Bộ Tư pháp vừa công bố hồ sơ thẩm định dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng (sau đây gọi là dự thảo nghị định).
Góp ý vào dự thảo, Bộ Công an đề nghị xem xét, bổ sung quy định cụ thể về cơ chế quản lý, giám sát, hậu kiểm đối với đơn vị được cấp phép sản xuất vàng miếng và việc xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu, vàng miếng của các đơn vị này.
Trong đó, nghiên cứu xem xét quy định bắt buộc các đơn vị này phải thực hiện kiểm toán độc lập chuyên đề định kỳ (hàng năm) đối với hoạt động sản xuất vàng miếng và xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu, vàng miếng.
Ngoài ra, xem xét, bổ sung quy định tối thiểu 3 năm hoặc 5 năm một lần, Ngân hàng Nhà nước chủ trì thanh tra thị trường vàng và các tổ chức có hoạt động kinh doanh vàng. Các bộ, ngành, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư phối hợp theo đề nghị của Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
Liên quan tới nội dung được nhiều nhà đầu tư quan tâm về thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia hoặc Sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế, Bộ Công an nhận thấy Dự thảo Nghị định và các văn bản kèm theo không đề cập đến nguồn lực vàng trong dân và lộ trình, vì vậy đề xuất NHNN xem xét, bổ sung nhằm tạo tiền đề pháp lý cho lộ trình thực hiện sau này.
Bộ cũng kiến nghị NHNN xem xét thành lập Trung tâm thẩm định vàng quốc gia, nghĩa là phải có một cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước (trực thuộc NHNN) có chức năng thẩm định chất lượng sản phẩm vàng (gồm vàng miếng, vàng nguyên liệu, vàng trang sức mỹ nghệ) nhằm tăng cường bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và giám sát hoạt động, trách nhiệm của doanh nghiệp sản xuất vàng.
Cũng theo Bộ Công an, quy định liên quan đến kinh doanh, sản xuất vàng miếng trong dự thảo chưa có quy định cụ thể về việc quản lý số sê-ri vàng miếng (với vàng sản xuất mới, vàng miếng móp méo được gia công lại, trong các giao dịch mua/bán, vàng miếng chuyển thành nguyên liệu... ).
Việc ghi nhận bắt buộc thông tin về số sê-ri vàng miếng tại chứng từ trong các giao dịch sẽ giúp hạn chế các rủi ro trong hoạt động kinh doanh vàng, xác minh tính hợp pháp và nguồn gốc vàng giao dịch, giúp việc quản lý và kiểm soát hoạt động kinh doanh vàng chặt chẽ và an toàn hơn, đồng thời đảm bảo quyền lợi khách hàng.
Vì vậy, Bộ Công an cho rằng cần xem xét, bổ sung các quy định quản lý chặt chẽ số sê-ri vàng miếng, bắt buộc ghi nhận thông tin số sê-ri tại chứng từ trong các hoạt động, giao dịch trên.
Phản hồi ý kiến này, NHNN cho hay sẽ phối hợp với Bộ Tài chính hướng dẫn việc ghi nhận thông tin số sê-ri tại chứng từ giao dịch.
Góp ý thêm, Bộ Công an đánh giá Dự thảo Nghị định đề cập nhiều hình thức giấy phép, nguy cơ xuất hiện cơ chế "giấy phép mẹ" tạo ra nhiều "giấy phép con". Cơ chế cấp hạn ngạch sản xuất vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu theo từng năm, từng lần dễ dẫn đến tiêu cực trong cấp phép, nguy cơ tập trung độc quyền sản xuất vàng miếng, nhập khẩu, phân phối vàng nguyên liệu vào nhóm đơn vị được cấp phép. Đồng thời, điều này sẽ gây khó khăn trong quản lý việc sản xuất, nhập khẩu vượt hạn mức và việc mua bán giấy phép/hạn ngạch, nếu thiếu cơ chế quản lý, giám sát, hậu kiểm chặt chẽ.
Ngoài ra, Bộ Công an cho rằng các "giấy phép con" khác như giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ, giấy phép tạm nhập vàng nguyên liệu để tái xuất sản phẩm... có thể tăng áp lực về thủ tục hành chính, tạo rào cản cho hoạt động kinh doanh vàng của doanh nghiệp.
Giải trình trước những ý kiến trên, đại diện ban soạn thảo NHNN cho biết, sẽ xây dựng, điều chỉnh tổng hạn mức hàng năm đối với việc xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu trên cơ sở tình hình kinh tế vĩ mô và mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ; quy mô dự trữ ngoại hối nhà nước; tình hình thực hiện hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu.
Từ đó, NHNN thực hiện cấp hạn mức hàng năm cho doanh nghiệp, ngân hàng thương mại theo quy mô vốn điều lệ của các đơn vị này; tình hình xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu của các năm trước (nếu có) và nhu cầu của doanh nghiệp, ngân hàng.
Dự thảo nghị định cũng giao Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định cách thức phân bổ hạn mức hàng năm cho các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại.
Trên cơ sở đó, các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại thực hiện thủ tục đề nghị cấp giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu vàng từng lần, theo hướng dẫn của NHNN để đảm bảo công khai, minh bạch.
Thiên Trường
