Khối lượng công việc lớn, thể hiện tinh thần đồng hành cùng Chính phủ
Theo chương trình, Kỳ họp thứ 10 của Quốc hội khóa XV diễn ra trong 40 ngày (từ 20/10 đến 11/12/2025), xem xét và quyết định tới 66 nội dung, nhóm nội dung. Trong đó có 49 dự án luật và 4 nghị quyết – con số cao nhất trong toàn nhiệm kỳ.
Bên cạnh nội dung lập pháp, Quốc hội cũng tiến hành tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021–2026, xem xét các báo cáo của Chủ tịch nước, Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, TAND Tối cao, VKSND Tối cao và Kiểm toán Nhà nước; đồng thời thông qua Nghị quyết về tổng kết công tác nhiệm kỳ.
Đặc biệt, tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ thực hiện quy trình kiện toàn một số chức danh lãnh đạo, gồm Phó Thủ tướng, Bộ trưởng, Tổng Thư ký Quốc hội và Chủ nhiệm một số Ủy ban của Quốc hội.
Trước đó, Hội nghị Trung ương 13 đã cho ý kiến về nhân sự để Bộ Chính trị giới thiệu Quốc hội bầu, phê chuẩn các chức danh này.
Tiến sĩ Kim Nguyên Bảo (Học viện Ngoại giao) nhận định: “Cử tri rất trông đợi kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt này. Việc Quốc hội thông qua 49 dự án luật và 4 nghị quyết trong cùng một kỳ họp cho thấy tinh thần hành động cao độ, đồng hành cùng Chính phủ trong hoàn thiện thể chế, mở đường cho phát triển”.
Theo PGS.TS Lê Văn Cường, Phó Viện trưởng Viện Xây dựng Đảng (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh), tinh thần phục vụ và trách nhiệm của Quốc hội ngày càng được thể hiện rõ. “Đảng có chủ trương, Quốc hội họp ngay; Chính phủ kiến nghị, Quốc hội đồng hành kịp thời giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra”, ông nói.
Nâng cao chất lượng lập pháp, tránh tình trạng “luật ban hành vội”
Khối lượng công việc lớn khiến nhiều ý kiến lo ngại về chất lượng thẩm tra và thông qua các dự án luật. Đại biểu Quốc hội khóa XIII Bùi Thị An cho rằng: “Không nên chạy theo số lượng mà phải bảo đảm chất lượng. Đại biểu cần nghiên cứu kỹ, dựa trên thực tiễn để quyết định, tránh bấm nút nhanh”.
Tại phiên họp ngày 14/10 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga cũng bày tỏ lo ngại khi nhiều dự án được trình theo quy trình rút gọn: “Khi chưa đánh giá tác động chính sách đầy đủ, rủi ro về chất lượng rất cao. Cần có giải pháp đảm bảo chất lượng thẩm tra, tránh tình trạng luật thiếu khả thi”.
Luật sư Trần Văn An, Ủy viên Ban Thường vụ Liên đoàn Luật sư Việt Nam, nêu quan điểm: “Khối lượng công việc tăng gấp đôi thì chất lượng phải tăng gấp ba. Mỗi dự thảo luật không chỉ ảnh hưởng đến bộ máy nhà nước mà còn tác động trực tiếp đến quyền lợi người dân và doanh nghiệp. Quốc hội cần huy động sự tham gia của chuyên gia, nhà khoa học để đảm bảo tính khả thi của các quyết sách”.
Trước những lo ngại đó, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định, chỉ những dự án đủ điều kiện mới được thông qua theo trình tự rút gọn; còn các dự án chưa hoàn thiện sẽ để sang nhiệm kỳ sau. “Chất lượng dự án luật phải được nâng lên từ khâu soạn thảo của Chính phủ đến thẩm tra của cơ quan Quốc hội”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Đổi mới cách làm việc, tăng hiệu quả thảo luận và giám sát
Kỳ họp thứ 10 được xem là có nhiều đổi mới trong cách tổ chức và phương thức làm việc. Theo Ban Tổ chức kỳ họp, Quốc hội không tiến hành chất vấn trực tiếp như thông lệ để tập trung thời gian cho công tác lập pháp. Thay vào đó, các cơ quan gửi báo cáo, đại biểu gửi chất vấn bằng văn bản, và các bộ, ngành sẽ trả lời cụ thể, tổng hợp thành một phiên họp riêng.
Một điểm mới đáng chú ý là việc thảo luận theo nhóm nội dung. Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) đánh giá: “Cách nhóm các dự án luật theo cùng lĩnh vực giúp thảo luận hiệu quả hơn, giảm trùng lặp, tránh xung đột giữa các luật và nâng cao tính thống nhất trong hệ thống pháp luật”.
Tiến sĩ Kim Nguyên Bảo cũng cho rằng, đây là bước tiến trong tư duy lập pháp: “Việc đặt các dự án cùng chủ đề lên bàn thảo luận tổng thể giúp tránh tình trạng ‘một cửa luật – hai cách hiểu’, đảm bảo tính đồng bộ và khả thi khi triển khai”.
Trước đó, tại Hội nghị giữa Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội và Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ ngày 15/9, hai bên đã thống nhất chương trình kỳ họp “khoa học, chặt chẽ và khả thi”, thể hiện sự phối hợp chặt chẽ, trách nhiệm cao vì lợi ích quốc gia, dân tộc.
Với tinh thần đó, Kỳ họp thứ 10 – kỳ họp “trên cả lịch sử” của Quốc hội khóa XV được kỳ vọng sẽ để lại dấu ấn trọn vẹn, góp phần hoàn thiện thể chế, thúc đẩy đổi mới và chuẩn bị nền tảng cho nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI.
Thiên Trường
