Những năm gần đây, chuối Việt Nam được xuất khẩu đi nhiều nước, trong đó có cả những thị trường khó tính như Nhật Bản hoặc Châu Âu. Cũng chính nhu cầu tiêu thụ chuối tăng nên nông dân nhiều địa phương ồ ạt trồng chuối. Nếu như mọi năm, chuối được các đơn vị thu mua với giá cao thì năm nay giá chuối tại một số vùng hạ từ hơn 10 nghìn đồng xuống còn 1.300 đồng/kg.
Việc chuối liên tục rớt giá khiến người dân lao đao. Nhiều người chấp nhận bỏ chuối khi liên tục thua lỗ, dù trước đó, họ từng xem đây là cây giúp thoát đói nghèo, khi giá có lúc lên 15.000 đồng/kg.
Theo Bộ NN&PTNT, cả nước có khoảng 130 nghìn héc ta trồng chuối tập trung chủ yếu tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng, với sản lượng trung bình hằng năm đạt trên 1,4 triệu tấn. Từ việc sản xuất phục vụ nhu cầu tiêu thụ trong nước, đến nay chuối Việt Nam đã xuất sang các thị trường lớn như: Châu Âu, Nhật Bản, Trung Đông, Nga, Hàn Quốc... Tuy nhiên, thị trường nhập khẩu chuối chính của Việt Nam vẫn là Trung Quốc.
Xã Bản Lầu được mệnh danh là “thủ phủ” chuối của tỉnh Lào Cai, với khoảng 600 ha (trong đó có 450 ha trồng tại xã, còn khoảng 150 ha được người dân trong xã thuê đất trồng ở xã Nậm Chảy), sản lượng trung bình hằng năm khoảng 13-15 nghìn tấn quả.
Phần lớn chuối xanh của Bản Lầu được xuất khẩu sang Trung Quốc, thông qua các thương lái, bằng đường tiểu ngạch (tức là không có hợp đồng chính ngạch) nên “bấp bênh”, tùy thuộc vào thị trường và thương lái Trung Quốc. Theo UBND xã Bản Lầu, năm nay giá chuối xuất sang Trung Quốc xuống thấp kỷ lục là do cung vượt cầu, nhu cầu tiêu thụ chuối xanh phía Trung Quốc giảm mạnh.
Giá chuối rớt giá từ 10.000 đồng/kg xuống còn 1.300 đồng/kg khiến cho nhiều người dân trồng chuối khóc ròng
Hiện chuối đang trong tầm thu hoạch và chín đẫy, mẫu mã đẹp nhưng do không có người mua, làm hàng trăm hộ nông dân là người dân tộc Mông ở xã Bản Lầu thất vọng, nhiều hộ bỏ chuối chín thối ở trên nương đồi, không thu hoạch, vì bán chuối không đủ tiền thuê nhân công thu hái, vận chuyển từ trên đồi cao xuống điểm tập kết”.
Ông Ma Sủ, ở thôn Na Lốc 4, xã biên giới Bản Lầu, huyện Mường Khương là một trong những nông dân sản xuất giỏi của xã, vậy mà vụ chuối năm nay cũng ngao ngán: “Từ đầu vụ thu hoạch đến nay, giá chuối liên tục “tuột dốc”, từ ba nhân dân tệ (khoảng 10 nghìn đồng) xuống còn 0,4 nhân dân tệ (khoảng 1.300 đồng), thậm chí còn không bán được.
Theo thông tin chia sẻ từ ông Ma Sủ: trung bình mỗi buồng chuối cho thu hoạch khoảng 15 kg quả (trừ cuống), như vậy giá thành một kg chuối xanh là khoảng 3.300 đồng, chưa tính công lao động chăm sóc và thu hoạch. Với giá chuối thấp kỷ lục như hiện nay, nhà Ma Sủ đã lỗ 1.800 đồng/kg. “Mỗi gốc chuối lỗ 27 nghìn đồng, tổng cộng ba nghìn gốc chuối, nhà tôi đã lỗ hơn 70 triệu đồng”.
Ông Phạm Đăng Năm, Bí thư Đảng ủy xã Bản Lầu, cho biết, sản lượng chuối của xã hiện còn khoảng bảy nghìn tấn, trong đó có hơn một nghìn tấn đang trong vùng nguy hiểm, tức là chuối đã già, quá lứa thu hoạch, nguy cơ chín thối hỏng.
Để hỗ trợ nông dân tháo gỡ khó khăn, tìm đầu ra cho quả chuối, chính quyền địa phương đã thống nhất cơ chế với Đồn biên phòng Bản Lầu tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho thương lái trong và ngoài nước đến thu mua chuối, về thời gian và địa điểm tập kết, giao thông vận tải.
Trước mắt, chính quyền địa phương phối hợp và tạo điều kiện thuận lợi cho những thương lái từ Hà Nội, Hải Phòng đến Bản Lầu thu mua chuối già, quá lứa để sử dụng làm chuối chín, phục vụ thị trường tiêu thụ chuối chín tươi. Bên cạnh đó, vụ chuối tới, xã và huyện kiên quyết “khống chế” diện tích chuối, không mở rộng tràn lan, dẫn đến cung vượt cầu, giá bán thấp.
Ngọc Linh
