VGTA phản đối cho ngân hàng thương mại sản xuất vàng miếng
Dự thảo mới đang đề xuất mở rộng cấp phép sản xuất vàng miếng cho các doanh nghiệp và ngân hàng đáp ứng điều kiện. Tuy nhiên, VGTA cho rằng việc bổ sung ngân hàng thương mại (NHTM) vào danh sách được sản xuất vàng miếng là không phù hợp với chức năng theo Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024.
“Nhiệm vụ chính của ngân hàng là cung ứng dịch vụ tín dụng và thanh toán, không phải đầu tư vào lĩnh vực sản xuất”, đại diện VGTA nêu rõ.
Theo phân tích của Hiệp hội, nếu ngân hàng tham gia sản xuất vàng miếng, họ sẽ phải dồn vốn lớn vào đầu tư nhà xưởng, thiết bị, đào tạo nhân công, trong khi đây là lĩnh vực ngoài nhiệm vụ cốt lõi. Điều này không chỉ làm xao nhãng vai trò hỗ trợ tín dụng cho nền kinh tế, mà còn tạo nguy cơ lặp lại bài học thất bại trước năm 2012 khi nhiều ngân hàng như Agribank, Sacombank, ACB từng sản xuất vàng nhưng không hiệu quả.
Không nên để NHNN trực tiếp sản xuất vàng miếng
VGTA cũng kiến nghị cân nhắc lại quy định cho phép Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tổ chức sản xuất vàng miếng. Theo Hiệp hội, NHNN là cơ quan quản lý nhà nước, không nên tham gia hoạt động kinh doanh vì có thể gây xung đột chức năng.
“Nếu NHNN vừa sản xuất vừa quản lý thị trường, ai sẽ giám sát vai trò kinh doanh của NHNN?”, văn bản nêu rõ.
Ngoài ra, việc NHNN sản xuất vàng mang thương hiệu riêng sẽ tạo tâm lý đám đông, khiến nhu cầu tập trung vào một thương hiệu, gây bất lợi cho doanh nghiệp tư nhân, phá vỡ mục tiêu đa dạng hóa thương hiệu và kéo giảm giá vàng.
VGTA đề xuất sửa các điều kiện sản xuất vàng miếng
VGTA cũng đưa ra một loạt đề xuất cụ thể để đảm bảo thị trường cạnh tranh lành mạnh và phát triển bền vững:
Bỏ yêu cầu vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng đối với doanh nghiệp sản xuất vàng miếng, vì hiện chỉ có 3 doanh nghiệp đáp ứng điều kiện này.
Không cần giấy phép riêng cho mua bán vàng miếng, tránh thêm “giấy phép con”.
Tập trung vào các điều kiện về: năng lực sản xuất, cơ sở vật chất, hiệu quả kinh doanh và uy tín thương hiệu.
Hiệp hội cho rằng nên lấy mô hình đầu tư sản xuất vàng miếng của Công ty SJC làm tham chiếu. Mức vốn đầu tư 500 tỷ đồng được đánh giá là phù hợp và khả thi.
Đề xuất cơ chế nhập khẩu vàng nguyên liệu minh bạch, không giấy phép con
VGTA đề nghị NHNN hạn mức xuất – nhập khẩu vàng miếng và nguyên liệu hàng năm theo nguyên tắc công khai, minh bạch, tránh phát sinh giấy phép con. Doanh nghiệp có thể chủ động lựa chọn thời điểm, khối lượng nhập khẩu và báo cáo định kỳ.
Đồng thời, Hiệp hội đề xuất:
Ưu tiên doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức được nhập khẩu vàng nguyên liệu không giới hạn, phục vụ sản xuất trong nước và xuất khẩu.
Dự kiến nhu cầu ngoại tệ nhập khẩu vàng nguyên liệu khoảng 5 tỷ USD/năm, chỉ chiếm khoảng 2% tổng doanh số giao dịch ngoại tệ trên thị trường liên ngân hàng (18,9 – 25,2 tỷ USD/tháng).
VGTA khẳng định các doanh nghiệp vàng trang sức trong nước hiện có năng lực sản xuất mạnh, đáp ứng cả thị trường nội địa và xuất khẩu, với giá trị lao động chiếm hơn 25% trong giá trị xuất khẩu vàng. Việc nhập khẩu nguyên liệu và tái xuất sản phẩm hoàn toàn có thể giúp thu về ngoại tệ, đóng góp vào dự trữ ngoại hối quốc gia.
Từ thực tế thị trường, VGTA cho rằng chính sách cần hướng tới việc mở rộng nguồn cung, đa dạng thương hiệu vàng miếng, và giảm áp lực lên NHNN, thay vì duy trì mô hình độc quyền gián tiếp như trước đây.
Phương Thảo (t/h)
