Vào mùa những cánh hoa ban mang vẻ đẹp hút hồn đối với bất kỳ ai (ảnh Hà Long)
Hoa ban, là một trong những sản vật của núi rừng Tây Bắc. Hàng nghìn đời nay, hoa ban đã rất tự nhiên đi vào đời sống văn hóa – tâm linh của nhân dân Tây Bắc, nhất là bà con thuộc nhóm ngôn ngữ Tày – Thái. Với đồng bào Thái, có lẽ không ai là không trải qua tuổi thanh xuân, với những trò chơi thú vị hái hoa ban và hát giao duyên. Trong ký ức của người đi xa, cùng với nỗi nhớ mường nhớ bản, nhớ người thân yêu, còn có nỗi nhớ da diết hoa ban vào mỗi độ xuân về. Và đây luôn là địa điểm du lịch hấp dẫn trong các tour du lịch trong nướcvào tháng 3, tháng 4.
Hoa ban mang mùa xuân về bản làng (ảnh Hà Long)
Tôi còn nhớ đâu đó về tuổi thơ nơi mà những cánh hoa ban đua nhau khoe sắc, thời gian ấy trên đường đi học về, hoa ban trắng, hoa ban hồng đu đưa rợp đường đi, sao ngày ấy hoa ban thơm lắm, những cánh hoa ban trắng trẻo như những trang vở của mẹ mới mua hôm qua, và mỗi lần nhớ tới tôi lại thấy xao xuyến trong lòng, nhớ cái thời say sưa ngắm hoa ban, đôi khi giật mình tự hỏi?. Chẳng biết tự bao giờ hoa ban đẹp đến lạ thường. Phải chăng, nó cũng đẹp như tâm hồn chính những con người của núi rừng này vậy.
Hoa ban đẹp và thơm như những trang vở mẹ mới mua hôm qua (ảnh Hà Long)
Có biết bao nhạc sĩ, đã viết lên những ca khúc và để rồi những ca sĩ đã làm nên tên tuổi của mình cũng nhờ những âm thanh du dương của gió, vẻ đẹp dịu dàng của hoa ban, và sự kỳ vĩ của núi rừng Tây Bắc.
Mỗi loài hoa đều mang vẻ đẹp khác nhau, và hoa ban cũng vậy, bất cứ ai đi lên Tây Bắc cũng phải thừa nhận rằng hoa ban rất đẹp, vẻ đẹp hoang dã, mà xa xa là mây núi ngút ngàn, hoa ban vẫn chứng tỏ được rằng chính loài hoa ấy đã tô vẽ nên một Tây Bắc mộng mơ, một vẻ đẹp thầm kín nhưng không kém phần cuốn hút lòng người.
Hoa ban đã minh chứng cho tình yêu, một tình yêu tuyệt đẹp (ảnh Hà Long)
Về loài hoa đặc biệt ấy, có một truyền thuyết của người Thái kể rằng: Thuở ấy, có một chàng trai tên là Khum đem lòng yêu cô gái tên là Ban. Khum vừa giỏi làm nương, lại có tài săn bắn. Ban thì khéo tay dệt vải lại có giọng hát làm say đắm nhiều chàng trai. Thế nhưng, cha nàng Ban vì ham giàu nên đã đem gả nàng cho con trai nhà tạo mường, vốn là một thanh niên lười nhác, lại có tật gù lưng.
Mặc cho cô gái hết lời van xin, người cha vẫn không từ bỏ ý định, và ông đã bàn bạc cùng với nhà tạo mường sửa soạn làm lễ cưới cho hai người. Trong bước đường cùng, nàng Ban đã chạy sang bản của Khum gặp chàng để cầu cứu. Nhưng chẳng may khi đến nhà Khum, thì được tin chàng đã theo cha đi mua trâu ở bản xa. Nàng bèn lấy chiếc khăn piêu của mình, buộc vào nơi cầu thang nhà người rồi bươn bả đi tìm chàng. Nàng đi hết núi này, rừng khác, gọi tên người yêu đến khản cả giọng, nhưng chàng ở xa nào có nghe thấy. Cuối cùng kiệt sức nàng ngã gục sau khi vượt qua một dãy núi cao.
Nơi nàng nằm xuống sau đó mọc lên một cây hoa mang búp trắng như búp tay người con gái. Và chẳng bao lâu, loài hoa ấy mọc lan ra khắp núi rừng Tây Bắc, và hằng năm cứ mỗi độ xuân về, hoa nở trắng như bông. Người ta đặt tên loài hoa đó là hoa ban.
Về phần Khum, sau khi về đến nhà, thấy chiếc khăn piêu của người yêu vắt nơi cầu thang, biết là có chuyện chẳng lành, bèn vội vã đi tìm nàng. Dò hỏi bà con bên bản người yêu, Khum biết được là nàng đã bỏ nhà ra đi, còn đi đâu thì không rõ. Thế là chàng trai lên đường đi tìm người yêu, đi mãi hết mường này, bản khác mà vẫn không tìm thấy bóng người yêu. Cuối cùng, chàng kiệt sức, ngã xuống. Sau khi chết, chàng hoá thành con chim sống lẻ loi trong rừng, và cứ đến mùa hoa ban nở, lại hót vang như tiếng gọi người yêu tha thiết từ năm nào.
Đó là những giây phút xốn xang của con tim khi ngắm nhìn những bông hoa này (ảnh Hà Long)
Tai Tây Bắc, hoa nở nhiều nhất ở Điện Biên, đặc biệt là các huyện Mường Ảng, Điện Biên, Điện Biên Đông, Tủa Chùa... Du khách cũng có thể ngắm hoa dọc theo con đường chính của thành phố Điện Biên Phủ, đường Võ Nguyên Giáp, trong khu vực đồi A1 lịch sử, đường đi cửa khẩu Tây Trang.
Sơn La, cứ xuân sang, hoa ban nở trắng trên các sườn núi, thì nam nữ thanh niên trong các bản mường lại rủ nhau đi hội chơi núi, hái hoa mừng xuân. Đây cũng là dịp nam nữ thanh niên vui chơi, ca hát, đánh đàn tính, thổi kèn, múa xoè, trao và đón nhận tình yêu.
Và giờ đây loài hoa tinh khiết như người con gái ấy đã bung nở tại nhiều khu vực trên dải đất hình chữ s này, để rồi lan phủ một sắc đẹp tinh khôi giữa những phố thị ồn ào.
Tại Hà Nội thỉnh thoảng chúng ta lại bắt gặp ở đâu đó những cây Hoa Ban mà không biết đã được trồng từ bao giờ, chỉ có điều mỗi khi nhìn thấy nhiều trong chúng ta người sẽ thầm nghĩ chắc giờ này Tây Bắc đã trắng rừng.
Có mặt tại trụ sở xã Kim Chung của huyện Đông Anh tôi bắt gặp khá nhiều bạn trẻ đứng lại chụp ảnh, hỏi ra mới biết khá nhiều bạn này thấy lạ, bởi chưa nhìn thấy lần nào. Tôi thầm nghĩ, các bạn cứ chiêm ngưỡng đi, Hoa Ban đẹp lắm, nó đẹp dịu dàng như chính tâm hồn của chúng tôi, những đứa con của đại ngàn Tây Bắc.
Hoa ban đua nở dưới bầu trời Hà Nội cũng đẹp đến diệu kỳ (ảnh Hà Long)
Hà Long
