Trước đó, Thương hiệu và Công luận điện tử đã đăng tải bài viết “Loạn phí giữ và bảo quản vaccine viêm màng não mô cầu BC cho trẻ”, phản ánh về thực trạng khan hiếm vắc xin viêm não mô cầu BC (Cuba) và nhiều trung tâm tiêm chủng nhận đặt giữ vắc xin này. Trong đó cá biệt tại VNIM - Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng Smartcity có địa chỉ tại toà S.205 Khu đô thị Vinhome SmartCity Tây Mỗ, Quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội, đơn vị này đã nhận đặt của khách hàng mũi tiêm này có giá 500.000 đồng.
Cụ thể, chị L.N.H (Hà Nội) khi liên hệ qua zalo hỏi loại vắc xin này thì nhân viên tư vấn cho biết: “Vắc xin dự kiến về vào 15/4/2024. Phí đặt trước vắc xin là 500.000 đồng/mũi”.
Sau khi chuyển khoản đặt trước vắc xin thành công, chị H tá hoả thấy mức giá này cao hơn hẳn những chỗ khác. Chị H đã hỏi lại nhân viên “500.000 đồng là giá 1 mũi tiêm hay là tiền cọc thôi”, lúc này nhân viên mới cho biết: “Đây là phí đã bao gồm phí vaccine + phí giữ và bảo quản vaccine chị nhé”. “Do vaccine này đang khan hiếm nên thời gian vận chuyển sẽ lâu hơn nên chi phí bảo quản vaccine sẽ bị trội hơn bình thường”.
Như vậy, nhân viên tại cơ sở tiêm chủng SmartCity không hề tư vấn cho khách hàng rõ ràng về mức giá đặt trước bao gồm những hạng mục gì, mà chỉ đơn phương thông báo khách hàng số tiền chuyển khoản để đặt trước vắc xin.
Liên hệ tới số điện thoại của trung tâm tiêm chủng Smartcity này ngày 28/3/2024, nhân viên tư vấn nói: “Giá đặt trước là 500.000 đồng/mũi, bao gồm phí giữ vaccine, tiêm xong sẽ không trả lại phần phí dôi ra. Chi phí 1 mũi tiêm vaccine này trước đó tại trung tâm này là 350.000 đồng”.
Có thể thấy, xét riêng về giá vaccine viêm màng não mô cầu BC, Trung tâm Tiêm chủng Smartcity đang có giá cao hơn trung bình thị trường từ 30.000-60.000 đồng, trong khi các phòng tiêm chủng khác dao động từ 290.000 – 320.000 đồng, thu phí giữ và bảo quản vaccine viêm màng não mô cầu BC là 150.000 đồng. Hơn nữa, qua khảo sát các phòng tiêm chủng, mới thấy duy nhất trung tâm này thu thêm cả tiền giữ vaccine loại này, với phí là 42,9% so với giá vaccine trung tâm này đang lưu hành.
Trước sự bức xúc của khách hàng khi sử dụng dịch vụ tiêm chủng tại đây, phóng viên đã liên hệ làm việc tới Sở Y tế Hà Nội. Sau gần 1 tháng, Phòng nghiệp vụ Y – Sở Y tế Hà Nội đã cung cấp thông tin tới báo chí.
Trong văn bản giải trình gửi Sở Y tế, ông Kiều Văn Đức – Giám đốc Công ty Cổ phần Y tế Quốc tế Việt Nga (Trung tâm Tiêm chủng SmartCity thuộc Công ty này) nói: “Có thông tin của nhà cung ứng có vắc xin viêm não mô cầu BC đầu tháng 4/2024. Công ty thông báo nhận tiền đặt vắc xin. Từ ngày 25/3-4/4, công ty có nhận phí đặt giữ 13 mũi vắc xin BC với giá 350.000 đồng/mũi tiêm và có phiếu đặt giữ vắc xin theo bảng giá niêm yết tại cở sở. Việc khách hàng nộp tiền là hoàn toàn tự nguyện. Tổng số khách đặt là 13 mũi tiêm, số tiền thu là 4.550.000 đồng. Đến ngày 6/4/2024 đã tiêm 3/13 mũi tiêm.
