TP. Hồ Chí Minh: Triển khai các đề án xây dựng các huyện thành quận hoặc thành phố giai đoạn 2021 – 2030

Tại hội nghị, UBND TP triển khai 5 đề án khoa học, là đề cương chi tiết đề án nhánh thuộc Đề án đầu tư - xây dựng các huyện thành quận hoặc thành thành phố thuộc thành phố giai đoạn 2021 - 2030.

Cụ thể, đề án về: “Con người đô thị” do Viện Nghiên cứu phát triển TP. Hồ Chí Minh chủ trì thực hiện; “Xây dựng và Phát triển văn hóa đô thị tại các huyện trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 2021 - 2030” do Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì thực hiện; “Đánh giá thực trạng, đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước của chính quyền các huyện trong quá trình chuyển từ huyện thành quận hoặc thành phố thuộc thành phố Hồ Chí Minh ” do Sở Nội vụ chủ trì; Đề án “Cơ sở khoa học và thực tiễn xây dựng các mục tiêu kinh tế xã hội theo mô hình phát triển kinh tế đô thị của các huyện chuyển thành quận hoặc thành phố thuộc thành phố trong giai đoạn 2021 – 2030 và đề xuất các giải pháp thực hiện” của Sở Kế hoạch và Đầu tư và Đề án “Hạ tầng đô thị” do Sở Quy hoạch - Kiến trúc thực hiện.

Trao đổi về đề cương đề án nhánh “con người đô thị”, TS Dư Phước Tân - đại diện nhóm đề án của Viện Nghiên cứu phát triển thành phố cho rằng, đề án này sẽ đề xuất các giải pháp phát triển 5 huyện ngoại thành về xây dựng con người đô thị, thông qua đánh giá các tiêu chí được xây dựng và nhận diện những tác động tiêu cực có thể xảy ra đối với cư dân, nhằm giải pháp phát triển và ngăn ngừa phù hợp, góp phần đẩy nhanh tiến trình chuyển huyện thành quận hoặc thành phố thuộc thành phố theo hướng bền vững.

Theo TS Dư Phước Tân, đề án này cũng xác định mục tiêu cụ thể về làm rõ hiện trạng về đặc điểm cư dân ở các huyện ngoại thành, nhất là khu vực nông thôn hiện nay. Đồng thời, xây dựng bộ tiêu chí về con người đô thị và đánh giá kết quả đạt được thông qua quy chuẩn và đối chiếu số liệu trung bình chung của 5 huyện.

Bên cạnh đó, làm rõ những tác động tiêu cực có thể xảy ra đối với cư dân ngoại thành khi chuyển huyện thành quận. Ngoài ra, đề xuất các giải pháp phát triển liên quan xây dựng con người đô thị nhằm góp phần cùng các đề án nhánh khác, đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi 5 huyện thành quận hoặc thành phố lên thành phố đạt kết quả thành công, theo hướng bền vững.

Liên quan đến đề án văn hóa đô thị, TS Lê Thị Ngọc Điệp, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TP. Hồ Chí Minh, nhấn mạnh quan điểm phát triển mà nhóm nghiên cứu hướng đến là phục vụ con người, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của cư dân đô thị, nhất là xây dựng và củng cố hệ thống thiết chế văn hóa đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Các hoạt động phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của đô thị phải đặt con người vào trọng tâm, phấn đấu để con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của phát triển đô thị.

Trong khi đó, đề án phát triển hạ tầng đô thị, TS Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng phòng Quản lý quy hoạch chung (thuộc Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh) đặt vấn đề chính sách huy động nguồn lực sẽ quyết định đến thành công của đề án.

Giải pháp đầu tiên mà ông Tuấn nêu ra là quy hoạch, trong đó cần cập nhật đề án trong đợt điều chỉnh quy hoạch chung sắp tới. Đồng thời, cần có chiến lược tạo ra quỹ đất, chính sách đền bù, tạo cuộc sống mới cho người dân.

Trong giai đoạn đầu, cần có chiến lược huy động nguồn lực ban đầu để tạo ra nguồn lực mới; cân đối nguồn vốn Trung ương với địa phương.

TS Tuấn cũng giới thiệu một số mô hình quốc tế khi phát triển nông thôn thành đô thị như vành đai đô thị ngoại ô ở Mỹ, nông nghiệp đô thị trong vành đai xanh ở châu Âu, tích tụ đô thị vùng ven ở Trung Quốc, đô thị nén và phát huy vai trò cộng đồng của Nhật Bản, quy hoạch sáng tạo và thiết kế thông minh, phát triển bền vững của Singapore.

“Quản lý đất đai cần lộ trình dài, chính quyền đô thị phải thể hiện trách nhiệm tối đa; cơ sở hạ tầng giao thông có tác động tích cực, cần nắm bắt giá trị đất đai để thực hiện”, TS Tuấn đúc kết kinh nghiệm.

Riêng đề án về đánh giá thực trạng, đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước của chính quyền các huyện trong quá trình chuyển từ huyện thành quận hoặc TP thuộc TP. Hồ Chí Minh, TS Vũ Tuấn Hưng - đại diện nhóm đề án của Sở Nội vụ thành phố cho rằng, đề án nghiên cứu khảo sát, phân tích thực trạng hoạt động quản lý nhà nước trên địa bàn 5 huyện hiện nay; đánh giá và dự báo các thời cơ, thách thức, tác động trong quá trình chuyển huyện thành quận hoặc thành phố theo chủ trương của TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2021-2030. 

Trên cơ sở đó đề xuất các phương án, giải pháp hoàn thiện hoạt động quản lý nhà nước trong quá trình nâng cấp chuyển từ huyện thành quận hoặc TP đảm bảo bộ máy tinh gọn nâng cao hiệu lực, hiệu quả, phát huy được tính đặc thù và đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của 5 huyện khi chuyển thành quận hoặc thành phố thuộc TP. Hồ Chí Minh.

Đối với đề án về xây dựng các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội theo mô hình phát triển kinh tế đô thị của các huyện chuyển thành quận hoặc thành phố thuộc thành phố trong giai đoạn 2021 - 2030 và đề xuất các giải pháp thực hiện, TS Nguyễn Anh Phong - đại diện nhóm đề án của Sở Kế hoạch đầu tư TP. Hồ Chí Minh cho biết đề án nhằm xây dựng khung phân tích đánh giá thực trạng phát triển kinh tế xã hội, của các huyện ngoại thành TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 2016-2020, xây dựng các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội theo mô hình phát triển kinh tế đô thị của các huyện chuyển thành quận hoặc TP  thuộc TP trong giai đoạn 2021 – 2030 và đề xuất các giải pháp thực hiện.

Tại hội nghị, lãnh đạo các huyện cũng đã thông tin định hướng chuyển lên thành quận hoặc thành phố trực thuộc TP. Hồ Chí Minh. Cụ thể, các huyện lên thành phố thuộc TP. Hồ Chí Minh gồm: Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh, Cần Giờ. Riêng huyện Nhà Bè định hướng thành quận đô thị vệ tinh.

Nguyễn Tùng