Ngày 22/10, Quốc hội thảo luận ở hội trường Dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược. Phiên thảo luận nhận được ý kiến của 8 đại biểu Quốc hội đang hoạt động trong ngành y tế.
Dự thảo luật sửa đổi đưa ra quy định về biện pháp công bố giá bán buôn thuốc; quy định trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, cơ sở kinh doanh dược liên quan tới thực hiện các biện pháp quản lý giá thuốc.
Đại biểu Trần Thị Nhị Hà, Phó trưởng ban Dân nguyện cho rằng, dự thảo luật quy định về giá bán buôn thuốc dự kiến, được hiểu là quy định giá bán buôn tối đa nhằm ngăn chặn hình thức mua bán lòng vòng để tăng giá thuốc.
Tuy nhiên theo bà Nhị Hà, qua báo cáo nghiên cứu kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới trong hồ sơ do Bộ Y tế trình Quốc hội, chủ yếu mô hình quản lý giá thuốc là cơ quan quản lý nhà nước quy định trần giá thuốc như ở Nhật Bản, Indonesia, Thái Lan. Dự thảo hiện nay quy định mức giá bán buôn tối đa lại do cơ sở nhập khẩu thuốc, cơ sở sản xuất thuốc quy định.
Đại biểu đoàn Hà Nội cho rằng, quy định này có thể dẫn đến nguy cơ độc quyền thuốc trên thị trường. Ví dụ, trong trường hợp cơ sở nhập khẩu thuốc xác định mức giá bán buôn dự kiến rất thấp và thành lập chuỗi nhà thuốc để bán lẻ, sau đó đẩy giá thuốc tăng lên ở hệ thống bán lẻ, đây chính là kênh bán hàng trực tiếp cho người dân và người dân vẫn phải mua thuốc giá cao.
"Dự thảo quy định chỉ công bố, công bố lại giá bán buôn thuốc dự kiến với thuốc kê đơn. Vậy, một câu hỏi đặt ra đối với thuốc không kê đơn của cơ sở nhập khẩu và cơ sở sản xuất thì quản lý giá thế nào? Tôi cho rằng, khi quản lý về giá thì phải quản lý giá của tất cả các loại thuốc", đại biểu Trần Thị Nhị Hà nêu ý kiến.
Chia sẻ quan điểm này, đại biểu Nguyễn Công Hoàng, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, nói người dân sẽ không bao giờ mặc cả về giá thuốc như với các mặt hàng khác, do đó cần có các biện pháp quản lý về giá thuốc.
"Sẽ không quản lý được nếu không kiên quyết với các đơn vị bán thuốc không liên thông giá, không công bố. Đồng thời phải có sự quản lý, giám sát, chế tài chặt chẽ", ông Hoàng đề nghị.
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, cho rằng đang thiếu cơ chế quản lý các tầng nấc trung gian trong phân phối và bán thuốc.
"Một công ty với cả ngàn đơn vị phân phối và nhà thuốc bán lẻ nhưng chỉ tập trung ở các thành phố lớn, còn vùng sâu, vùng xa vẫn thiếu như trước đây", bà Phong Lan nói và cho rằng đây là một thất bại của luật Dược năm 2016.
Theo bà Phong Lan, Nhà nước muốn quản lý giá thuốc nhưng không quy định được một viên thuốc được qua bao nhiều tầng nấc trung gian, tỷ lệ lợi nhuận cho phép là bao nhiêu.
"Hiện nay, chúng ta mới chỉ trông đợi người ta tự nguyện kê khai thì giá đó không thể nói được. Việc lập lại trật tự cũ sẽ rất khó khăn", bà Lan nhìn nhận và cho rằng nhiều bất cập trong thực tế quản lý dược phẩm và thuốc chưa được khắc phục tại dự thảo luật, nếu để nguyên như dự thảo trình Quốc hội thông qua "sau này chúng ta sẽ phải trả giá".
Giải trình làm rõ một số vấn đề của dự án Luật, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, thuốc là mặt hàng đặc biệt nên việc quản lý với giá thuốc cũng là một việc rất quan trọng.
"Chúng ta cũng đã nghe thấy có bài báo nói tại sao giá thuốc tăng vô tội vạ, chúng ta quản lý như vậy từ 2016 mà họ còn tăng, nếu không quản lý lúc đó "thả gà ra đuổi" cũng không thể nào quản lý được", Bộ trưởng cho biết.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho hay, Luật Dược 2016 đã quy định các nội dung liên quan quản lý giá thuốc bán buôn và đến nay Bộ Y tế đánh giá là “rất hiệu quả”.
Theo bà Đào Hồng Lan, khi chỉnh lý nội dung này tại dự thảo luật, cơ quan soạn thảo đã tiếp thu ý kiến đại biểu, đổi thành biện pháp công bố giá bán buôn dự kiến như hiện nay để tháo gỡ các vướng mắc hiện tại.
“Chúng ta phải dùng giải pháp này để quản lý và giải pháp này đã được thực hiện từ 2016 tới nay", Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định và cho biết các quy định này góp phần quản lý giá thuốc của Việt Nam thời gian qua tương đối ổn định.
Qua biện pháp này, theo Bộ trưởng Bộ Y tế “chúng ta sẽ dần quản lý được giá thuốc, tránh tăng giá đột biến trên thị trường”.
Bà Lan dẫn chứng, năm 2022 giá thuốc tăng 0,4%, năm 2023 tăng 1,45%, dù sau Covid-19 tất cả các loại thuốc, nguyên liệu đều tăng. “Với các biện pháp như vậy, chúng ta sẽ dần quản lý được giá thuốc, tránh có những cái tăng giá đột biến trên thị trường”, bà Lan khẳng định.
Thiên Trường (t/h)
