1 đơn vị trúng cùng lúc 2 gói thầu tại dự án hơn 137 tỷ
Trong công tác đấu thầu sử dụng vốn ngân sách nhà nước, tại các địa phương, các chủ đầu tư không chỉ cần lựa chọn nhà thầu có năng lực chuyên môn cao mà còn có trách nhiệm tiết giảm tối đa nguồn kinh phí đầu tư, để hoàn thành dự án một cách hiệu quả nhất.
Thế nhưng, theo thông tin độc giả cung cấp, chỉ trong giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2023, nhiều đơn vị như Công ty TNHH MTV Tân Phát Sơn La, Công ty CP Đồng Tâm Sơn La, Công ty TNHH Nhàn Phát Tây Bắc,… được cho là những thương hiệu nhà thầu “quen mặt” trong các gói thầu do Ban Quản lý dự án (QLDA) đầu tư xây dựng huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La mời thầu. Các thương hiệu này đã liên tiếp trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm “siêu thấp”, nhiều gói thầu tiền tỷ nhưng chỉ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước vài trăm nghìn đồng. Điều này, đặt ra tính minh bạch trong công tác đấu thầu tại các dự án do Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện Bắc Yên là bên mời thầu, đồng thời, mục tiêu hiệu quả kinh tế, tiết kiệm cho ngân sách nhà nước trong công tác đấu thầu tại huyện Bắc Yên được thực hiện như thế nào?
Đơn cử như, Dự án thi công cải tạo, nâng cấp đường tỉnh 112 (đoạn Làng Chếu - Xím Vàng) do UBND huyện Bắc Yên làm chủ đầu tư và Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện Bắc Yên là đơn vị thực hiện tổ chức mời thầu. Đây là dự án giao thông trọng điểm, có tính chất đặc biệt quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội các xã vùng cao của huyện Bắc Yên. Dự án được khởi công cuối tháng 2/2022, dự kiến hoàn thành vào tháng 6/2024, với tổng chiều dài 26,9 km với tổng mức đầu tư là hơn 137,247 tỷ đồng được phân bổ từ nguồn vốn Trung ương.
Theo thông tin độc giả cung cấp, khi triển khai mời thầu, Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện Bắc Yên đã thực hiện chia tách dự án thành 3 gói thầu gồm Gói thầu số 10: Thi công xây dựng đoạn Km39-Km47; Gói thầu số 09: Thi công xây dựng đoạn Km30-Km39 và Gói thầu số 08: Thi công xây dựng đoạn Km20-Km30 dự án Đường tỉnh 112 (đoạn Làng Chếu - Xím Vàng), huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La.
Được biết, đường tỉnh lộ 112 từ thị trấn Bắc Yên lên xã vùng cao Hang Chú là tuyến đường giao thông quan trọng từ Tà Xùa, sang Làng Chếu, Xím Vàng, đến xã Hang Chú và đi sang huyện Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái, giúp người dân đi lại, vận chuyển hàng hóa, nông sản, vật liệu xây dựng và phục vụ khách du lịch, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của các xã vùng cao, huyện Bắc Yên.
Tuy nhiên, điều khiến độc giả quan tâm đó chính là việc khi chia dự án này thành 3 gói thầu nhỏ, Công ty TNHH MTV Tân Phát Sơn La (địa chỉ: Số Nhà 134 Quốc Lộ 37, Tiểu Khu I, Thị trấn Phù Yên, Huyện Phù Yên, Sơn La) lại là đơn vị được xướng tên khi trúng liên tiếp 2 gói thầu tại dự án là Gói thầu số 10 và Gói thầu số 9 với tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước rất thấp, chỉ mang tình chất “tượng trưng”.
Cụ thể, ngày 30/12/2021, Công ty TNHH MTV Tân Phát Sơn La (Công ty Tân Phát Sơn La) đã được phê duyệt trúng thầu Gói thầu số 10 theo Quyết định số 2049/QĐ-UBND. Giá trúng thầu gói thầu này là 35.926.666.000 đồng, tức chỉ tiết kiệm 56,835 triệu đồng cho gói thầu có giá dự toán lên đến 35.983.501.000 đồng, tương đương tỷ lệ tiết kiệm 0,15%.
Cùng ngày, tại Quyết định số 2048/QĐ-UBND, Công ty Tân Phát Sơn La tiếp tục có mặt trong liên danh cùng với 2 Công ty TNHH Thương mại và Quảng cáo trẻ, Công ty TNHH Nhàn Phát Tây Bắc để trúng gói thầu số 9 với giá trúng thầu là 37.074.999.000 VND, chỉ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước 50,52 triệu đồng so với giá dự toán của gói thầu 37.125.519.000 đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm chỉ 0,13%.
Trong khi đó, ở gói thầu còn lại của Dự án thi công cải tạo, nâng cấp đường tỉnh 112 (đoạn Làng Chếu - Xím Vàng) là gói thầu số 8, liên danh Công ty CP Đồng Tâm Sơn La, Công ty TNHH Thành Thái Linh và Công ty TNHH Hải Hùng cũng trúng thầu với giá 43.412.042.000 đồng, tiết kiệm 8,327 triệu đồng cho gói thầu 43.420.369.000 đồng, tỷ lệ chỉ tương đương 0,01%.
