Là nhà lãnh đạo cấp cao nước ngoài đầu tiên đến thăm Cuba ngay sau khi Bạn tổ chức thành công Tổng tuyển cử bầu Quốc hội khóa mới và bầu các chức danh quan trọng của Nhà nước theo Hiến định, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tái khẳng định mạnh mẽ Việt Nam luôn coi trọng tiếp tục củng cố, tăng cường quan hệ đoàn kết, hữu nghị đặc biệt, mẫu mực thủy chung giữa hai Đảng, hai Nhà nước và Nhân dân hai nước ngày càng sâu sắc, bền chặt.
Xa nửa vòng trái đất vẫn như anh em một nhà
Dù cách xa nhau nửa vòng trái đất, nhưng Việt Nam và Cuba chia sẻ nhiều nét tương đồng trong tiến trình lịch sử dựng nước, giữ nước và khát vọng, lý tưởng cách mạng, cùng truyền thống hào hùng đấu tranh vì độc lập, tự do, vì chủ quyền và quyền tự quyết dân tộc.
Có lẽ chính điều đó đã kết nối trái tim người dân hai nước, tạo nên nền tảng vững chắc cho quan hệ nghĩa tình sắt son đặc biệt Việt Nam - Cuba. Hai nước đã thiết lập quan hệ ngoại giao từ năm 1960, trước cả khi Cuba tuyên bố tính chất xã hội chủ nghĩa của cách mạng Cuba (năm 1961).
63 năm qua, mối quan hệ hữu nghị truyền thống đặc biệt Việt Nam - Cuba được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Fidel Castro đặt nền móng, được nhiều thế hệ Lãnh đạo và Nhân dân hai nước dày công vun đắp, đã không ngừng phát triển tốt đẹp. Hai nước đã sát cánh, ủng hộ nhau trong quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc. Cuba ủng hộ rất tích cực cho Việt Nam trong đấu tranh giải phóng miền Nam và thống nhất đất nước.
Trong trái tim của mỗi người Việt Nam, Cuba luôn giữ vị trí hết sức quan trọng. Nhiều người dân Việt Nam vẫn luôn khắc sâu câu nói bất hủ của Lãnh tụ Fidel “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình” và hình ảnh Chủ tịch Fidel Castro - lãnh đạo nước ngoài đầu tiên và duy nhất, bất chấp hiểm nguy đến thăm và giương cao ngọn cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tại vùng giải phóng Quảng Trị năm 1973.
Điều đó thể hiện tình cảm ruột thịt, sự sẵn sàng hy sinh, sẻ chia của Cuba đối với người đồng chí, anh em Việt Nam. Trong giai đoạn chiến tranh ác liệt ấy, lãnh tụ Fidel và nhân dân Cuba còn tổ chức nhiều hoạt động quốc tế vận động chính phủ, nhân dân các nước đoàn kết, ủng hộ Việt Nam. Nhiều cuộc tuần hành quần chúng lớn ở Cuba thể hiện đoàn kết với Việt Nam khi ấy luôn có sự xuất hiện, đồng hành của Nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước Cuba.
Trong khó khăn, Cuba đã cử hàng nghìn kỹ sư, công nhân, bác sĩ và chuyên gia sang giúp Việt Nam. Cuba cũng giúp đào tạo hàng nghìn sinh viên Việt Nam và viện trợ cho nước ta nhiều trang thiết bị, vật tư máy móc, lương thực thực phẩm, viện trợ không hoàn lại giúp Việt Nam xây dựng 5 công trình kinh tế - xã hội mà phần lớn các công trình đó đến nay vẫn đang phát huy giá trị.
Về phần mình, Việt Nam luôn đồng lòng, sẻ chia nguồn lực của mình để góp phần giúp Cuba như: hợp tác cung ứng lương thực, hàng hóa tiêu dùng, giúp Cuba sản xuất lúa gạo, cà phê, lương thực, thực phẩm, nuôi trồng thủy sản và một số lĩnh vực khác.
Trước những diễn biến phức tạp của tình hình quốc tế, nhưng quan hệ hai nước vẫn luôn vững vàng, cùng chia sẻ, học tập các kinh nghiệm của nhau, nhất là kinh nghiệm về xây dựng hệ thống pháp luật, phát triển kinh tế - xã hội, mở rộng quan hệ hợp tác và hội nhập quốc tế. Tình đoàn kết và sự ủng hộ của Việt Nam đối với Cuba luôn được thể hiện nhất quán và mạnh mẽ, nhất là qua nhiều phát biểu với lập trường kiên định của lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam trên các diễn đàn Liên Hợp Quốc, Liên minh Nghị viện thế giới...
