Du lịch là ngành kinh tế tổng hợp, có tính liên ngành, liên vùng và xã hội hóa cao, phát triển du lịch không chỉ bó hẹp trong một tỉnh, một vùng mà vượt ra khỏi phạm vi hành chính của địa phương, khu vực và quốc gia. Việc liên kết phát triển du lịch là xu thế chung tất yếu trong thời đại ngày nay. Trong các loại hình vận tải hành khách, vận tải hàng không là phương tiện được du khách ưu tiên lựa chọn hàng đầu do khả năng kết nối tới những điểm đến xa nhanh chóng và thuận tiện. Hai ngành du lịch và hàng không kết nối với nhau bằng mối quan hệ cộng sinh. Du lịch mang đến nguồn khách cho hàng không và hàng không tạo đà cho du lịch phát triển.
Có thể thấy, ngành du lịch và hàng không có mối quan hệ hai chiều chặt chẽ. Tuy nhiên, chi phí cho vận chuyển hàng không hiện chiếm hơn 40% cấu phần chi phí chuyến đi. Việc tăng giá vé máy bay,nhất là vào dịp nghỉ lễ và cao điểm hè như hiện nay sẽ là bất lợi, làm giảm sức cạnh tranh của điểm đến, gây khó khăn cho các địa phương cũng như doanh nghiệp du lịch trong xây dựng sản phẩm. Bên cạnh đó vấn đề hoãn, hủy chuyến của các hãng hàng không cũng đang là vấn đề nhức nhối, ảnh hưởng đến chất lượng toàn tour.
Hải Phòng là thành phố có hạ tầng giao thông phát triển, với đầy đủ 05 loại hình giao thông đường bộ, đường thủy, đường sắt, đường biển và đường hàng không. Trong đó, Cảng hàng không quốc tế Cát Bi là cảng hàng không có vị trí quan trọng của miền Bắc, nằm trên địa bàn quận Hải An, đạt tiêu chuẩn sân bay cấp 4E, đủ tiêu chuẩn đón các loại tàu bay cỡ lớn như Boeing 787, Airbus 350, là cảng hàng không dự bị hoàn chỉnh cho Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài tiếp nhận các chuyến bay thương mại.
Giai đoạn 2016 - 2019 (trước dịch Covid-19), tại Cảng Hàng không quốc tế Cát Bi đã thực hiện 51.302 lượt chuyến bay đi/đến, đón và phục vụ 7,91 triệu lượt khách. Trong đó, năm 2019 đã khai thác 16.013 chuyến khứ hồi (tăng 50% so với năm 2016) với 2,46 triệu lượt khách (tăng 60% so với năm 2016). Tần suất khai thác trung bình đạt 44 lượt chuyến/ngày.Giai đoạn 2020 - 2021, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, lượng khách qua Cảng Hàng không quốc tế Cát Bi sụt giảm đáng kể, chỉ đạt 2,8 triệu lượt khách, với 19.936 lượt chuyến bay. Tần suất khai thác trung bình đạt 27 lượt chuyến/ngày, giảm 39% so với giai đoạn 2016 - 2019.Từ năm 2022 đến nay, cùng với sự phục hồi của ngành du lịch, hoạt động hàng không cũng có sự tăng trưởng trở lại, chủ yếu ở phân khúc bay nội địa (chiếm 97% tổng lượt chuyến). Đặc biệt, ngay trong năm 2022 là năm đầu tiên hoạt động kinh tế, du lịch trở lại trạng thái bình thường mới theo chủ trương của Chính phủ đã đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ của ngành hàng không với 18.247 lượt chuyến bay và 2,95 triệu lượt khách qua Cảng Hàng không quốc tế Cát Bi, mức tăng trưởng lần lượt đạt 14% và 20% so với thời điểm trước dịch (năm 2019).
Tuy nhiên, từ cuối năm 2023 đến nay, do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu sau đại dịch Covid-19 cùng chính sách vận hành và tập trung nguồn lực đầu tư của các hãng hàng không, nhiều đường bay từ Hải Phòng đi các tỉnh, thành trong nước và quốc tế đã tạm đóng, tỷ lệ hãng tham gia khai thác và tần suất chuyến bay bị sụt giảm đáng kể. Hiện tại, Cảng hàng không quốc tế Cát Bi đang có 07 hãng Hàng không là Vietnam Airlines, Vietjet Air, Bamboo Airway, Pacific Airlines, Lucky Airlines, QingDao Airlines, AirAsia khai thác với 07 đường bay nội địa kết nối Hải Phòng với các tỉnh, thành phố: Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Buôn Mê Thuột, Nha Trang, Phú Quốc, Đà Lạt, Cần Thơ và 04 đường bay quốc tế kết nối Hải Phòng và Bangkok (Thái Lan),Incheon (Hàn Quốc), Nam Ninh, Lệ Giang (Trung Quốc).
Nhằm đánh giá đúng thực trạng hoạt động, khai thác tại Cảng hàng không quốc tế Cát Bi, cùng thảo luận để thiết lập các sáng kiến hợp tác giữa ngành du lịch Hải Phòng và ngành hàng không một cách thực chất, hiệu quả và kiến nghị Trung ương, thành phố những giải pháp mới để mở rộng mạng lưới bay từ các địa phương tới Hải Phòng, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội nghị hợp tác, liên kết phát triển giữa ngành du lịch Hải Phòng với ngành hàng không.Đặc biệt, hiện nay các hãng hàng không đang triển khai sản phẩm bay đêm nhằm giảm tải lượng khách giờ cao điểm và hạ giá thành cho mỗi chuyến bay, thì việc kết nối với các đơn vị dịch vụ tại sân bay, lưu trú, ăn uống ban đêm cần được quan tâm phối hợp đồng bộ; xem xét mở rộng thị trường hành khách tại các khu, điểm du lịch, sân golf, khu công nghiệp, khách chuyên gia và khách du lịch MICE.
Hội nghị thể hiện rõ vai trò chủ động, kịp thời và hiệu quả của các cơ quan quản lý nhà nước, cùng sự phối hợp đồng bộ giữa địa phương, ngành du lịch, hàng không và các doanh nghiệp dịch vụ trong việc chuẩn bị điều kiện tốt nhất phục vụ khách du lịch, nhất là trong giai đoạn những tháng cuối năm 2025, tạo đà phát triển trong những năm tiếp theo.
Qua các ý kiến đóng góp, trao đổi thẳng thắn và trách nhiệm tại Hội nghị, cùng nhìn nhận rõ tiềm năng, lợi thế cũng như những khó khăn, thách thức trong việc kết nối du lịch - hàng không; đồng thời xác định những định hướng, giải pháp trọng tâm nhằm thúc đẩy du lịch Hải Phòng nói riêng và du lịch Việt Nam nói chung trong phát triển bền vững.
Quỳnh Nga(t/h)
