Theo số liệu thống kê mới nhất, của Cục Hải quan (Bộ Tài Chính), thu ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu tiếp tục duy trì đà tăng ổn định, là điểm sáng trong điều hành tài chính - ngân sách 2025. Tính đến hết tháng 10/2025, số thu từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 379.816 tỷ đồng, bằng 92,4% dự toán, bằng 80,8% chỉ tiêu phấn đấu, tăng 9,3% so với cùng kỳ 2024. Kết quả này dựa nhiều vào sự phục hồi thương mại quốc tế và nỗ lực không ngừng của các cục hải quan địa phương trong công tác giám sát, chống thất thu và hỗ trợ doanh nghiệp.
Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu (XNK) cả nước đạt 761,4 tỷ USD, tăng 17,5% so với cùng kỳ, trong đó xuất khẩu tăng 16,3%, phản ánh sự phục hồi của một số ngành hàng chủ lực như dệt may, điện tử, đồ gỗ…
Trong đó, Chi cục Hải quan khu vực VI cho biết, tính đến ngày 30/11/2025, đơn vị đã thu NSNN đạt 12.144,9 tỷ đồng – bằng 188% chỉ tiêu được giao, trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu toàn ngành về hoàn thành vượt mức mục tiêu thu ngân sách. Đây là số thu nộp NSNN từ hoạt động XNK đạt được cao nhất từ trước đến nay qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn.
Dù còn một tháng nữa của năm 2025, nhưng kết quả thu đã tăng tới 77% so với cùng kỳ 2024. Với đà này, đơn vị dự kiến kết năm ở mức 13.500–14.000 tỷ đồng, vượt cả kế hoạch lẫn chỉ tiêu phấn đấu.
Tương tự, tính đến 14/11/2025, kim ngạch xuất nhập khẩu qua địa bàn Chi cục Hải quan khu vực IX đạt 4,66 tỷ USD; hàng hóa quá cảnh trên tuyến hành lang kinh tế Đông – Tây tiếp tục sôi động với trị giá 16,9 tỷ USD. Việc tinh gọn bộ máy gắn với chuyển đổi số đã giúp nâng cao hiệu lực quản lý, tăng tính minh bạch, rút ngắn thời gian thông quan và cải thiện chất lượng phục vụ.
Tại Quảng Trị và TP. Huế, dù thời tiết khắc nghiệt, mưa bão kéo dài, lưu lượng phương tiện biến động và tình trạng buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, ma túy khiến công tác quản lý gặp nhiều thách thức. Tuy nhiên, Chi cục Hải quan khu vực IX đã bám sát chỉ đạo của Bộ Tài chính, Cục Hải quan và chính quyền địa phương, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng để triển khai đồng bộ các giải pháp quản lý.
Đơn vị cũng đẩy mạnh cải cách, hiện đại hóa, tạo thuận lợi thương mại và hỗ trợ doanh nghiệp. Các đơn vị cửa khẩu và ngoài cửa khẩu thường xuyên tổ chức đối thoại với doanh nghiệp để lắng nghe, giải quyết vướng mắc, qua đó củng cố quan hệ hợp tác bền vững và góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động xuất nhập khẩu.
Năm 2025, Chi cục Hải quan khu vực IX được Thủ tướng giao chỉ tiêu thu ngân sách 3.600 tỷ đồng và chỉ tiêu phấn đấu do Cục Hải quan giao là 4.380 tỷ đồng. Trên cơ sở đó, Chi cục đã rà soát và phân bổ chỉ tiêu thu cho 9 đơn vị Hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu phù hợp với đặc thù từng địa bàn.
Tính đến 14/11/2025, số thu đạt 3.845,344 tỷ đồng, vượt 6,8% chỉ tiêu Chính phủ và HĐND giao, tăng 10% so với cùng kỳ 2024…
Về quản lý Danh mục miễn thuế, Chi cục đã hướng dẫn, tuyên truyền đến doanh nghiệp và các dự án ưu đãi đầu tư về trách nhiệm tuân thủ pháp luật; đồng thời phối hợp với các cơ quan, tổ chức tín dụng và ngân hàng trong việc cung cấp thông tin liên quan. Đến nay, Chi cục đã tiếp nhận 155 hồ sơ Danh mục miễn thuế từ mô hình cũ (Quảng Bình 20; Quảng Trị 75; Huế 60). 