Như vậy, sau khi chia nhỏ thành 3 gói thầu, qua quá trình đấu thầu Dự án thi công cải tạo, nâng cấp đường tỉnh 112 (đoạn Làng Chếu - Xím Vàng), huyện Bắc Yên tiết kiệm cho ngân sách nhà nước 115,682 triệu đồng. Trong khi tổng mức đầu tư dự án được Trung ương rót vồn là 137 tỷ 247 triệu đồng.
Những gói thầu tiết kiệm siêu nhỏ
Đáng nói hơn, Công ty Tân Phát Sơn La là một trong các đơn vị liên tiếp trúng các gói thầu do Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện Bắc Yên làm chủ đầu tư.
Có thể kể đến các gói thầu như mới được phê duyệt thời gian gần đây như: gói thầu thi công xây lắp công trình đường bê tông trục chính bản Pa Cư Sáng đi Suối Lềnh, Nậm Lộng (giai đoạn 1) (quyết định phê duyệt số 152/QĐ-BQL ngày 31/3/2023), giá trúng thầu 7,263,453,000 đồng, tiết kiệm hơn 2 triệu đồng so với giá gói thầu 7.265.625.154 đồng (tương đương 0,02%); gói thầu thi công xây lắp công trình - dự án sắp xếp, ổn định dân cư Co Xe, bản Tà Ỉu (quyết định phê duyệt Đ số 102/QĐ-BQL ngày 27/3/2023), giá trúng thầu 8.307.757.000 đồng, giảm gần 2 triệu đồng so với giá gói thầu 8.309.739.688 đồng (tương đương 0,02%); gói thầu thi công xây lắp công trình đường bê tông từ đường bãi Tây - Nhạn Nọc đến cửa suối Sập Việt (giai đoạn 1) (quyết định phê duyệt số 100/QĐ-BQL ngay 27/3/2023), giá trúng thầu là 5.555.582.000 đồng, giảm hơn 2 triệu đồng so với giá gói thầu 5.557.779.478 đồng (tương đương 0,03%);
Ngoài ra, trong năm 2022, Công ty Tân Phát Sơn La còn liên tục trúng các gói thầu khác như gói thầu thi công xây lắp công trình - Dự án sắp xếp, ổn định dân cư Suối Tào, bản Tăng (quyết định phê duyệt số 1159/QĐ-BQL ngày 16/12/2022), giá trúng thầu 9,154,366,000 đồng, giảm được gần 1,8 triệu đồng so với giá gói thầu 9.156.156.057 đồng (tương đương 0,01%); gói thầu thi công xây lắp công trình: Dự án sắp xếp, ổn định dân cư Pưa Lương, bản Tà Đò Mường (quyết định phê duyệt số 1155/QĐ-BQL ngày 16/12/2022) với giá trúng thầu là 10.632.078.000 đồng so với giá gói thầu là 10.641.290.662 đồng, giảm hơn 9 triệu đồng (tương đương 0,08%).
Chưa dừng lại ở đó, một đơn vị khác đó chính là Công ty CP Đồng Tâm Sơn La (địa chỉ: Tiểu Khu 1, Thị trấn Bắc Yên, Huyện Bắc Yên, Sơn La) là đơn vị tiếp theo liên tiếp trúng các gói thầu của Ban QLDA đầu tư xây dựng Bắc Yên với tỉ lệ tiết kiệm siêu nhỏ.
Cụ thể, gói thầu thi công xây lắp công trình: Đường bê tông trục chính đi vào nhóm hộ suối Tăng của bản En (giai đoạn 1) (quyết định phê duyệt số 149/QĐ-BQL ngày 31/3/2023), giá trúng thầu là 5.802.272.000 đồng so với giá gói thầu 5.803.691.629 đồng (chỉ tiết kiệm cho ngân sách hơn 1 triệu đồng, tương đương 0,01%); gói thầu thi công xây lắp công trình: Đường bê tông từ đường Cao Đa Tà Hộc - bản Suối Cải (đoạn còn lại khu Suối Đay) (quyết định phê duyệt số 1132/QĐ-BQL ngày 12/12/2022) có giá trúng thầu là 1.001.031.000 đồng, trong khi giá gói thầu là 1.002.037.264 đồng (chỉ giảm hơn 1 triệu đồng, tương đương 0,09%);
Hay như gói thầu thi công xây lắp Trường Phổ thông dân tộc bán trú TH Hang Chú với giá trúng thầu là 4.988.767.000 trong khi giá gói thầu là 4.995.026.513 đồng (chỉ giảm hơn 6 triệu đồng, tương đương 0,12%); gói thầu thi công xây lắp công trình: Nâng cấp công trình thủy lợi bản Hang Chú (quyết định phê duyệt số 72/QĐ-BQL ngày 18/2/2022) giá trúng thầu là 1.706.667.000 đồng trong khi giá gói thầu là 1.706.921.595 đồng (chỉ giảm hơn 150.000 đồng, tương đương 0,008%);
Tiếp đó, gói thầu thi công xây lắp công trình: Trụ sở làm việc hạt kiểm lâm huyện Bắc Yên (quyết định phê duyệt số 254/QĐ-BQL ngày 24/10/2021) giá trúng thầu là 6.685.379.000 đồng trong khi giá gói thầu là 6.685.965.696 đồng (chỉ giảm hơn 500.000 đồng, tương đương 0,007%); gói thầu thi công xây lắp công trình: Đường bê tông nội đồng tuyến đồi rừng thông ông Lừ A Sáy xuống suối Bẹ (quyết định phê duyệt số 1128/QĐ-BQL ngày 12/12/2023) giá trúng thầu là 1.566.081.000 đồng trong khi giá gói thầu là 1.566.876.005 đồng (chỉ giảm gần 800.000 đồng, tương đương 0,05%).
