Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), từ đầu năm 2018 đến nay cả nước đã phát hiện hơn 1.000 trường hợp sốt phát ban nghi sởi tại 37 tỉnh, thành phố, trong đó hơn 500 người đã được xác định dương tính với sởi.

Hầu hết bệnh nhân là trẻ em, chủ yếu ở các địa phương: Hà Nội, Sơn La, Quảng Ninh, Điện Biên, Thanh Hóa, Lào Cai, Yên Bái, Bắc Ninh, Cao Bằng, Nam Định, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Phú Thọ... Đáng chú ý là số trẻ mắc sởi đều là những cháu bé không được tiêm vaccine phòng bệnh sởi, hoặc không rõ về tình trạng tiêm chủng.

Số trẻ bị mắc bệnh sởi có chiều hướng gia tăng do chưa được tiêm chủng - Hình 1

Đa số người măc sởi là trẻ em và chưa tiêm phòng

Các chuyên gia cho rằng, thời gian tới số lượng trẻ bị mắc bệnh sẽ tăng lên ở các địa phương có tỷ lệ tiêm chủng chưa đạt 95% quy mô xã, phường, nhất là tại khu vực có sự biến động dân cư lớn, hay các vùng sâu, vùng xa, vùng đi lại khó khăn, vùng đồng bào dân tộc sinh sống.

Theo TS. Nguyễn Nhật Cảm - Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội, từ đầu năm đến nay Hà Nội đã có khoảng 400 trường hợp mắc sởi, 75% là trẻ em dưới 5 tuổi, trong đó nhóm dưới 1 tuổi chiếm đông nhất. Cũng như các nơi, hầu hết trẻ mắc sởi là do không tiêm hoặc chưa được tiêm đầy đủ vaccine phòng bệnh sởi. Số ca bệnh mắc có ở 100% quận huyện, tập trung tại các quận nội thành như Đống Đa, Hà Đông, Hoàng Mai, Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm... Cho đến nay, Hà Nội chưa có bệnh nhân tử vong do sởi là một cố gắng trong công tác dự phòng và điều trị.

Đặc biệt trong những tháng gần đây, nhiều bệnh viện đã ghi nhận số ca mắc sởi nhập viện gia tăng. Mỗi tháng có khoảng 100 trẻ nhập viện, có ngày tiếp nhận tới 10-12 trẻ. Trong số các cháu phải nhập viện điều trị, có trên 85% trẻ không được tiêm chủng đầy đủ hoặc chưa đến tuổi tiêm chủng. Các trường hợp dưới 1 tuổi mắc sởi có nguy cơ gặp nhiều biến chứng như viêm phổi, viêm phế quản, viêm tai giữa.

Số bệnh nhi mắc sởi nhập viện tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cũng tăng khá nhanh. Theo PGS.TS. Bùi Vũ Huy - Trưởng khoa Nhi của Bệnh viện này, chỉ trong hơn 1 tháng qua, đã có thêm 35 trường hợp trẻ bị sởi đến khám, nhập viện. Như vậy tổng số trẻ nhập viện ở đây đã là 75 ca, hầu hết là các ca nặng. Trong số cháu nhập viện, đã có một số trường hợp biến chứng viêm phổi nặng, như cặp song sinh đẻ non tại Hà Nội.

TS. Nguyễn Văn Lâm lưu ý, sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virut sởi gây ra. Bệnh sởi có thể tự khỏi nhưng vẫn gây ra tử vong trên các bệnh nhi có sẵn nền bệnh khác vì khi mắc sởi, trẻ sẽ suy giảm hệ miễn dịch nên dễ mắc thêm các bệnh phối hợp, nặng nhất là viêm phổi và viêm não, tủy cấp. Do bệnh chủ yếu lây qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp với chất tiết đường mũi họng của bệnh nhân nên cách phòng bệnh hiệu quả là đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ theo lịch.

Để có thể khống chế bệnh sởi trên địa bàn Hà Nội, ông Hoàng Đức Hạnh – Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết sẽ duy trì hoạt động tiêm chủng thường xuyên theo tuần, đảm bảo an toàn trong tiêm chủng với các bệnh, đặc biệt là sởi. 

Sở Y tế Hà Nội đã yêu cầu các đơn vị tăng cường hơn nữa cho công tác phòng chống dịch, đặc biệt là dịch sởi và sốt xuất huyết, đẩy mạnh hoạt động tiêm chủng mở rộng để đảm bảo các đối tượng trong diện tiêm chủng được phòng bệnh bằng vaccine. Các đơn vị y tế sẽ rà soát và vận động người dân đi tiêm chủng, để đảm bảo tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ 8 loại vaccine cho trẻ dưới 1 tuổi đạt 72%, tỷ lệ tiêm vaccine sởi - rubella cho trẻ đạt 70,7%.

Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cũng tiếp tục khuyến cáo người dân chủ động đưa trẻ từ 9 tháng tuổi đi tiêm vaccine sởi hoặc từ 18 tháng tuổi chưa tiêm đủ 2 mũi vaccine sởi đến trạm y tế xã, phường để tiêm. Khi phát hiện trẻ bị sốt, ho, chảy nước mũi, phát ban, cần sớm đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để khám, điều trị, đề phòng các biến chứng và diễn biến nặng của bệnh sởi. Hạn chế đưa trẻ tới các bệnh viện lớn nhằm tránh tình trạng lây chéo trong bệnh viện. Bệnh sởi rất dễ lây, không cho trẻ đến gần, tiếp xúc với các trẻ nghi mắc sởi. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng khi chăm sóc trẻ và đảm bảo các biện pháp về tăng cường dinh dưỡng cho trẻ.

Hằng Vương (t/h)