Xây dựng ngành công nghiệp đường sắt đồng bộ, hiện đại

Sáng 17/7, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì phiên họp thứ hai của Tổ công tác giúp việc Ban Chỉ đạo để chỉ đạo tiến độ triển khai các công trình, dự án đường sắt đô thị TP. Hà Nội và TP. HCM.

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Danh Huy cho biết, tại phiên họp thứ nhất (ngày 15/5/2024), Phó Thủ tướng giao 16 nhiệm vụ cho các bộ, ngành, địa phương.

Đến nay, Hà Nội đã xây dựng kế hoạch hoàn thành tuyến đường sắt Nhổn-Ga Hà Nội; vận hành thử đoạn trên cao; hoàn thành thẩm duyệt phòng cháy, chữa cháy, đào tạo nhân sự.

Đối với tuyến đường sắt Nhổn-Ga Hà Nội, các Bộ: GTVT, Xây dựng, Tài chính đã chỉ đạo triển khai đánh giá, chứng nhận an toàn hệ thống; tổ chức kiểm tra hiện trường, rà soát các điều kiện nghiệm thu; hoàn thiện thủ tục và ký kết phân bổ vốn vay cho đoạn đi ngầm; thành lập hội đồng thẩm định cấp giấy phép môi trường.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, dự kiến đến cuối tháng 7/2024 sẽ hoàn thành và đưa vào sử dụng đoạn trên cao tuyến đường sắt Nhổn-Ga Hà Nội.

Dự án tuyến đường sắt Bến Thành-Suối Tiên (TP. HCM) đã hoàn thành thủ tục điều chỉnh thời gian thực hiện, báo cáo cấp thẩm quyền xem xét, bố trí nguồn vốn đầu tư. TP. HCM đang đẩy nhanh hoàn thành thi công các hạng mục còn lại; thực hiện chạy thử, vận hành hệ thống, báo cáo an toàn hệ thống, nghiệm thu phòng cháy, chữa cháy, chấp thuận về môi trường… để đưa vào sử dụng trong tháng 12/2024.

Tại cuộc họp, Tổ công tác đã nghe báo cáo, góp ý nội dung 2 đề án phát triển mạng lưới đường sắt đô thị TP. Hà Nội, TP. HCM đến năm 2035, nhất là về các cơ chế, chính sách đặc thù, phương án huy động nguồn lực phù hợp với tình hình phát triển kinh tế-xã hội của mỗi thành phố và cả nước.

Lãnh đạo các Bộ: GTVT, Tư pháp, Xây dựng cho rằng, đây là những đề án lớn, phức tạp, liên quan đến nhiều chuyên ngành, trong điều kiện pháp luật còn nhiều vướng mắc, nếu cần nghiên cứu, phân tích, đánh giá kỹ lưỡng, kết hợp tham khảo kinh nghiệm quốc tế và thực tế triển khai đầu tư trong thời gian qua để đề xuất mục tiêu, giải pháp xây dựng tuyến đường sắt đô thị hiện đại, đồng bộ.

Phó Thủ tướng ghi nhận, sau phiên họp lần thứ nhất, các thành viên Tổ công tác đã hoàn thành 9/16 nhiệm vụ được giao, tiếp tục triển khai 7 nhiệm vụ còn lại theo đúng kế hoạch, với cách làm khoa học, cụ thể, thiết thực, hiệu quả, rõ trách nhiệm.

Phó Thủ tướng đề nghị Hà Nội, TP. HCM phấn đấu đưa vào khai thác đoạn trên cao tuyến đường sắt Nhổn-Ga Hà Nội, tuyến đường sắt Bến Thành-Suối Tiên sớm hơn tiến độ đề ra.

Về 2 đề án phát triển mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP. HCM, Phó Thủ tướng yêu cầu có sự thống nhất về quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp, cơ chế chính sách chung, đồng thời tính đến đặc thù về của địa phương (quy hoạch xây dựng, không gian phát triển, dự báo tăng trưởng kinh tế, quy mô dân số…). Bộ GTVT chịu trách nhiệm tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền theo đúng quy định.

Bên cạnh đó, mạng lưới đường sắt đô thị của Hà Nội, TP. HCM phải kết nối đồng bộ với đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam, bao gồm: Nhà ga, quy chuẩn thiết kế kỹ thuật đường ray, đầu máy, toa xe, hệ thống điều hành…

"Hai thành phố cần lựa chọn được những đơn vị tư vấn thiết kế hàng đầu để hoàn thiện, thẩm định quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị với tầm nhìn trăm năm", Phó Thủ tướng nói và yêu cầu tham khảo kinh nghiệm của một số quốc gia có mạng lưới tàu điện ngầm phát triển, hiện đại. Đây là cơ sở để 2 đề án đưa ra phương án toàn diện, khả thi về tiếp nhận, chuyển giao công nghệ xây dựng công trình ngầm, đầu máy, toa xe, quản lý, vận hành, đào tạo nhân lực… nhằm xây dựng ngành công nghiệp đường sắt đồng bộ, hiện đại.

Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp các bộ, ngành liên quan đánh giá tác động tổng thể đối với nền kinh tế của các đề án phát triển đường sắt đô thị ở Hà Nội, TP. HCM, đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam, khả năng cân đối nguồn vốn đầu tư công.

Trên cơ sở đó, UBND TP. Hà Nội, UBND TP. HCM tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành xây dựng gói chính sách, phương án huy động nguồn lực xã hội hoá ở mức cao nhất thông qua các hình thức TOD (phát triển đô thị, thương mại, dịch vụ dọc tuyến giao thông), PPP (đối tác công-tư), BOT (xây dựng-vận hành-chuyển giao)…

PV/chinhphu.vn