Nhà lãnh đạo Mỹ vừa công bố mức thuế quan mới đối với 14 đối tác và sẽ được áp dụng kể từ ngày 1/8, thay vì ngày 9/7 khi thời hạn hoãn 90 ngày kết thúc. Theo đó, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, Kazakhstan và Tunisia chịu mức thuế 25%; Nam Phi và Bosnia & Herzegovina 30%, Indonesia 32%, Bangladesh và Serbia 35%, Campuchia và Thái Lan 36%, Lào và Myanmar 40%.
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung là những người đầu tiên nhận được thư của Tổng thống Donald Trump.
Cả hai nước châu Á này sẽ phải đối mặt với mức thuế 25% vào ngày 1/8, Ông Trump cho biết trong các bài đăng trên Truth Social kèm với các lá thư. Khoảng hai giờ sau, ông tuyên bố các lá thư tương tự đã được gửi đến Malaysia, Kazakhstan, Nam Phi, Myanmar và Lào, thông báo cho các nhà lãnh đạo của họ về mức thuế mới lên tới 40%.
Sau đó trong ngày, ông đã đăng 7 lá thư tiếp theo gửi tới các nhà lãnh đạo của Tunisia, Bosnia và Herzegovina (nơi sắp áp dụng mức thuế 30%), Indonesia, Bangladesh, Serbia, Campuchia và Thái Lan, nâng tổng số lá thư được gửi vào ngày 7/7 lên 14.
Trong các lá thư, ông Trump cho biết ông đặc biệt quan tâm đến thâm hụt thương mại mà Mỹ phải chịu, nghĩa là Mỹ mua nhiều hàng hóa hơn so với số lượng mà các doanh nghiệp Mỹ xuất khẩu sang các quốc gia đó. Tổng thống Trump cũng cho biết mức thuế quan sẽ được áp dụng để đáp trả các chính sách khác mà ông cho là đang cản trở hàng hóa của Mỹ.
Theo số liệu của Bộ Thương mại Mỹ, năm ngoái, Mỹ đã mua tổng cộng 465 tỷ USD hàng hóa từ 14 quốc gia nhận được thư thông báo vào ngày 7/7.
Nhật Bản và Hàn Quốc, đối tác thương mại lớn thứ 6 và thứ 7 của Washington, chiếm 60% trong số đó. Hai đồng minh Châu Á đã xuất khẩu sang Mỹ 280 tỷ USD.
Mức thuế quan cao hơn đối với hàng hóa có thể dẫn đến giá cả cao hơn cho người tiêu dùng Mỹ. Ví dụ, trong số những mặt hàng chủ chốt mà Mỹ nhập khẩu từ Hàn Quốc và Nhật Bản là ô tô, phụ tùng ô tô, chất bán dẫn, dược phẩm và máy móc. Ông Trump dự kiến sẽ áp thuế quan cụ thể cho từng ngành đối với nhiều mặt hàng này.
Vào tháng Tư, Nhật Bản đối mặt với mức thuế 24%, trong khi Hàn Quốc là mức thuế 25%.
Malaysia, quốc gia sẽ phải chịu mức thuế 24% so với mức 25% mà ông Trump công bố vào tháng 4, là nước xuất khẩu chất bán dẫn lớn thứ hai vào Mỹ vào trong năm 2024, với tổng giá trị 18 tỷ USD.
Trong khi đó, Bangladesh, Indonesia và Campuchia là những trung tâm sản xuất hàng đầu về hàng may mặc và phụ kiện.
Bức thư của ông Trump gửi thủ tướng Campuchia đe dọa áp mức thuế quan 36%, thấp hơn 13% so với mức công bố vào tháng 4. Một quốc gia Đông Nam Á khác là Thái Lan cũng bị áp mức thuế lên tới 36%.
Ông Trump từ lâu đã lập luận rằng chính sách thuế quan là công cụ hiệu quả để khắc phục thâm hụt thương mại không công bằng và ngăn các quốc gia khác “lợi dụng” nền kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, các nhà phê bình và giới kinh tế lại cho rằng việc đánh thuế như vậy có thể đẩy giá hàng hóa trong nước tăng cao và gây thiệt hại cho nền kinh tế Mỹ.
Nhiều nhà lập pháp Dân chủ và một số nhà kinh tế học đã lên tiếng chỉ trích các mức thuế mới, cho rằng chúng được thiết kế cẩu thả và thiếu chiến lược dài hạn.
Đây không phải là lần đầu ông Trump sử dụng công cụ thuế để gây sức ép thương mại. Hồi ngày 2/4, ông đã áp dụng loạt thuế đầu tiên trong gói được gọi là “Ngày Giải phóng”, bao gồm mức thuế 10% với tất cả hàng nhập khẩu và mức cao hơn đối với Trung Quốc, Mexico, Canada và Liên minh châu Âu (EU). Một số thuế trong gói này đã được tạm hoãn 90 ngày để tạo điều kiện cho đàm phán, tránh bùng nổ chiến tranh thương mại toàn diện.
Đầu tháng 7, ông Trump tiếp tục cảnh báo rằng nhiều thuế mới sẽ được ban hành nếu các thỏa thuận thương mại không đạt được, tuyên bố: “Đến ngày 9 thì mọi thứ sẽ được bao phủ đầy đủ”, ông nói với báo chí hôm thứ Sáu tuần trước. “Các mức thuế sẽ dao động từ 10–20% cho đến 60–70%”.
Trước đó, ông Trump đã đe dọa sẽ áp dụng mức thuế bổ sung 10% đối với bất kỳ quốc gia nào ủng hộ cái mà ông gọi là "chính sách chống Mỹ" của BRICS, khi nhóm này kết thúc hội nghị thượng đỉnh thường niên tại Brazil.
Thiên Trường