Giai đoạn hiện nay, vượt lên những tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, những diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình quốc tế và cả khoảng cách địa lý cách trở nửa vòng trái đất, quan hệ Việt Nam - Cuba vẫn tiếp tục phát triển tích cực. Các cuộc điện đàm, tiếp xúc cấp cao, các cơ chế hợp tác được duy trì bằng hình thức trực tuyến và trực tiếp khi tình hình dịch bệnh cho phép. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Chủ tịch Quốc hội Chính quyền Nhân dân Cuba Esteban Lazo Hernandez đã có cuộc hội đàm trực tuyến ngày 25.3.2022.
Và chỉ nửa năm sau đó, vào tháng 9.2022, Thủ tướng Cuba Manuel Marreto Cruz đã thăm chính thức Việt Nam. Hai nước đã hợp tác chặt chẽ và hỗ trợ lẫn nhau trong phòng, chống dịch Covid-19 và đang nỗ lực thúc đẩy hợp tác về kinh tế, thương mại, đầu tư. Hiệp định Thương mại Việt Nam - Cuba chính thức có hiệu lực từ tháng 4.2020 với nhiều cam kết ưu đãi thương mại mới, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất nhập khẩu hàng hóa song phương.
Hợp tác nghị viện đóng góp tích cực, thực chất trong quan hệ hai nước
Về hợp tác nghị viện, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, các nhà lãnh đạo Cuba và Quốc hội Cuba đều đánh giá rất cao những đóng góp tích cực, thực chất của Quốc hội hai nước vào việc củng cố và tăng cường mối quan hệ đặc biệt, mẫu mực thủy chung giữa hai nước và mong muốn tiếp tục tăng cường, làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ Việt Nam - Cuba nói chung và giữa hai Quốc hội nói riêng.
Kể từ năm 2006 đến nay, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam đã nhiều lần thăm Cuba như: Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An (tháng 3.2006), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng (tháng 9.2010); Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thay mặt Đảng, Nhà nước, Quốc hội Việt Nam dự Lễ tang Chủ tịch Fidel Castro (tháng 11.2016).
Cùng với đó là các đoàn cấp Phó Chủ tịch Quốc hội, các Ủy ban chuyên môn của Quốc hội. Hai Quốc hội cũng đã thành lập Nhóm Nghị sĩ hữu nghị, trong đó Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Việt Nam - Cuba do Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại, Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Cuba Vũ Hải Hà làm Chủ tịch. Gần đây, Quốc hội Việt Nam đã trao tặng Quốc hội Cuba các thiết bị tin học nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội Cuba.
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội nhấn mạnh:
“Đặc biệt, tại cuộc hội đàm trực tuyến vào tháng 3.2022, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernandez đã trao đổi cụ thể về phương hướng tăng cường quan hệ hợp tác giữa hai Quốc hội.
Hai Chủ tịch Quốc hội đã thống nhất tiếp tục tăng cường trao đổi đoàn cấp cao và các cấp theo hình thức phù hợp; tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm, trao đổi chuyên gia để chia sẻ kinh nghiệm về đổi mới, những bài học kinh nghiệm, nhất là trong công tác xây dựng pháp luật, giám sát, xây dựng hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN, quyết định các vấn đề quan trọng quốc gia, tài chính - ngân hàng… trên cơ sở tin cậy chính trị cao giữa hai nước; ủng hộ Nhóm Nghị sĩ hữu nghị hai nước tiếp tục là cầu nối tích cực trong quan hệ hợp tác giữa hai cơ quan lập pháp.
Hai Chủ tịch Quốc hội nhất trí đẩy mạnh ngoại giao nghị viện, hỗ trợ và ủng hộ lẫn nhau trên các diễn đàn đa phương, các tổ chức liên nghị viện quốc tế và khu vực.
Thủ tướng Cuba Manuel Marreto Cruz trong cuộc hội kiến với Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tháng 9.2022 cũng rất mong muốn Quốc hội Việt Nam sẽ tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm với Quốc hội Cuba về công tác lập pháp và đề nghị Quốc hội hai nước sớm tổ chức phiên họp chung đầu tiên”.
Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm nhiều sự kiện trọng đại của cách mạng Cuba và quan hệ hai nước như: kỷ niệm 62 năm ngày chiến thắng Bãi biển Giron và Tuyên bố tính chất xã hội chủ nghĩa của Cách mạng Cuba, 70 năm cuộc tấn công trại lính Moncada; kỷ niệm 60 năm Cuba thành lập Ủy ban đoàn kết với miền Nam Việt Nam, tiền thân của Hội Hữu nghị Cuba - Việt Nam ngày nay; kỷ niệm 50 năm lãnh tụ Fidel Castro Ruz lần đầu thăm Việt Nam và tới Vùng Giải phóng miền Nam Việt Nam.
Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà cho biết, “phía Bạn hết sức mong đợi chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ”. Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội là nhà lãnh đạo cấp cao nước ngoài đầu tiên đến thăm Cuba ngay sau khi Bạn tổ chức thành công Tổng tuyển cử bầu Quốc hội Khóa X và bầu các chức danh quan trọng của Nhà nước theo Hiến định.
“Phía Bạn đã mời Chủ tịch Quốc hội phát biểu ngay tại phiên họp đầu tiên của Quốc hội khóa mới. Đây là một sự kiện rất đặc biệt, thể hiện sự coi trọng của Bạn đối với quan hệ giữa hai nước và hai Quốc hội. Bạn cũng cho biết, kể từ khi thành lập nước theo chế độ xã hội chủ nghĩa, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ là lãnh đạo nước ngoài đầu tiên phát biểu tại phiên khai mạc của Quốc hội khóa mới của Cuba”, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại nói.
Trả lời phỏng vấn các cơ quan thông tấn báo chí Việt Nam trước thềm chuyến thăm, Đại sứ Cộng hòa Cuba tại Việt Nam Orlando Nicolas Hernandez Guillen cũng nhấn mạnh: “Chỉ có mối quan hệ giữa Việt Nam và Cuba mới có một sự kiện đặc biệt như thế! Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ có tầm quan trọng mang tính lịch sử nhằm củng cố và tăng cường mối quan hệ giữa hai nước”.
Với lịch trình hoạt động phong phú, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thể hiện Việt Nam luôn ghi nhớ tình cảm đoàn kết đặc biệt và sự hỗ trợ của Cuba dành cho Việt Nam trong những năm tháng khó khăn nhất; tái khẳng định Việt Nam luôn coi trọng tiếp tục củng cố, tăng cường quan hệ đoàn kết, hữu nghị đặc biệt, mẫu mực thủy chung giữa hai Đảng, hai nước; luôn sát cánh cùng Nhân dân Cuba anh em, đặc biệt là trong những lúc khó khăn, qua đó giáo dục cho thế hệ trẻ hai nước về quan hệ Việt Nam - Cuba; thúc đẩy hợp tác nghị viện và hợp tác trong các lĩnh vực hai bên có thế mạnh và nhu cầu.
Việt Nam và Cuba, tuy cách xa nhau về địa lý nhưng với nền tảng quan hệ chính trị tốt đẹp và tình cảm đoàn kết, thủy chung trước sau như một, chắc chắn các thế hệ Lãnh đạo và Nhân dân hai nước sẽ luôn gìn giữ, vun đắp cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống đặc biệt, đoàn kết anh em, hợp tác toàn diện, tin cậy lẫn nhau giữa hai nước, hai Quốc hội ngày càng sâu sắc, bền chặt và đóng góp tích cực hơn nữa vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc ở mỗi nước, vào hòa bình, ổn định và phát triển tại mỗi khu vực và trên thế giới.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ:
"Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam hết sức coi trọng và coi việc thắt chặt quan hệ hữu nghị hợp tác với Đảng, Nhà nước và Nhân dân Cuba là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại. Tình hữu nghị, đoàn kết anh em đặc biệt Việt Nam - Cuba là tài sản quý giá mà hai Đảng, hai Nhà nước, hai dân tộc cần giữ gìn, vun đắp, phát triển và truyền lại cho các thế hệ mai sau.
Quốc hội Việt Nam luôn sẵn sàng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm với Quốc hội Cuba trong tất cả các lĩnh vực hoạt động, nhất là về quản lý kinh tế vĩ mô, tài chính, ngân hàng, tiền tệ, đổi mới doanh nghiệp nhà nước...; phối hợp chặt chẽ trên các diễn đàn nghị viện quốc tế và khu vực.
Bất cứ lĩnh vực nào Quốc hội Cuba quan tâm, Quốc hội Việt Nam đều sẵn sàng. Quốc hội Việt Nam và cá nhân tôi sẽ làm hết sức mình để không ngừng vun đắp, củng cố và tăng cường mối quan hệ mẫu mực, thủy chung giữa hai Đảng, hai Quốc hội, Chính phủ và Nhân dân hai nước Việt Nam - Cuba”.
PV