Theo đó, Chánh Thanh tra NHNN đã quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các doanh nghiệp kể trên về các hành vi vi phạm quy định của pháp luật về chế độ thông tin báo cáo mua, bán vàng miếng và hoạt động phòng, chống rửa tiền.
Cụ thể, xử phạt Bảo Tín Minh Châu 2,64 tỷ đồng, xử phạt SJC 2,14 tỷ đồng; xử phạt PNJ 1,34 tỷ đồng; xử phạt DOJI 1,365 tỷ đồng. Thanh tra NHNN yêu cầu các doanh nghiệp, ngân hàng nằm trong danh sách thanh tra lần này nghiêm túc chấp hành các quy định pháp luật về thuế; kịp thời khắc phục, chỉnh sửa các vi phạm, thiếu sót.
Đồng thời, ngay khi kết thúc thanh tra, NHNN đã có văn bản chuyển thông tin vụ việc vi phạm về chế độ hóa đơn, chứng từ kế toán, thuế có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự tại các doanh nghiệp nói trên sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý.
Trong đó, kết luận thanh tra cho biết, Công ty SJC cơ bản chấp hành các quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, vàng miếng theo giấy phép do NHNN cấp, thực hiện chế độ thông tin báo cáo số liệu mua, bán vàng miếng; thực hiện niêm yết giá mua bán vàng theo quy định.
Đồng thời, SJC có chuyển biến tích cực trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống rửa tiền;thực hiện lập chứng từ, hóa đơn và kê khai thuế cơ bản theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, kết luận cũng chỉ ra những thiếu sót, vi phạm tập trung của SJC trong hoạt động kinh doanh vàng, về phòng chống rửa tiền và chấp hành các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ; về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.
Cụ thể, SJC vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
Kết quả xác minh khách hàng cho thấy có dấu hiệu SJC vi phạm quy định của pháp luật về thuế. Căn cứ quy định của pháp luật, NHNN đã có căn bản chuyển thông tin sang cơ quan có thẩm quyền để xem xét, xử lý theo quy định.
"Mặc dù chưa có cơ sở xác định mức tăng giá trong giai đoạn từ ngày 2/10/2023 đến ngày 15/4/2024 là bất hợp lý. Tuy nhiên, tại SJC, giá mua, giá bán vàng do Tổng giám đốc Công ty SJC quyết định và chỉ đạo trực tiếp về giá mua, giá bán vàng khi không có quy định, quy trình nội bộ về các chỉ tiêu, căn cứ cụ thể trong cơ chế xác định giá mua, giá bán vàng, không phân tách trách nhiệm của các bộ phận có liên quan trong quá trình tham mưu xác định giá", kết luận thanh tra viết.
Theo cơ quan thanh tra, việc quyết định giá mua, giá bán vàng do một cá nhân là Tổng giám đốc quyết định khi không có các chỉ tiêu, căn cứ cụ thể dẫn đến rủi ro trong việc xác định giá ảnh hưởng đến hoạt động của SJC cũng như thị trường vàng do SJC chiếm thị phần tương đối lớn.
Trong hạch toán kế toán, SJC vi phạm về lập hoặc thay thế và phát hành một số hóa đơn bán hàng nhưng không có mã của Cơ quan thuế; về hạch toán khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho vào giá vốn hàng bán dẫn đến thiếu thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp;...
Đối với Công ty PNJ vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; có đấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, CA.THANH 2 liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh; có dấu hiệu vi phạm về nhãn hàng hóa theo quy định đối với sản phẩm vàng trang sức, mỹ nghệ;...
Kết luận thanh tra cũng chỉ ra PNJ vi phạm các quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền.
Đối với việc chấp hành quy định của pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ; về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế, PNJ vi phạm về lập hóa đơn bán hàng không đúng thời điểm đối với một số hóa đơn; một số giao dịch thiếu thông tin hoặc có thể không phải thông tin số CMND/CCCD của khách hàng trên Bảng kê 01/TNDN;...
Ngay khi kết thúc thanh tra trực tiếp, NHNN đã có văn bản chuyển thông tin vụ việc vi phạm về chế độ hóa đơn, chứng từ kế toán, thuế có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự tại Công ty PNJ sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý.
Đối với Bảo Tín Minh Châu, theo kết luận thanh tra, Bảo Tín Minh Châu vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; vi phạm về giao dịch bán vàng với giá bán cao hơn giá niêm yết. Đồng thời, công ty cũng vi phạm quy định về thương mại điện tử, sử dụng công nghệ số để kinh doanh vàng.
Cụ thể như: Không công bố trên “website: btmc.vn" thông tin vận chuyển và giao nhận; không công bố trên "website: btmc.vn" quy trình tiếp nhận, trách nhiệm xử lý khiếu nại của khách hàng và cơ chế giải quyết tranh chấp liên quan đến hợp đồng được giao kết trên website thương mại điện tử; không xây dựng, ban hành chính sách đảm bảo an toàn, an ninh cho việc thu thập và sử dụng thông tin cá nhân của người tiêu dùng trên “website: btmc.vn”; không xây dựng chính sách bảo vệ thông tin cá nhân người tiêu dùng trên trang chủ website thương mại điện tử "website: btmc.vn”.
Cùng với đó, thanh tra NHNN cho rằng Bảo Tín Minh Châu có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhẫm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
Về kế toán, Bảo Tín Minh Châu hạch toán chi phí quà tặng vào giá vốn của hàng hóa dịch vụ mua vào không đúng quy định, dẫn đến giảm số thuế giá trị gia tăng phải nộp.
Thanh tra NHNN đã gửi báo cáo một số vụ việc qua thanh tra hoạt động kinh doanh vàng tại Công ty Bảo Tín Minh Châu có vi phạm pháp luật, dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã phê duyệt và có văn bản chuyển thông tin sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý.
Ngoài ra, kết luận thanh tra cho biết, DOJI đã vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bản vàng miếng; về một số giao dịch bán vàng với giá bán cao hơn giá niêm yết; về hoạt động hai kinh doanh vàng khác (hoạt động vay vốn bằng vàng của người dân, khách hàng và hoạt động giữ hộ vàng miếng trên ứng dụng EGOLD) khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép.
Thuận Yến (t/h)
