Theo kế hoạch, mục tiêu xuyên suốt là quản lý nghiêm ngặt hoạt động khai thác, từng bước xây dựng nghề cá hiện đại, có trách nhiệm, vừa góp phần nâng cao đời sống ngư dân, vừa giữ vững an ninh – quốc phòng trên biển.
Ninh Bình đặt ra yêu cầu đến cuối năm 2025 phải đạt các chỉ tiêu then chốt:
100% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên được đánh dấu, đăng ký, đăng kiểm đầy đủ, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) và được giám sát liên tục qua hệ thống giám sát tàu cá quốc gia.
100% tàu cá được cấp giấy phép khai thác thủy sản, đồng thời dữ liệu khai thác, đăng ký phải được cập nhật đồng bộ trên hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá (Vnfishbase).
Đặc biệt, tỉnh Ninh Bình kiên quyết xử lý dứt điểm tình trạng tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép) và nghiêm trị các hành vi vi phạm liên quan đến thiết bị giám sát hành trình. Đây được coi là khâu trọng yếu trong việc ngăn chặn tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài – nguyên nhân chính khiến Việt Nam bị EC cảnh báo “thẻ vàng”.
Song song với quản lý tàu cá, Ninh Bình sẽ đầu tư, nâng cấp hệ thống cảng cá, bến cá, khu neo đậu tránh trú bão nhằm đáp ứng yêu cầu kiểm soát sản lượng, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm và truy xuất nguồn gốc thủy sản.
Lực lượng kiểm ngư, biên phòng và các cơ quan chức năng cũng được tăng cường năng lực, phối hợp chặt chẽ trong tuần tra, giám sát, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi khai thác hải sản trái phép. Công tác bảo vệ môi trường biển và duy trì sinh kế bền vững cho cộng đồng ngư dân ven biển cũng được chú trọng, gắn với các chương trình khuyến ngư, hỗ trợ chuyển đổi nghề cho các hộ dân có tàu cá không đủ điều kiện hoạt động.
Kế hoạch của UBND tỉnh Ninh Bình phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng ngành, địa phương. Trong đó:
Sở Nông nghiệp và Môi trường (trực thuộc quản lý tài nguyên – môi trường biển) giữ vai trò chủ trì, giám sát hoạt động tàu cá qua hệ thống VMS, kiểm soát sản lượng hải sản qua cảng, tổ chức tập huấn cho ngư dân về quy định IUU, đồng thời xác nhận và chứng nhận nguồn gốc thủy sản theo đúng chuẩn quốc tế.
Bộ đội Biên phòng, Công an tỉnh Ninh Bình cùng chính quyền các địa phương ven biển tăng cường tuần tra, kiểm soát trên biển, phối hợp xử lý nghiêm tàu cá vi phạm.
Các địa phương, đơn vị liên quan phải báo cáo kết quả thực hiện hằng tháng về Sở Nông nghiệp và Môi trường để tổng hợp, trình UBND tỉnh Ninh Bình và Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Việc gắn trách nhiệm cụ thể cho từng ngành, từng cấp được kỳ vọng sẽ khắc phục tình trạng “trên nóng dưới lạnh”, bảo đảm tính liên tục, minh bạch trong triển khai nhiệm vụ.
Hướng tới nghề cá bền vững, hội nhập quốc tế
Thực tế cho thấy, việc EC rút “thẻ vàng” không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến xuất khẩu thủy sản mà còn tác động đến uy tín, thương hiệu quốc gia. Do đó, Ninh Bình xác định chống khai thác IUU không chỉ là nhiệm vụ trước mắt để gỡ “thẻ vàng” mà còn là giải pháp căn cơ để xây dựng một nghề cá hiện đại, bền vững, đáp ứng yêu cầu hội nhập.
Kế hoạch lần này với hàng loạt giải pháp mạnh, từ quản lý đội tàu, giám sát hành trình, kiểm soát sản lượng, đầu tư hạ tầng, đến việc tăng cường phối hợp lực lượng và nâng cao ý thức ngư dân, được coi là “cú huých” quan trọng để chấm dứt triệt để tình trạng khai thác bất hợp pháp.
UBND tỉnh Ninh Bình kỳ vọng, khi triển khai đồng bộ, quyết liệt, kế hoạch sẽ không chỉ giúp địa phương tuân thủ nghiêm cam kết quốc tế, mà còn góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản, tạo sinh kế ổn định, nâng cao đời sống ngư dân, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và cả nước.
Theo báo cáo của UBND tỉnh Ninh Bình, toàn tỉnh hiện có 1.863 tàu cá với hơn 5.730 lao động trực tiếp trên biển. Trong đó, 99,33% tàu từ 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS). Công tác kiểm soát tại cảng được đẩy mạnh, với hơn 7.400 tấn thủy sản được giám sát bốc dỡ, 3.023 nhật ký và báo cáo khai thác được thu thập, hơn 2.500 lượt tàu ra vào cảng được kiểm tra. Gần 100% tàu đủ điều kiện đã được đăng ký, cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia và cấp giấy phép khai thác.
Từ đầu năm đến 31/7/2025, tỉnh Ninh Bình đã tổ chức 8 lớp tập huấn cho hơn 1.200 cán bộ, ngư dân về Luật Thủy sản 2017 và các quy định chống khai thác IUU; 100% tàu đủ điều kiện khai thác đã được đánh dấu, gắn số đăng ký theo đúng quy định.
Ông Trần Anh Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Ninh Bình cho biết, tỉnh xác định rõ chống khai thác IUU là nhiệm vụ trọng tâm, vừa nhằm đáp ứng yêu cầu gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC), vừa góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Sau khi sáp nhập, tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo tới các sở, ngành và địa phương ven biển, yêu cầu người đứng đầu cấp ủy, chính quyền chịu trách nhiệm nếu để xảy ra vi phạm.
Hoạt động giám sát sản lượng tại cảng được duy trì thường xuyên, với hàng nghìn lượt tàu cập, rời cảng được kiểm tra, thu nhật ký khai thác và thực hiện truy xuất nguồn gốc điện tử. Đặc biệt, trong đợt kiểm tra, chỉ đạo ứng phó bão vừa qua, tỉnh đã đồng thời chỉ đạo các xã ven biển thực hiện nghiêm chỉ đạo của Trung ương, nhất là trong bối cảnh EC chuẩn bị tiến hành đợt thanh tra lần thứ 5.
Để chuẩn bị làm việc với đoàn thanh tra EC, UBND tỉnh Ninh Bình đã yêu cầu các sở, ngành và địa phương tập trung triển khai sáu nhiệm vụ trọng tâm: Thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Trung ương về chống khai thác IUU, gồm Chỉ thị 32-CT/TW, Nghị quyết 52/NQ-CP, Quyết định 81/QĐ-TTg và các công điện, thông báo, văn bản hướng dẫn của Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Thành Nam
