Huy động tối đa hệ thống y tế ứng cứu và phòng chống dịch
Trong những ngày cuối tháng 9, hoàn lưu bão số 10 (bão Bualoi) gây mưa lớn kéo dài trên diện rộng tại nhiều tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ. Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, lượng mưa đo được tại một số điểm ở mức đặc biệt lớn: Mỹ Lương (Phú Thọ) 346 mm, Việt Hồng (Lào Cai) 336,4 mm, Mỹ Yên (Thái Nguyên) 321,8 mm, Thành Hưng (Thanh Hóa) 303 mm.
Dự báo trong những giờ tới, các tỉnh Phú Thọ, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Lào Cai tiếp tục có mưa rất to, tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra lũ quét và sạt lở đất. Đây là những thách thức không chỉ về thiên tai mà còn đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng do nguy cơ bùng phát dịch bệnh sau bão.
Trước tình hình này, Bộ Y tế đã phát đi công điện khẩn, yêu cầu Sở Y tế các tỉnh từ Thừa Thiên Huế đến Điện Biên khẩn trương triển khai biện pháp ứng phó. Các cơ sở y tế phải chuẩn bị sẵn sàng thu dung, cấp cứu và điều trị cho nạn nhân thiên tai, đồng thời bảo đảm dự trữ đầy đủ thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế và giường bệnh dự phòng.
Đặc biệt, Bộ Y tế nhấn mạnh công tác khám chữa bệnh cần được duy trì liên tục, không để gián đoạn trong bất cứ hoàn cảnh nào. Các bệnh viện phải chú trọng đảm bảo hoạt động tại các khoa hồi sức tích cực, khu vực sử dụng máy thở và các thiết bị thiết yếu. Các phương án cung ứng nguồn điện, nước và phương tiện vận chuyển được yêu cầu phải hoàn thiện để kịp thời ứng phó tình huống khẩn cấp.
Song song với cứu chữa, ngành y tế địa phương được chỉ đạo phối hợp với chính quyền tăng cường xử lý môi trường, khử khuẩn, thu gom rác thải, tiêu độc khử trùng nguồn nước để ngăn chặn mầm bệnh phát sinh. Việc cung cấp nước sạch cho người dân được xem là ưu tiên hàng đầu nhằm bảo vệ sức khỏe trong điều kiện nhiều khu vực bị ngập sâu, chia cắt.
Ngoài ra, các đơn vị y tế tuyến trung ương đóng tại miền Bắc và miền Trung được giao nhiệm vụ sẵn sàng chi viện khi cần thiết. Các bệnh viện lớn như Bạch Mai, Việt Đức, Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cùng các Viện Vệ sinh dịch tễ và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật khu vực đã chuẩn bị lực lượng cơ động để hỗ trợ chuyên môn, tiếp nhận bệnh nhân nặng từ tuyến dưới, triển khai giám sát dịch tễ và hỗ trợ tiêm chủng khi cần thiết.
Bộ Y tế cũng yêu cầu các Sở Y tế và đơn vị trực thuộc nhanh chóng báo cáo tình hình, nhu cầu hỗ trợ để kịp thời tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền xem xét, chỉ đạo. Mục tiêu cao nhất là giảm thiểu tối đa thiệt hại về sức khỏe và tính mạng cho người dân, đồng thời ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát thành thảm họa sau mưa lũ.
Nguy cơ dịch bệnh sau mưa lũ và khuyến cáo phòng ngừa
Theo bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm Phòng chống dịch – Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, mưa lũ không chỉ gây thương vong trực tiếp mà còn kéo theo nhiều hệ lụy sức khỏe lâu dài. Sau thiên tai, nguy cơ cao xuất hiện hàng loạt bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như tiêu chảy cấp, bệnh tả, lỵ trực trùng, viêm gan A, đau mắt đỏ, viêm da nhiễm khuẩn và đặc biệt là sốt xuất huyết.
Một trong những sai lầm phổ biến là sự chủ quan của người dân trước các triệu chứng ban đầu như sốt nhẹ, tiêu chảy thoáng qua hoặc viêm da nhẹ. Nhiều người tự ý điều trị tại nhà mà không đến cơ sở y tế, khiến bệnh diễn biến nặng hoặc lây lan trong cộng đồng. Theo bác sĩ Huyền, sự chủ động phòng bệnh là yếu tố then chốt để hạn chế dịch bệnh bùng phát.
Trước hết, Bộ Y tế khuyến cáo đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Người dân cần nấu chín kỹ thức ăn, chỉ sử dụng nguồn nước đã được đun sôi hoặc xử lý khử khuẩn. Tuyệt đối không dùng thực phẩm ôi thiu, gia súc gia cầm chết do mưa lũ. Trong điều kiện bị chia cắt, nên sử dụng thực phẩm đóng gói sẵn, nước đóng chai còn hạn sử dụng để bảo đảm an toàn.
Đối với nguồn nước sinh hoạt, các giếng khơi, giếng khoan bị ngập cần được thau rửa, khử trùng theo hướng dẫn của cán bộ y tế. Nước bẩn, nước ngập tuyệt đối không được dùng để tắm giặt, rửa mặt hay cho trẻ nhỏ chơi đùa, vì đây là nguyên nhân chính dẫn đến các bệnh đường tiêu hóa và bệnh ngoài da.
Một mối lo khác không thể xem nhẹ là sốt xuất huyết – bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do muỗi vằn truyền virus Dengue. Sau mưa lũ, môi trường nước đọng tạo điều kiện cho muỗi sinh sản mạnh. Người dân cần chủ động diệt lăng quăng, đậy kín dụng cụ chứa nước, loại bỏ phế thải như chai lọ, lốp xe cũ; đồng thời ngủ màn kể cả ban ngày để phòng muỗi đốt. Trẻ em, phụ nữ mang thai và người cao tuổi là nhóm nguy cơ cao cần được đặc biệt bảo vệ.
Bệnh ngoài da và đau mắt đỏ cũng thường gặp sau lũ. Người dân cần hạn chế tiếp xúc lâu với nước ngập, rửa sạch chân tay bằng xà phòng diệt khuẩn và lau khô sau khi đi qua vùng nước lũ. Không dùng chung khăn mặt, chậu rửa hay vật dụng cá nhân để tránh lây nhiễm chéo.
Bác sĩ Huyền nhấn mạnh, khi có biểu hiện nghi ngờ như sốt cao, tiêu chảy kéo dài, buồn nôn, phát ban, đỏ mắt, ngứa da… người dân cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, truyền dịch hay áp dụng các mẹo dân gian chưa kiểm chứng, vì có thể gây nguy hiểm và làm tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh.
Hiện nay, Bộ Y tế và các bệnh viện tuyến trung ương đã thành lập đội phản ứng nhanh, sẵn sàng hỗ trợ chuyên môn, nhân lực và vật tư cho các địa phương khi dịch bệnh phát sinh. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, yếu tố quyết định thành công trong phòng chống dịch bệnh vẫn là sự chủ động và ý thức của người dân.
Phòng chống dịch bệnh sau bão lũ không chỉ là trách nhiệm của ngành y tế mà là nhiệm vụ chung của toàn xã hội. Mỗi người dân tự giác bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng chính là lá chắn hiệu quả nhất, góp phần quan trọng vào việc giảm thiểu hậu quả thiên tai, ổn định cuộc sống sau mưa lũ.
Thiên Trường
