Trong 6 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam đạt 33,84 tỷ USD, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm 2024. Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai, chiếm 17,6% tổng kim ngạch.
Riêng với sầu riêng, Việt Nam đã có 1.396 mã số vùng trồng và 188 cơ sở đóng gói được GACC cấp phép, toàn bộ dữ liệu đã được số hóa và tích hợp vào hệ thống truy xuất nguồn gốc quốc gia. Hiện có 24 phòng thử nghiệm Cadimi và 14 phòng thử nghiệm vàng O đã được GACC phê duyệt, đảm bảo đáp ứng yêu cầu từ thị trường Trung Quốc.
Được biết trong 6 tháng qua, Việt Nam đã xuất khẩu 5.217 lô sầu riêng tươi với tổng sản lượng gần 130.000 tấn. Đáng chú ý, sầu riêng đông lạnh đạt kết quả đột phá khi xuất khẩu 388 lô, tương đương 14.282 tấn, tăng gấp ba lần so với cùng kỳ năm ngoái, xuất khẩu sầu riêng tươi có khả năng phục hồi từ quý III năm nay, đặc biệt là vào mùa vụ chính từ tháng 8 đến tháng 10, nếu doanh nghiệp và nông dân duy trì được điều kiện an toàn thực phẩm như đã cam kết.
Trung Quốc hiện là thị trường xuất khẩu rau, quả lớn nhất của Việt Nam. Nước này đã giảm thuế hơn 8.000 mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam (trong đó có trái cây tươi) trong khuôn khổ Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA), mở ra nhiều cơ hội.
Để hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng cơ hội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) sẽ tập trung triển khai các giải pháp nhằm tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Đồng thời, nâng cao mức độ tuân thủ quy định của nước nhập khẩu về kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm để giữ vững thị trường, đặc biệt các mặt hàng giá trị cao đang bị kiểm soát chặt. Bộ cũng sẽ nắm bắt thông tin, theo dõi việc thông quan, xuất nhập khẩu nông sản qua cửa khẩu biên giới phía Bắc để xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh vào thời điểm thu hoạch chính vụ.
Các giải pháp khác bao gồm tăng cường xúc tiến thương mại, gia tăng xuất khẩu các mặt hàng trái cây đã được xuất khẩu chính ngạch và có lợi thế như dừa tươi, thanh long, mít, chuối, dưa hấu, xoài, nhãn, măng cụt, vải thiều, chôm chôm, chanh dây, sầu riêng. Tiếp tục đàm phán, thúc đẩy xuất khẩu chính ngạch nhằm hạn chế rủi ro cho chuỗi ngành hàng và người nông dân. Tăng cường hợp tác quốc tế, tổ chức họp song phương với cơ quan bảo vệ thực vật quốc gia để nhanh chóng tháo gỡ những vướng mắc phát sinh trong quá trình thương mại giữa hai bên. Tập trung nâng cao chất lượng, chuẩn hóa cơ sở đóng gói và đáp ứng những yêu cầu cơ bản của thị trường nhập khẩu.
Hiện, Bộ NN&MT đã hoàn thành dự thảo thông tư hướng dẫn cấp và quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói theo hướng chặt chẽ và thực tiễn hơn, đồng thời lấy ý kiến rộng rãi. Một quy trình kiểm soát chất lượng tại cơ sở đóng gói sầu riêng phục vụ xuất khẩu cũng đang được hoàn thiện và dự kiến sẽ ban hành trong thời gian tới.
Đặc biệt, Bộ NN&MT đã mời đoàn chuyên gia GACC sang Việt Nam kiểm tra thực địa chuỗi sản xuất và xuất khẩu sầu riêng từ ngày 12 đến 17/7/2025. Đợt kiểm tra này là cơ hội để Việt Nam chứng minh năng lực kiểm soát chất lượng và khẳng định cam kết tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm của phía Trung Quốc.
Cùng với hỗ trợ khâu sản xuất, khơi thông thị trường, Bộ cũng hỗ trợ các yếu tố kỹ thuật cho doanh nghiệp xuất khẩu. Theo quy định, khi doanh nghiệp đăng ký hồ sơ trên hệ thống CIFER của GACC phải khai báo địa chỉ doanh nghiệp. Do từ ngày 1/7/2025, Việt Nam áp dụng mô hình chính quyền địa phương hai cấp (gồm tỉnh và xã), có sự thay đổi địa chỉ doanh nghiệp so với hồ sơ đăng ký trước 1/7/2025. Ngày 19/6/2025, tại Phiên họp Ủy ban SPS-WTO lần thứ 92, Văn phòng SPS Việt Nam đã phối hợp với Phái Đoàn thường trực của Việt Nam tại Genève tổ chức cuộc họp song phương với đại diện GACC để thông báo về việc này và đề nghị GACC phối hợp, hỗ trợ để không làm gián đoạn việc xuất khẩu nông sản thực phẩm.
Ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, khuyến nghị các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản thực phẩm theo Lệnh 248, trong trường hợp vướng mắc về quy định đăng ký tên, địa chỉ doanh nghiệp, liên hệ trực tiếp với Văn phòng SPS Việt Nam để được hỗ trợ.
Tâm An (t/h)
