Bò vàng là một trong những sản phẩm nông nghiệp thế mạnh và là sản phẩm OCOP đặc thù của 04 huyện cao nguyên đá, 02 huyện vùng cao phía Tây là Hoàng Su Phì, Xín Mần và của tỉnh Hà Giang.
Ngày 19/04/2019, Cục Sở hữu trí tuệ thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Quyết định số 1983/QĐ/SHTT V/v cấp Giấy chứng nhận đăng ký Chỉ dẫn địa lý số 00073 cho sản phẩm bò vàng Hà Giang. Bên cạnh đó, bò vàng Hà Giang đã được Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn bình chọn và đưa vào danh sách bảo tồn.
Bò vàng có nhiều màu sắc khác nhau, từ màu vàng nhạt, vàng đậm, vàng cánh gián, đốm đen đến đen tuyền; nhưng màu sắc chủ đạo của bò vàng là màu vàng đậm và vàng cánh gián. Bò vàng là giống bò được nuôi chủ yếu, chiếm trên ¾ tổng số bò của tỉnh Hà Giang và được phát triển tại 04 huyện vùng cao nguyên đá Đồng Văn và 02 huyện vùng cao phía Tây. Tính đến thời điểm tháng 09/2023, 06 huyện vùng cao của Hà Giang có khoảng 185.000 con bò vàng.
Nhằm truy xuất nguồn gốc và bảo vệ quyền lợi cho người chăn nuôi cũng như người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh, đồng thời tạo giá trị gia tăng cho sản phẩm bò vàng, trong những năm qua, dự án Phân cấp giảm nghèo tỉnh Hà Giang (gọi tắt là CPRP) đã hỗ trợ kinh phí để tỉnh lập hồ sơ đăng ký chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm thịt bò Vàng Hà Giang. Theo Chỉ dẫn địa lý số 00073 của Cục Sở hữu trí tuệ cấp cho sản phẩm thịt bò vàng Hà Giang, phạm vi bảo hộ chỉ dẫn địa lý tại địa bàn 44 xã thuộc 6 huyện trong tỉnh gồm: Mèo Vạc, Đồng Văn, Yên Minh, Quản Bạ, Hoàng Su Phì và Xín Mần.
Từ khi được cấp Chỉ dẫn địa lý, sản phẩm bò vàng của Hà Giang không ngừng được nâng cao giá trị cũng như tạo dựng được thương hiệu trên thị trường trong nước. Với giá bán thịt bò tươi bình quân hiện nay từ 450 đến 550 nghìn đồng/kg (tùy loại thịt), có thời điểm trên 600 nghìn đồng/kg (thịt bò khô dao động từ 1.100 - 1.300 đồng/kg), nghề chăn nuôi bò vàng đã góp phần nâng cao thu nhập, tạo tiền đề thúc đẩy quá trình xóa đói giảm nghèo đối với đồng bào các dân tộc tại 06 huyện đã được cấp chứng nhận Chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm bò Vàng.
Nhằm đẩy mạnh công tác bảo tồn và phát triển giống bò vàng, trong những năm qua, UBND tỉnh Hà Giang đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn của tỉnh và UBND 6 huyện được cấp chứng nhận Chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm bò Vàng đẩy mạnh áp dụng tiến bộ kỹ kỹ thuật trong công tác thụ tinh nhân tạo trên đàn bò. Từ khi được áp dụng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo, bò vàng của Hà Giang đã được nâng cao năng suất, chất lượng, chống thoái giống do giao phối đồng huyết và cận huyết. Bên cạnh đó, Hội đồng nhân dân tỉnh Hà Giang đã ban hành Nghị quyết số 209/2015/NQ - HĐND về Chính sách Hỗ trợ phát triển chăn nuôi trâu, bò và đàn ong theo hướng hàng hóa. Ngoài ra, UBND tỉnh Hà Giang đã chỉ đạo triển khai thực hiện Đề án Phát triển nửa triệu con đại gia súc hàng hóa.
Các chủ trương của tỉnh Hà Giang đã góp phần đẩy mạnh công tác bảo tồn và phát triển bò vàng theo hướng hàng hóa, góp phần nâng cao thu nhập cho các hộ chăn nuôi bò vàng tại 6 huyện đã được cấp chứng nhận Chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm bò Vàng.
Bò vàng là giống bò địa phương đã được đồng bào dân tộc Mông trên vùng cao nguyên đá Đồng Văn (gồm 4 huyện Mèo Vạc, Đồng Văn, Yên Minh và Quản Bạ) nuôi dưỡng từ lâu đời nên giống bò vàng còn được gọi là bò H-mông hay bò Mèo. Bò vàng có sức chống chịu cao với điều kiện thời tiết khắc nghiệt, nhất là khả năng chịu lạnh, chịu đựng tốt trong điều kiện khan hiếm nước uống, dịch bệnh và thích nghi với điều kiện đồi núi đá dốc hiểm trở. Bò vàng cho năng suất thịt cao, chất lượng thịt thơm ngon hơn hẳn các giống bò khác và được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng, nhất là đối với khách du lịch khi đến Hà Giang.
Văn Phú
