quân dụng, với tổng số lượng 16 bao tương đương 20.010 kg. Vụ việc này có dấu hiệu vi phạm pháp luật theo Điều 304 Bộ Luật hình sự năm 2025 (Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự).
Tuyến đường bộ phát hiện 629 vụ. Các đối tượng lợi dụng chính sách ưu đãi cư dân biên giới để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa có giá trị cao như ngoại tệ, thuốc lá, điện thoại, vàng lá, thực phẩm đông lạnh. Hoạt động mua bán, vận chuyển pháo nổ, đường kính trắng, thuốc bảo vệ thực vật tiếp tục diễn ra ở các tỉnh miền Trung và biên giới Việt – Lào. Đáng chú ý, nổi lên hiện tượng vận chuyển pháo nổ và ma tuý tăng mạnh ở tuyến đường bộ miền Trung giáp với Lào.
Tuyến hàng không trong tháng 11 ghi nhận 92 vụ, với trị giá vi phạm ước tính 20,2 tỷ đồng. Đặc biệt, nổi lên hiện tượng vận chuyển vàng, tiền tệ, ma tuý tại cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài.
Trước tình hình buôn lậu, gian lận thương mại diễn biến phức tạp, Cục Hải quan đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, tăng cường hướng dẫn nghiệp vụ, và đẩy mạnh công tác kiểm soát chống vận chuyển trái phép vàng qua biên giới.
Trong tháng 11, cơ quan Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 2.176 vụ, trị giá hàng hoá vi phạm ước tính 2.199 tỷ đồng. Số thu ngân sách nhà nước đạt 238,4 tỷ đồng. Cơ quan Hải quan đã khởi tố 4 vụ và chuyển cơ quan khác khởi tố 15 vụ.
Tính chung từ đầu năm 2025 đến hết tháng 11, cơ quan Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý tổng cộng 17.297 vụ vi phạm. Trị giá hàng hoá vi phạm ước tính đạt 21.751 tỷ đồng, số thu ngân sách nhà nước đạt 948,73 tỷ đồng. Hải quan đã khởi tố 20 vụ và chuyển cơ quan khác khởi tố 115 vụ.
Cùng với đó, trong công tác đấu tranh phòng chống ma tuý, trong tháng 11 cơ quan Hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng khác phát hiện, bắt giữ 13 vụ/23 đối tượng, thu giữ 86,97 kg ma tuý các loại. Tính chung đến hết tháng 11, Hải quan đã chủ trì, phối hợp phát hiện, bắt giữ 178 vụ/236 đối tượng, thu giữ khoảng 2,4 tấn ma tuý các loại.
Tâm An(t/h)