Theo Chi cục Hải quan khu vực XIII, hoạt động XNK tại Lâm Đồng (cũ) duy trì ổn định và lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu do Hải quan Đà Lạt làm thủ tục đã vượt mốc 1 tỷ USD.
Đại diện Hải quan Đà Lạt cho biết, từ đầu năm đến nay đơn vị đã xử lý lượng công việc tăng mạnh, với tổng kim ngạch XNK đạt 1,22 tỷ USD (tăng 26% so cùng kỳ 2024). Dù phải tinh gọn bộ máy từ 15/3—giảm 3 đội, giải thể 1 tổ và chuyển về trực thuộc Chi cục khu vực XIII - Hải quan Đà Lạt vẫn đảm bảo thông quan thông suốt, đặc biệt tại sân bay Liên Khương.
Năm 2025, Hải quan Đà Lạt làm thủ tục cho 200 doanh nghiệp với hơn 16.000 tờ khai, bằng 106% so với cùng kỳ năm 2024… Bên cạnh đó, nhờ nỗ lực của tập thể cán bộ công chức, số thu ngân sách của đơn vị đến giữa tháng 11 đã đạt gần 300 tỷ đồng, vượt dự toán 281 tỷ đồng và không phát sinh nợ thuế quá hạn.
Nhằm phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách được giao năm 2025 là 411.000 tỷ đồng, Cục Hải quan (Bộ Tài chính) cho biết, đã triển khai đồng bộ 4 nhóm giải pháp trọng tâm, tăng thu ngân sách trong những tháng cuối năm 2025, cụ thể:
Thứ nhất, hoàn thiện thể chế, cải cách mạnh thủ tục hành chính; rà soát, sửa đổi văn bản pháp luật liên quan kiểm tra chuyên ngành, thuế xuất nhập khẩu, quản lý hải quan. Cắt giảm 30% thủ tục hành chính, 30% thời gian xử lý, 30% chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. Hoàn thiện mô hình Hải quan số - Hải quan thông minh, giảm tiếp xúc trực tiếp, tăng minh bạch. Tăng cung cấp dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4, đảm bảo thông quan 24/7.
Thứ hai, ngành Hải quan tập trung vào nhóm giải pháp tăng cường kiểm soát, chống thất thu quyết liệt thông qua việc kiểm tra trị giá, mã số, xuất xứ.
Cơ quan hải quan đã nhận diện hoạt động gian lận mã HS, gian lận trị giá, khai sai xuất xứ diễn biến tinh vi hơn, đặc biệt ở các nhóm hàng có thuế suất cao như ô tô, mỹ phẩm, hàng thời trang, linh kiện điện tử. Chính vì vậy, trong thời gian tới, cơ quan hải quan sẽ mở rộng kiểm tra sau thông quan, đặc biệt nhóm hàng rủi ro cao này. Kiểm soát buôn lậu, gian lận thương mại qua biên giới, đường biển, sông và bưu chính quốc tế. Thu hồi nợ thuế, thực hiện cưỡng chế. Phân tích dữ liệu để nhận diện bất thường trong chu kỳ nhập hàng, trị giá khai báo và hồ sơ doanh nghiệp.
Thứ ba, trong thời gian tới, cơ quan hải quan đẩy mạnh các hoạt động đồng hành và hỗ trợ doanh nghiệp, nâng cao mức độ tuân thủ của doanh nghiệp thông qua các hoạt động thiết thực như đối thoại thường xuyên với doanh nghiệp tại địa bàn; hướng dẫn từ sớm các quy định mới, hạn chế sai sót, công khai chỉ số tuân thủ doanh nghiệp. Đồng thời đó, cơ quan hải quan tích cực hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, thúc đẩy hàng giá trị gia tăng cao.
Thứ tư, để tạo thuận lợi thương mại, ngành Hải quan đẩy mạnh việc nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin, đồng bộ hóa dữ liệu trung ương, địa phương. Triển khai soi chiếu container tự động, camera giám sát, seal GPS, hệ thống quản lý cảng thông minh. Kết nối dữ liệu xuyên biên giới với hải quan ASEAN, Hàn Quốc, Nhật Bản; áp dụng chuẩn quản lý rủi ro quốc tế. Hoàn thiện cơ chế giám sát tự động tại cảng biển, sân bay, ICD, cửa khẩu đường bộ, góp phần tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa của doanh nghiệp, tăng thu ngân sách đạt hiệu quả hơn.
Tuấn Ngọc
