Nỗi lo lớn khi ma túy đã len lỏi vào môi trường giáo dục

Theo đánh giá của cơ quan công an, tội phạm ma túy hiện nay diễn biến phức tạp, số đối tượng nghiện ma túy ngày càng trẻ hóa (trên 50% là thanh, thiếu niên); nổi lên tình trạng thanh, thiếu niên sử dụng ma túy tại nhà hàng, vũ trường, quán bar, karaoke, nhà nghỉ, khách sạn. Ma túy đã và đang len lỏi vào môi trường học đường. Một số học sinh bị dụ dỗ, lôi kéo trở thành nạn nhân hoặc tham gia tàng trữ, mua bán ma túy.

Theo báo cáo của Chính Phủ, tội phạm sử dụng ma túy ngày càng tăng cao. Từ 1/10/2018-30/9/2019 đã phát hiện 23.328 vụ, 36.222 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 1.222kg heroin, 6.254 kg ma túy tổng hợp. Chỉ riêng năm 2018, Việt Nam đã khởi tố hơn 23.000 bị can (tăng 26% so với 2017), trong đó lứa tuổi chưa thành niên có tới 2.300 vụ với trên 3.500 nam và 100 nữ.

Đáng chú ý, trong số 47 bị can thuộc 10 vụ án đặc biệt nghiêm trọng về ma túy do Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đang thụ lý điều tra, có 20 đối tượng có độ tuổi từ 18-20, chiếm tỷ lệ 42,55%, cho thấy tội phạm về ma túy đang có xu hướng trẻ hóa, tập trung vào đối tượng thanh thiếu niên, trong đó có nhiều em còn ngồi trên ghế nhà trường.

Theo liệu từ Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy năm 2020, trong số 234.620 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, có trên 70% số người nghiện dưới 30 tuổi, trong đó có khoảng 5% tổng số người sử dụng ma túy ở tuổi vị thành niên (dưới 18 tuổi) và khoảng 50% là trẻ em (dưới 16 tuổi).

Những con số đáng buồn này cho thấy, thế hệ tương lai của đất nước chúng ta đang bị ma túy hủy hoại từng ngày. Có nhiều nguyên nhân khiến cho không ít các em học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường sa ngã vào ma túy. Có thể là do tâm lý các em dễ bị kích động; chưa có bản lĩnh tự chủ trong cuộc sống, dễ bị rủ rê, lôi kéo.

Đầu tiên là tò mò "thử một lần cho biết", rồi lần 2, lần 3, dẫn đến nghiện và lệ thuộc vào ma túy lúc nào không hay. Khi đã lệ thuộc vào ma túy, các em bị kẻ xấu sai khiến trộm cắp, trấn lột, thậm chí sẵn sàng phạm tội để có tiền hút, chích.

Ngoài ra, một bộ phận các bậc cha mẹ do mải làm ăn, lo kiếm tiền mà thiếu quan tâm đến việc học tập, sinh hoạt của con cái, nuông chiều con cái quá mức hoặc trong gia đình có người lớn tuổi cũng mắc nghiện hoặc có hành vi buôn bán ma tuý... cũng sẽ là lý do khiến con trẻ tìm đến ma túy.

Sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường, xã hội trong quản lý học sinh ở một số địa phương chưa thực sự có hiệu quả chính là một trong những yếu tố khiến tỷ lệ thanh thiếu niên sa vào tệ nạn ma túy ngày càng tăng cao.

Thời gian gần đây, hoạt động ma túy đã và đang quay trở lại “thẩm lậu” vào trường học. Ma túy đa dạng hơn, sử dụng cũng đơn giản hơn rất nhiều khiến không ít học sinh, sinh viên, thầy cô và gia đình các em khó phát hiện, đặc biệt là ma túy tổng hợp (ATS). Chúng ta dễ dàng thấy cảnh các em tuổi còn rất nhỏ hút shisha, uống "nước vui", dùng "bùa lưỡi", "khô gà"... mà không biết thực chất đang uống, hút chất gì.

Đáng báo động là tên gọi, chủng loại ma túy đang thay đổi hằng ngày, với hàng trăm hoạt chất khác nhau mà cả các phòng xét nghiệm chuyên sâu cũng không thể tìm ra hết. Độc tính của ma túy phá hoại trẻ em, có trường hợp chỉ 13 tuổi, 14 tuổi nhưng thường xuyên rối loạn tâm thần, hoang tưởng, rối loạn nhịp tim… như người nghiện lâu năm.

Đây là một thực trạng đáng lo ngại, cần có những giải pháp sớm, căn cơ, bảo đảm thực chất, hiệu quả để tiến tới đẩy lùi hoàn toàn tệ nạn ma túy ra khỏi xã hội nói chung và môi trường học đường nói riêng.

Để hạn chế tình trạng ngày càng nhiều thanh thiếu niên sa vào tệ nạn ma túy và trở thành tội phạm ma túy, nhà trường phải trở thành pháo đài ngăn chặn ma túy, học sinh, sinh viên, giáo viên phải là những người nhận diện đúng, nhận thức đầy đủ và tự có sức đề kháng, không bị cám dỗ về ma túy.

Đặc biệt, ngành giáo dục cần sớm vào cuộc nghiên cứu xây dựng hệ thống thu nhận thông tin, thống kê, phân nhóm đối tượng trong toàn ngành về học sinh phổ thông liên quan hoặc có nguy cơ liên quan đến vi phạm pháp luật, tội phạm, tệ nạn xã hội và bạo lực học đường. Đồng thời, nghiên cứu, rà soát, sửa đổi, bổ sung các tài liệu, học liệu về tuyên truyền, giáo dục tội phạm, vi phạm pháp luật, phòng ngừa lây nhiễm HIV/AIDS, tệ nạn ma túy, mại dâm trong trường học. Tăng cường xây dựng và thực hiện hiệu quả các chương trình, hình thức tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng phòng, chống và cai nghiện ma túy, đặc biệt là tập huấn chuyên sâu cho đội ngũ phụ trách công tác phòng, chống ma túy trong trường học.

Trang Nguyễn