Một đơn vị xuất hiện trong liên danh trúng gói thầu Gói thầu số 09: Thi công xây dựng đoạn Km30-Km39 – Dự án thi công cải tạo, nâng cấp đường tỉnh 112 (đoạn Làng Chếu - Xím Vàng) là Công ty TNHH Nhàn Phát Tây Bắc (địa chỉ: Số Nhà 129, Tiểu Khu 1, Thị trấn Phù Yên, Huyện Phù Yên, Sơn La) cũng trúng thầu sát giá tại các gói thầu do Ban QLDA là bên mời thầu.
Cụ thể, tại gói thầu thi công xây lắp công trình: Cải tạo, sửa chữa nhà lớp học 2 tầng 6 phòng điểm THCS trường TH-THCS xã Tà Xùa (quyết định phê duyệt số 194/QĐ-BQL ngày 7/10/2021), Công ty TNHH Nhàn Phát Tây Bắc là đơn vị trúng thầu với giá 1.485.773.000 trong khi giá gói thầu là 1.486.393.781 đồng (giảm hơn 600.000 đồng, tương đương 0,04%); hay như tại gói thầu thi công xây lắp số 01 công trình: Đường Sồng Pét đi khu sản xuất (quyết định phê duyệt số 65/QĐ-BQL ngày 31/3/2020), Công ty này cũng trúng thầu với giá 3.302.070.000 đồng, trong khi giá gói thầu là 3.402.540.292 đồng (giảm 100,5 triệu đồng).
Tỷ lệ tiết kiệm được hiểu là một thước đo đánh giá hiệu quả kinh tế, hiệu quả chi tiêu ngân sách của mỗi địa phương, đơn vị trong công tác đấu thầu. Mặc dù không có quy định mức tiết kiệm sau đấu thầu bao nhiêu là đúng và đủ, nhưng tỷ lệ tiết kiệm càng cao thì càng có lợi cho quỹ ngân sách đầu tư bởi nó được tiết giảm.
Như vậy, việc hàng loạt gói thầu do Ban QLDA Đầu tư xây dựng huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La mời thầu có tỷ lệ tiết kiệm rất thấp thì rõ ràng mục tiêu hiệu quả kinh tế trong công tác đấu thầu theo quy định của Luật Đấu thầu đã đảm bảo?. Liệu có dấu hiệu vi phạm Luật Đấu thầu tại các gói thầu do Ban QLDA Đầu tư xây dựng huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La mời thầu hay không?
Liên quan đến vấn đề này, Luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật – Đoàn luật sư TP.HCM cho biết, theo Luật Đấu thầu năm 2013 sửa đổi bổ sung năm 2020, tiêu chí lựa chọn nhà thầu là sự phù hợp về năng lực, kinh nghiệm, chất lượng, giá cả và các yếu tố khác liên quan đến đối tượng đấu thầu.
Mức tiết kiệm sau đấu thầu là kết quả của sự cạnh tranh giữa các nhà thầu và sự lựa chọn hợp lý của bên mời thầu. Mức tiết kiệm sau đấu thầu không chỉ phản ánh hiệu quả kinh tế của công tác đấu thầu, mà còn liên quan đến chất lượng, tiến độ và rủi ro của hợp đồng. Trong luật Đấu thầu hiện nay không quy định một tỷ lệ tiết kiệm cụ thể nào là đúng và đủ, mà chỉ yêu cầu bên mời thầu phải công khai, minh bạch và giải trình về mức tiết kiệm sau đấu thầu.
Tuy nhiên, luật sư Diệp Năng Bình cũng khuyến cáo rằng: “Bên mời thầu nên cẩn trọng khi có mức tiết kiệm quá thấp, vì điều này có thể gây nghi ngờ về tính công bằng, minh bạch và khách quan của quá trình đấu thầu, cũng như về chất lượng và hiệu quả của hợp đồng. Đồng thời, việc một số doanh nghiệp trúng liên tiếp các gói thầu với tỷ lệ tiết kiệm thấp thì quá trình đấu thầu cần được giám sát và kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả”.
Hải Minh - Mạnh Thắng
