Phong trào được triển khai sâu rộng
Cách đây gần 80 năm, khi đất nước vừa giành được độc lập, hơn 95% dân số chưa biết đọc, biết viết, “giặc dốt” trở thành một trong ba thứ giặc nguy hiểm, cùng với “giặc đói” và “giặc ngoại xâm”; phong trào “Bình dân học vụ” ra đời với mục tiêu cấp bách là xóa nạn mù chữ, nâng cao trình độ văn hóa cho Nhân dân. Và chỉ trong một thời gian ngắn, hàng triệu người dân Việt Nam đã biết đọc, biết viết, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Phong trào “Bình dân học vụ” do Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động là một biểu tượng của lòng quyết tâm, ý chí, tinh thần đoàn kết giúp người dân thoát khỏi bóng tối mù chữ, tiếp cận tri thức.
Ngày nay, trong bối cảnh chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu thì không thể không hướng tới một quốc gia số, xã hội số, công dân số toàn diện và toàn trình. Do đó, phong trào “Bình dân học vụ số” không chỉ là một sáng kiến giáo dục, mà còn là cầu nối giữa quá khứ và tương lai; bằng việc phát huy bài học lịch sử, phấn đấu xây dựng một xã hội không chỉ giàu về tri thức mà còn giàu về sức mạnh công nghệ, sẵn sàng hội nhập và phát triển, bởi vì tri thức là “chìa khóa”, công nghệ là “cánh cửa” để mở ra một tương lai tươi sáng hơn.
Ngày 8/5/2025, UBND tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức lễ phát động phong trào “Bình dân học vụ số” trên địa bàn toàn tỉnh. Kế hoạch triển khai phong trào này với mục đích, yêu cầu triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả, sâu rộng phong trào “Bình dân học vụ số” trên địa bàn tỉnh nhằm phổ cập tri thức cơ bản về chuyển đổi số, kỹ năng số cho người dân với tinh thần cách mạng, toàn dân, toàn diện, không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình chuyển đổi số; mọi người dân đều được trang bị kiến thức, kỹ năng số cần thiết để áp dụng trong cuộc sống hàng ngày nhằm nắm bắt, tận dụng, khai thác, thụ hưởng những thành quả của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số mang lại.
Phong trào “Bình dân học vụ số” đã được triển khai toàn diện, sâu rộng đến tận thôn, bản, tổ dân phố, tạo nên cuộc vận động toàn dân thi đua học tập, rèn luyện kỹ năng số, tích cực tham gia vào quá trình chuyển đổi số. Cán bộ, đảng viên đã tiên phong, gương mẫu thực hiện phong trào, góp phần lan tỏa tinh thần tự học, tự nâng cao tri thức, kỹ năng số, chuyển quá trình học tập, rèn luyện, nâng cao và ứng dụng tri thức số thành nhu cầu tự thân của mỗi người dân.
Kết quả của phong trào được đo lường bằng sự thay đổi căn bản về năng lực sử dụng nền tảng, dịch vụ số của người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế số, xây dựng chính quyền số, xã hội số và hướng tới mục tiêu Thanh Hóa nằm trong nhóm các tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước về chuyển đổi số. Bảo đảm an ninh dữ liệu, an toàn thông tin trong suốt quá trình triển khai thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số”.
Kế hoạch đề ra mục tiêu năm 2026, 100% cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong khu vực công có hiểu biết về chuyển đổi số, có kiến thức và kỹ năng số, sử dụng tốt các nền tảng, dịch vụ số phục vụ công việc.
100% học sinh từ cấp tiểu học được trang bị kiến thức, kỹ năng số để phục vụ học tập, nghiên cứu và sáng tạo, nhận biết được nguy cơ, có kỹ năng bảo đảm an toàn trong môi trường số.
100% người dân trưởng thành có tri thức cơ bản về chuyển đổi số, có kỹ năng số, sử dụng tốt thiết bị thông minh để khai thác thông tin, sử dụng nền tảng, dịch vụ số thiết yếu, tham gia tương tác, an toàn trên môi trường số.
