Đây là vùng vừa gánh chịu liên tiếp các cơn bão số 3, 5 và 10, làm thiệt hại lớn về hạ tầng, ảnh hưởng sâu đến đời sống dân sinh, kéo lùi nỗ lực phát triển kinh tế, xã hội và an ninh địa bàn.
Nhiều đại biểu cho rằng nhiệm vụ quan trọng hiện nay là đẩy nhanh tiến độ các dự án bố trí dân cư và tái định cư tại những khu vực đang có nguy cơ sạt lở, lũ ống, lũ quét.
Đại biểu Quế Thị Trâm Ngọc nêu rõ: Hàng loạt dự án đã được phê duyệt nhưng tiến độ còn chậm, trong khi hàng trăm hộ dân vẫn chưa có nơi ở an toàn. Đại biểu đề nghị UBND tỉnh và các sở, ngành ưu tiên nguồn lực cho các dự án này để người dân sớm ổn định cuộc sống và khôi phục sản xuất.
Cũng đánh giá miền Tây Nghệ An là địa bàn trọng yếu về biên giới, kinh tế cửa khẩu và du lịch sinh thái, đại biểu Lục Thị Liên nhấn mạnh khu vực này đang chịu rủi ro thiên tai ngày càng lớn.
Đại biểu kiến nghị tỉnh lập hồ sơ đề xuất nâng cấp Quốc lộ 7A vào danh mục các tuyến giao thông ưu tiên chống chịu thiên tai; đầu tư hệ thống theo dõi mực nước và điều tiết thủy văn; đồng thời ban hành cơ chế đặc thù tăng cường năng lực phòng ngừa thiên tai giai đoạn 2026 – 2030.
Theo ông Hoàng Quốc Việt, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An, ngay sau bão số 3, Sở đã thành lập các đoàn công tác lên miền Tây khảo sát vị trí xây dựng khu tái định cư.
Kết quả bước đầu cho thấy 21 địa điểm tại 15 xã có thể đáp ứng nhu cầu cho hơn 1.000 hộ dân. Sở Tài chính đang hoàn thiện phương án phân bổ kinh phí cho các địa phương triển khai những khu tái định cư thuộc diện ưu tiên.
Bên cạnh việc đầu tư khu tái định cư tập trung, tỉnh cũng coi mô hình bố trí dân cư xen ghép là giải pháp phù hợp trong giai đoạn trước mắt. Với mỗi hộ bị mất nhà cửa nhưng có thể mua lại đất từ họ hàng hoặc người quen trong thôn bản, tỉnh hỗ trợ 250 triệu đồng, bao gồm chi phí đất và xây dựng nhà ở.
Đến nay, 101 hộ đã được bố trí theo hình thức này. Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các xã hỗ trợ thêm để người dân đẩy nhanh việc ổn định nơi ở mới.
Lãnh đạo tỉnh cũng nhìn nhận một số địa phương còn lúng túng trong quy trình, thủ tục liên quan đến định cư. Để tháo gỡ, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã cử một tổ công tác thường trực hỗ trợ các xã trong quá trình triển khai.
Phát biểu tại thảo luận, ông Hoàng Nghĩa Hiếu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp chặt chẽ với địa phương trong việc lựa chọn vị trí tái định cư, bảo đảm an toàn lâu dài. Ông chỉ rõ tiến độ thực hiện các công trình khẩn cấp còn chậm do vướng thủ tục khi chuyển thẩm quyền từ cấp huyện sang cấp xã.
Chủ tịch HĐND tỉnh đề nghị Sở sớm tham mưu danh mục các dự án liên quan đến thiên tai để tỉnh xem xét đưa vào nhóm đầu tư cấp bách, đồng thời thúc đẩy triển khai Nghị quyết 09 nhằm hỗ trợ các hộ dân mất nhà có thể được bố trí xen ghép và nhận mức hỗ trợ 250 triệu đồng mỗi hộ.
Cùng với đó, các sở, ngành và địa phương cần quan tâm tạo sinh kế bền vững, giúp đồng bào miền núi phục hồi và phát triển sau thiên tai.
Lê Quyết