Theo báo cáo giải trình của Công ty, việc thanh toán chi phí vắc xin và giữ vắc xin là khách hàng hoàn toàn tự nguyện, trung tâm có giải thích, hướng dẫn trường hợp không muốn tiêm vắc xin BC có thể chuyển sang loại vắc xin khác hoặc huỷ phiếu đặt, nhận lại tiền, khách hàng hoàn toàn đồng ý. Tuy nhiên thoả thuận không thể hiện trên giấy tờ.
Qua sự việc trên, Sở Y tế Hà Nội đề nghị Công ty rút kinh nghiệm trong việc thu phí đặt trước vắc xin với các nội dung: Việc thu phí đặt vắc xin phải có cam kết bằng văn bản, phương án giải quyết khi không có vắc xin hoặc khách hàng chủ động muốn huỷ dịch vụ. Việc thu phí vắc xin kèm dịch vụ khác phải căn cứ vào bảng giá dịch vụ công khai niêm yết tại cơ sở tiêm chung. Cơ sở tiêm chủng tự hạch toán và tự chịu trách nhiệm và thực hiện thu phí theo đúng quy định của pháp luật.
Trao đổi thêm với phóng viên, đại diện Phòng Ngiệp vụ Y – Sở Y tế cho rằng, họ giải trình với Sở Y tế trong số tiền đặt trước vắc xin cao là do dịch vụ đó bao gồm cả phí đưa đón, trà nước…Tuy nhiên khi tư vấn cho khách hàng, nhân viên tại đây không hề nói có những chi phí này. Khi khách hàng hỏi, nhân viên cũng chỉ nói: “Đây là phí đã bao gồm phí vắc xin + phí giữ và bảo quản vaccine chị nhé”.
Đại diện Phòng Nghiệp vụ Y – Sở Y tế Hà Nội cũng cho rằng, hiện chỉ có quy định về giá trần vắc xin của các đơn vị kinh doanh vắc xin, còn các cơ sở tiêm chủng, họ sẽ bao gồm cả những dịch vụ trong đó rồi thông báo giá tiền tới khách hàng, không có quy định cụ thể về giá vắc xin và phí giữ vắc xin. Đây là vắc xin tiêm dịch vụ nên khách hàng hoàn toàn tự nguyện.
Cũng nói thêm, sau khi nhận được phản ánh của khách hàng về tình trạng thu phí vắc xin viêm màng não mô cầu BC, phóng viên đã liên hệ tới bà Kiều Thị Nga – Chủ tài khoản nhận tiền thanh toán vắc xin tại Trung tâm tiêm chủng Smart City để có thêm thông tin đa chiều. Tuy nhiên bà Nga từ chối trả lời và nói “Rất bận”.
Như vậy, có thể thấy, do không có quy định cụ thể về việc đặt và thu phí vắc xin tại các cơ sở tiêm chủng tư nhân nên tuỳ theo mỗi trung tâm sẽ đưa ra mức giá của mình. Trong bối cảnh cạnh tranh về giá tiêm chủng như hiện nay, việc đưa ra mức giá vắc xin cao hơn thị trường của Trung tâm tiêm chủng Smart City và thu cả phí giữ vắc xin dường như khiến trung tâm này mất đi lợi thế trong việc thu hút khách hàng đến sử dụng dịch vụ.
Sau khi làm việc với Sở Y tế, Trung tâm Tiêm chủng SmartCity cũng cho biết hiện có 2 cơ sở tiêm chủng là: Cở sở 1: Toà S205 Khu đô thị Vinhome SmartCity Tây Mỗ, Quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội; Cơ sở 2: số nhà 19, Canh Nậu, huyện Thạch Thất, TP. Hà Nội. Còn cơ sở tiêm chủng Khu 7, thị trấn Trạm Trôi; huyện Hoài Đức, TP Hà Nội là cơ sở tiêm chủng vắc xin Hoài Đức thuộc Công ty Cổ phần Y dược Nhân Đức, địa chỉ khu 7 - Thị Trấn Trạm Trôi - Huyện Hoài Đức - Hà Nội, không có sự liên quan nào đến Trung tâm tiêm chủng Smart City.
Thu Trang