80% người dân trong độ tuổi trưởng thành được xác nhận đạt phổ cập tri thức về chuyển đổi số, kỹ năng số trên nền tảng VNelD.
100% người lao động trong các doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã có kiến thức cơ bản về công nghệ số, có kỹ năng số, sử dụng tốt thiết bị thông minh để phục vụ sản xuất, kinh doanh, nâng cao năng suất lao động.
Theo đánh giá của lãnh đạo UBND tỉnh Thanh Hóa, đây là phong trào có ý nghĩa hết sức quan trọng, mang giá trị nhân văn sâu sắc đối với sự phát triển của đất nước và của mỗi địa phương, trong đó có tỉnh Thanh Hóa; thể hiện quyết tâm của cấp ủy, chính quyền trong công cuộc phát triển quốc gia số, chính phủ số, kinh tế số, xã hội số và công dân số.
Mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức cần tiên phong, gương mẫu trong thực hiện phong trào, với tinh thần “đi từng ngõ, đến từng nhà, hướng dẫn từng người”. Chú trọng sử dụng các nền tảng số để chuyển tải thông tin đến mọi người, đảm bảo dễ đọc, dễ hiểu, dễ tiếp thu nhất.
Phong trào bước đầu đạt được nhiều kết quả quan trọng
Sau hơn 6 tháng triển khai thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số”, các cấp, các ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã tích cực, chủ động thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch đề ra. Phong trào bước đầu đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần vào phổ cập tri thức và nâng cao năng lực số cho mọi tầng lớp nhân dân.
Đến nay, toàn tỉnh có 4.351 tổ công nghệ số cộng đồng với gần 16.000 thành viên hoạt động hiệu quả, trực tiếp hướng dẫn, hỗ trợ kỹ năng số cho hàng trăm nghìn người dân, góp phần đưa tri thức số đến từng hộ gia đình.
Công tác tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng số được triển khai rộng rãi. Hơn 51.900 cán bộ, công chức, viên chức đã tham gia các khóa học ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công việc và đời sống. Có hơn 4.500 cán bộ các cơ quan đảng được bồi dưỡng ứng dụng AI trong công tác chuyên môn và gần 23.500 lượt cán bộ, thành viên ban chỉ đạo các cấp được tập huấn về chuyển đổi số và an toàn thông tin.
Trong đó, Hội Khuyến học các cấp phối hợp trung tâm học tập cộng đồng tổ chức 189 lớp kỹ năng số cho hơn 11.000 học viên. Hội Người mù mở các lớp hướng dẫn sử dụng điện thoại thông minh có phần mềm giọng nói. Tỉnh đoàn triển khai chiến dịch “Thanh niên chung tay phổ cập kỹ năng số”, tổ chức hơn 210 lớp bồi dưỡng, thu hút 35.000 lượt đoàn viên, thanh thiếu niên và người dân tham gia.
Cùng với công tác tuyên truyền và đào tạo, các cơ quan chuyên môn trong tỉnh đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, tạo hành lang pháp lý cho việc triển khai phong trào. Ban Tuyên giáo và Ban Dân vận Tỉnh ủy hướng dẫn sinh hoạt chuyên đề “Đảng viên tiên phong học tập kỹ năng số”. Sở Khoa học và Công nghệ phổ biến Khung kiến thức và Đề cương “Bình dân học vụ số” cho 6 nhóm đối tượng phổ cập, đồng thời tham mưu kế hoạch phát triển hạ tầng số giai đoạn 2025–2030.
Hiện toàn tỉnh Thanh Hóa có 9.776 trạm thu phát sóng (BTS), phủ sóng 99,7% số thôn, bản; tổng số thuê bao Internet đạt 2,73 triệu, tương đương 74,1 thuê bao/100 dân. Nhiều địa phương đã triển khai wifi miễn phí tại nhà văn hóa, khu công nhân và điểm công cộng, giúp người dân dễ dàng tiếp cận và sử dụng dịch vụ số trong học tập, sản xuất, đời sống.
