Theo truyền thống, Chạy cày làng Đan Trì là một hoạt động văn hóa tín ngưỡng của cộng đồng nông dân trồng lúa nước, với mục đích tưởng nhớ công ơn của thần Quý Minh, người đã dạy dân làng cách cày cấy, giúp phát triển nông nghiệp.

Dựa theo điển tích, thần Quý Minh trong lúc hành quân đánh giặc đã đi qua Trang Đan Trì, Tổng Hoàng Chuế (làng Đan Trì) vào lúc trời tối, thấy dân làng đang khổ sở vì đói kém, Ngài liền dạy họ cách cày cấy để cải thiện đời sống. Chính vì vậy, tất cả các hoạt động trong lễ hội Chạy cày đều diễn ra nhanh chóng với khẩu hiệu “Chạy thật nhanh, cày thật nhanh, cấy thật nhanh” để kịp thời thúc giục quân lính lên đường chiến đấu.
Sau phần khai mạc, nghi thức rước thánh từ đình làng Đan Trì ra miếu bên bờ sông Phó Đáy diễn ra vào buổi sáng, tiếp theo là nghi thức tế lễ vào buổi chiều. Điểm đặc sắc của lễ hội chính là màn tái hiện lại cảnh Đức thánh Quý Minh dạy dân làng cách cày cấy trước khi lên đường tham gia chiến trận.
Thay vì tổ chức 5 năm/lần theo quy mô cấp xã, bắt đầu từ năm nay, lễ hội Chạy cày được tổ chức hằng năm theo quy mô cấp huyện và các hoạt động diễn ra trong lễ hội được tổ chức bài bản hơn.
Qua đó góp phần nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân, gắn kết cộng đồng làng xã; đồng thời gìn giữ giá trị văn hóa, lịch sử, giáo dục ý thức của thế hệ trẻ phát huy truyền thống của những bậc tiền nhân đi trước, những người đã có công dẹp giặc, cứu nước, dạy dân cách làm ăn thoát khỏi đói nghèo.
Hà Trần (t/h)