Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Công văn số 11170, truyền đạt chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về lộ trình phát triển giao thông công cộng và chính sách hỗ trợ người dân chuyển sang phương tiện giao thông xanh. Đây được xem là bước thúc đẩy quan trọng nhằm chuyển dịch hệ thống giao thông theo hướng bền vững, trong bối cảnh ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn ngày càng gia tăng.

Phó Thủ tướng đã xem xét báo cáo của Bộ Xây dựng về định hướng xây dựng hệ thống giao thông công cộng đồng bộ, hiện đại, cùng các đề xuất cơ chế thu hút đầu tư tư nhân và hỗ trợ người dân sử dụng phương tiện xanh. Trên cơ sở đó, lãnh đạo Chính phủ giao Bộ Xây dựng chủ trì phối hợp với các bộ, ngành và hai đô thị lớn Hà Nội, TPHCM tiếp tục rà soát, lấy ý kiến chuyên gia, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để hoàn thiện báo cáo.

Báo cáo cần làm rõ nhiệm vụ của từng cơ quan trung ương và địa phương; xác định quy hoạch, các dự án đầu tư, nguồn lực và phương thức tổ chức thực hiện. Nội dung cũng phải chỉ rõ sản phẩm cuối cùng, cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và trình tự phê duyệt. Thời hạn trình Thủ tướng là trước ngày 31/1/2026.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh chuyển đổi xanh trong giao thông là yêu cầu cấp thiết khi ô nhiễm từ phương tiện cơ giới đang ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người dân. Việc thay thế phương tiện chạy nhiên liệu hóa thạch bằng phương tiện điện hoặc năng lượng sạch được xác định là giải pháp trọng tâm nhằm giảm phát thải carbon và khí metan.

Thời gian qua, Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo thúc đẩy quá trình này. Tại Thông báo số 8 ngày 8/1, Bộ Tài chính được giao nghiên cứu chính sách hỗ trợ các cơ quan nhà nước và đơn vị sự nghiệp chuyển sang phương tiện xanh. Thông báo số 490 ngày 17/9 yêu cầu Hà Nội và TPHCM xây dựng kế hoạch hành động chi tiết, công khai lộ trình chuyển đổi và chính sách hỗ trợ cho người dân.

Các chuyên gia cho rằng tốc độ đô thị hóa nhanh tại Hà Nội và TPHCM đòi hỏi phát triển mô hình đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD), giảm sử dụng phương tiện cá nhân, chuyển dịch sang giao thông công cộng và cắt giảm phát thải CO₂. Việc hoàn thiện khung pháp lý, tiêu chí và tiêu chuẩn đánh giá giao thông xanh là bước khởi đầu quan trọng.

Trong bối cảnh vận tải đường bộ vẫn chiếm tỷ trọng áp đảo, yêu cầu đặt ra là tái cơ cấu thị phần vận tải theo hướng giảm phụ thuộc vào đường bộ để hướng tới phát triển bền vững. Các chuyên gia cũng nhấn mạnh cần xây dựng lộ trình chuyển đổi phương tiện và hạ tầng theo hướng xanh hóa, gồm phát triển đồng bộ hạ tầng xanh – phương tiện xanh, nâng cấp công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng giao thông thông minh. Phát triển logistics xanh cũng là xu thế tất yếu, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và hỗ trợ mục tiêu giảm phát thải quốc gia.

H.M