Cấm tuyệt đối tạm nhập, tái xuất và chuyển khẩu
Vấn đề đặt ra là việc cấm "vận chuyển" trong Nghị quyết 173 có mâu thuẫn với các quy định về tạm nhập, tái xuất, chuyển khẩu và quá cảnh hàng hóa thuộc danh mục cấm hiện hành hay không. Theo Luật Quản lý ngoại thương và các nghị định liên quan, các hoạt động này có thể được thực hiện khi có giấy phép từ cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Để có cơ sở hướng dẫn các đơn vị chức năng thực hiện một cách nhất quán, Bộ Công Thương đã báo cáo Chính phủ về cơ sở pháp lý và các vướng mắc liên quan đến chính sách quản lý đối với các mặt hàng này.
Trong báo cáo của mình, Bộ Công Thương đề xuất một giải pháp mang tính toàn diện. Đầu tiên, đối với các hoạt động kinh doanh tạm nhập, tái xuất và chuyển khẩu, Bộ kiến nghị cấm hoàn toàn. Quyết định này dựa trên tinh thần của Nghị quyết số 173 về việc "cấm chứa chấp, vận chuyển" thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Đây là một bước đi mạnh mẽ nhằm chặn đứng mọi con đường hợp pháp để đưa các sản phẩm này ra vào thị trường nội địa, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và trật tự an toàn xã hội.
Quá cảnh hàng hóa: Khác biệt giữa các đối tác
Trong khi đó, việc quản lý quá cảnh hàng hóa lại phức tạp hơn, do phải tuân thủ các cam kết trong các hiệp định thương mại và quá cảnh đã ký với các quốc gia khác. Bộ Công Thương đã đưa ra các kiến nghị riêng biệt, dựa trên mối quan hệ với từng đối tác có chung đường biên giới.
Với Lào, một quốc gia có Hiệp định quá cảnh hàng hóa với Việt Nam, Bộ Công Thương kiến nghị cho phép thực hiện quá cảnh thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng của các chủ hàng Lào. Tuy nhiên, việc này sẽ được thực hiện khi có Giấy phép do Bộ Công Thương Việt Nam cấp trên cơ sở đề nghị từ Bộ Công Thương Lào. Kiến nghị này tuân thủ đúng quy định về việc áp dụng điều ước quốc tế khi có sự khác biệt với pháp luật trong nước.
Ngược lại, đối với Campuchia, Bộ Công Thương đề xuất không cho phép quá cảnh. Lý do là vì thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng không nằm trong danh mục được phép quá cảnh theo Hiệp định đã ký kết. Tương tự, đối với Trung Quốc, dựa trên Hiệp định quá cảnh hàng hóa, các mặt hàng thuộc danh mục cấm của chủ hàng Trung Quốc không được phép quá cảnh qua lãnh thổ Việt Nam.
Đối với các quốc gia không ký Hiệp định quá cảnh với Việt Nam, Bộ Công Thương đề xuất không cho phép quá cảnh thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Đề xuất này căn cứ vào Nghị quyết số 173/NQ15 về cấm "chứa chấp, vận chuyển" đối với các mặt hàng này, đồng thời các cam kết của WTO cũng loại trừ trường hợp này ra khỏi nội dung cam kết về quá cảnh, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc áp dụng lệnh cấm.
Có thể nói, các đề xuất của Bộ Công Thương cho thấy một chiến lược quản lý chặt chẽ và nhất quán, nhằm ngăn chặn mọi con đường đưa thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vào Việt Nam. Các kiến nghị này khi được Chính phủ thông qua sẽ là cơ sở pháp lý vững chắc để các cơ quan chức năng thực thi một cách hiệu quả, góp phần bảo vệ sức khỏe của người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Đây là một động thái quan trọng, khẳng định quyết tâm của Chính phủ trong việc xây dựng một xã hội lành mạnh và an toàn.
Thành Nam (t/h)
