Dẫn đầu danh sách phát hành trái phiếu doanh nghiệp là các công ty bất động sản với 11.670 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 30,39%. Tiếp đó là các tổ chức tín dụng, với 10.038 tỷ đồng, tương đương tỷ lệ 26%. Lũy kế 8 tháng năm 2020, có tới 237.729 tỷ đồng được các doanh nghiệp huy động qua kênh trái phiếu.
Ảnh minh hoạ (Ảnh: internet)
Đáng chú ý, lãi suất trái phiếu riêng lẻ trong nhóm trái phiếu bất động sản có trường hợp đã lên tới 18%/năm. Trước đó, trong nửa đầu năm 2020, trái phiếu doanh nghiệp có lãi suất bình quân 9,3%/năm, tập trung vào những kỳ hạn ngắn (chưa đến 4 năm); thị trường ghi nhận mức lãi suất cao nhất là 13%/năm. Có một số doanh nghiệp quy mô vốn nhỏ nhưng phát hành trái phiếu riêng lẻ với khối lượng lớn. Điều đáng nói, lãi suất của trái phiếu doanh nghiệp ở mức cao trong khi lãi suất huy động của các ngân hàng giảm mạnh, đã hấp dẫn các nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường trái phiếu.
Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính ngân hàng và các tổ chức tín dụng (Bộ Tài chính) Nguyễn Hoàng Dương cho biết, một mặt việc huy động trái phiếu lãi suất cao đặt áp lực kinh doanh rất lớn lên doanh nghiệp. Mặt khác, các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp quy mô nhỏ, doanh nghiệp bất động sản đẩy mạnh huy động vốn trái phiếu cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, đầu tư, phát triển dự án, nên nếu gặp khó khăn, không trả được nợ gốc và lãi trái phiếu, sẽ gây bất ổn cho thị trường.
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiện tăng trưởng nhanh về quy mô, ở mức tương đương 11,2% tổng sản phẩm nội địa (GDP) năm 2019. Theo Bộ Tài chính, ở mặt tích cực, thị trường trái phiếu doanh nghiệp là kênh huy động vốn quan trọng, bên cạnh tín dụng ngân hàng. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh và thiếu định hướng cũng đặt ra một số rủi ro đối với thị trường này.
Theo ông Nguyễn Hoàng Dương, trước hiện tượng một số doanh nghiệp phát hành trái phiếu với khối lượng lớn, lãi suất cao, Bộ Tài chính đã cung cấp thông tin để Ngân hàng Nhà nước phối hợp quản lý, giám sát việc cấp tín dụng cho lĩnh vực bất động sản. Ủy ban Chứng khoán nhà nước và các đơn vị của Bộ Tài chính cũng tăng cường quản lý việc phát hành, đầu tư, cung cấp dịch vụ liên quan đến phát hành trái phiếu doanh nghiệp của các công ty chứng khoán.
Bộ Tài chính đang khẩn trương xây dựng các văn bản hướng dẫn nhằm tạo khuôn khổ pháp lý đồng bộ, thống nhất cho hoạt động phát hành và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp, qua đó hạn chế thấp nhất rủi ro, đưa thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển đúng hướng.
Hà Trần