Từ phong trào đã xuất hiện nhiều mô hình tiêu biểu, sáng tạo như: “Tổ chuyển đổi số Trường THCS Bắc Sơn” (phường Sầm Sơn), “Chợ số - Doanh nghiệp số” (phường Quảng Phú), “Tổ dân phố học tập số” (phường Bỉm Sơn), “Ngày thứ bảy tình nguyện hỗ trợ dịch vụ công trực tuyến” (Tỉnh đoàn), “Câu lạc bộ học tập số cộng đồng” (Hội Khuyến học), “Cầm tay chỉ việc” (Đoàn xã Nga Thắng), hay “Giờ giải lao số” trong công nhân do Liên đoàn Lao động tỉnh triển khai. Những mô hình này đang lan tỏa mạnh mẽ tinh thần học tập, sáng tạo trong cộng đồng.
Theo thống kê, trong 35 nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch số 265-KH/TU, đã có 29 nhiệm vụ hoàn thành đúng tiến độ, 6 nhiệm vụ đang tiếp tục triển khai. Phong trào “Bình dân học vụ số” đã góp phần nâng cao nhận thức, kỹ năng số, khơi dậy tinh thần học tập suốt đời, tạo đột phá trong phát triển khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo ở Thanh Hóa.
Tuy vậy, phong trào vẫn đối mặt một số khó khăn như: hạ tầng công nghệ tại vùng sâu, vùng xa còn thiếu; nhân lực hỗ trợ kỹ năng số chủ yếu kiêm nhiệm; tài liệu tuyên truyền chưa thật phù hợp với từng nhóm đối tượng; kinh nghiệm triển khai ở một số nơi còn hạn chế.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Đào Xuân Yên, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy cho biết:
Trong thời gian tới, để phong trào “Bình dân học vụ số” tiếp tục đạt kết quả toàn diện, các cấp ủy, chính quyền, địa phương, cơ quan, đơn vị cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm:
Thứ nhất, tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp trong Kế hoạch số 265-KH/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; phấn đấu hoàn thành 100% các chỉ tiêu, nhất là 6 nhiệm vụ còn đang triển khai. Lồng ghép thực hiện phong trào với các đề án, chương trình chuyển đổi số, bảo đảm thiết thực, hiệu quả, có chiều sâu.
Thứ hai, đẩy nhanh đầu tư, hoàn thiện hạ tầng viễn thông, công nghệ thông tin, nhất là tại các vùng khó khăn, lõm sóng; triển khai mạng wifi tại nhà văn hóa, khu công nhân, điểm công cộng, giúp người dân thuận tiện tiếp cận, sử dụng các dịch vụ số thiết yếu.
Thứ ba, đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức tuyên truyền; phát huy vai trò hệ thống báo cáo viên, tuyên truyền viên, người có ảnh hưởng trong cộng đồng; biên soạn tài liệu phổ cập kỹ năng số ngắn gọn, trực quan, phù hợp từng nhóm đối tượng, nhất là người cao tuổi, người khuyết tật, đồng bào dân tộc thiểu số.
Thứ tư, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chuyên trách về chuyển đổi số, công nghệ thông tin; phát huy vai trò, hiệu quả của tổ công nghệ số cộng đồng và lực lượng tình nguyện viên số, hình thành mạng lưới nòng cốt phổ cập kỹ năng số bền vững tại cơ sở.
Thứ năm, phát huy vai trò của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội trong tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên, Nhân dân tích cực tham gia phong trào; gắn phong trào với các cuộc vận động, phong trào thi đua lớn của tỉnh, tạo động lực và khí thế thi đua sôi nổi trong toàn xã hội.
Với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, tinh thần chủ động, sáng tạo của các cấp, các ngành và sự đồng thuận, hưởng ứng tích cực của Nhân dân, Thanh Hóa sẽ hoàn thành các chỉ tiêu của phong trào “Bình dân học vụ số” năm 2025, từng bước đưa kỹ năng số trở thành kỹ năng phổ thông thiết yếu của mỗi người dân, góp phần xây dựng xã hội số toàn diện, hiện đại, văn minh, vững vàng cùng cả nước bước vào “kỷ nguyên số - kỷ nguyên vươn mình” của dân tộc.
Hoài Thu
