Không có “vùng cấm” trong chống buôn lậu

THCL Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Cẩn, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Chánh văn phòng BCĐ 389/QG cho biết, mặc dù số vụ vi phạm bị bắt giữ khá nhiều, song tình hình vẫn phức tạp - đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành, địa phương.

Thực tế, BCĐ 389/QG đã triển khai nhiều chiến dịch triệt phá các đường dây, ổ nhóm buôn lậu. Ông có thể chia sẻ về điều này?

Theo thống kê của BCĐ 389/QG, 7 tháng đầu năm, ngành hải quan đã chủ trì, phối hợp phát hiện, bắt giữ 11.498 vụ vi phạm với giá trị hàng hóa ước tính 118.920 tỷ đồng, thu nộp NSNN 90 tỷ 524 triệu đồng. Cơ quan hải quan đã khởi tố 9 vụ án hình sự, chuyển cơ quan khác khởi tố 42 vụ hình sự. Tới nay, gần 130.000 vụ vi phạm đã được lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ, qua đó, truy thu, nộp ngân sách gần 4.000 tỷ đồng. Lực lượng chức năng đã khởi tố trên 800 vụ và bắt giữ gần 1.000 đối tượng. Số lượng vụ vi phạm đã được phát hiện, bắt giữ khá lớn, song tình hình vẫn khá phức tạp là do diễn biến của hoạt động này vẫn tiếp tục. BCĐ 389/QG đã xác định các địa bàn trọng điểm về buôn lậu gồm Hà Nội, TP. HCM, Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Đà Nẵng, An Giang, Đồng Tháp… Các mặt hàng trọng điểm là ma túy, vũ khí, tài liệu phản động, động vật hoang dã, vàng, ngoại tệ… Đối tượng vi phạm, ngoài DN XNK, cư dân biên giới, còn có cả những cá nhân xuất nhập cảnh.

Dư luận rất quan tâm đến vụ bắt giữ 1.300 con cá sấu tại khu vực biên giới thuộc tỉnh Quảng Ninh. Ông có thể thông tin thêm về điều này?

Gần đây, một số cơ quan báo chí đưa thông tin về việc này, song thông tin một chiều, chưa phản ánh đúng công việc của các lực lượng chức năng... Tình hình kiểm soát hàng XK liên quan đến động vật hoang dã (tê tê, vảy tê tê, ngà voi, sừng tê, cá sấu…) hiện đang có nhiều diễn biến phức tạp… Trên cơ sở đó, BCĐ 389/QG đã triển khai các lực lượng chức năng tiến hành trinh sát và bắt giữ lô hàng cá sấu nêu trên. Đến thời điểm này, bước đầu có đủ yếu tố cấu thành hành vi vận chuyển trái phép qua biên giới. Bởi lô hàng này vận chuyển lúc 3h sáng tại khu vực biên giới mà không hề có giấy tờ gì. Tổng cục Cảnh sát (Bộ Công an) và Cục Điều tra CLB (Tổng cục Hải quan) đã kết luận có dấu hiệu vi phạm nhưng không lớn và chuyển cho BCĐ 389 Quảng Ninh tiến hành điều tra. Ngày 28/8, Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã chính thức yêu cầu cơ quan điều tra tiếp nhận, xem xét khởi tố hành vi vận chuyển trái phép hàng qua biên giới.

Là người trực tiếp tham gia chỉ đạo nhiều chuyên án, theo ông, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại đang gặp phải những khó khăn gì?

Khó khăn trước hết do nhiều địa phương chưa thực sự quan tâm và vào cuộc. Trong khi đó, việc triển khai các kế hoạch đấu tranh của các lực lượng chức năng còn mang tính đơn lẻ, cục bộ nên chưa phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống. Đặc biệt, sự thờ ơ của các DN khi hàng hóa của mình bị làm nhái, làm giả cũng là điều đáng buồn…

Vậy lời giải cho những khó khăn này là gì?

Để khắc phục những điểm yếu này, Đề án thành lập Phòng Chỉ huy trực tuyến, kết nối và tích hợp các hệ thống dữ liệu quản lý giám sát hải quan đã được xây dựng và đang trong quá trình chạy thử nghiệm. Với hệ thống này, cơ quan chống buôn lậu, gian lận thương mại sẽ kiểm soát, phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi gian lận, vận chuyển trái phép hàng hóa ngay từ khu vực cửa khẩu hay điểm nóng về buôn lậu. Cùng với mục tiêu “không có vùng cấm” trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại của Chính phủ, Tổng cục cũng vừa có chỉ thị sẽ xử lý nghiêm những hành vi nhũng nhiễu, làm khó DN. Những động thái quyết liệt này - sẽ góp phần nâng cao hiệu quả của công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại thời gian tới.

Cụ thể, công tác công khai thông tin về hoạt động của lực lượng chức năng sẽ được thực hiện như thế nào?

Luật Hải quan sửa đổi có hiệu lực từ 1/1/2015 với nhiều nội dung cải cách hiện đại hóa hải quan. Sau thời gian thực hiện những kết quả đạt được trong việc tạo điều kiện cho XNK và đầu tư, dự kiến hàng quý, Văn phòng BCĐ 389/QG sẽ tổ chức giao ban về chuyên đề chống buôn lậu, gian lận thương mại để thông tin về hoạt động này, kịp thời tới người dân và DN.

Trân trọng cảm ơn ông!

Cao Huyền (Thực hiện)