Từ những khó khăn nghịch cảnh...
Sinh ra tại xã Yên Quang, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định, Ngọc Tâm (sinh năm 1990) chỉ nặng 15kg, cao tầm nửa mét. Ngay từ khi chào đời Tâm đã mang trong mình một hình hài không bình thường do một chân bị quặp lên ngực. Bác sĩ phát hiện cô bị bệnh xương thủy tinh – căn bệnh khiến xương dễ gãy, ngay cả những cử động nhẹ nhàng cũng có thể khiến xương bị tổn thương.
“Nhà nghèo nên mãi đến năm 2 tuổi, gia đình mới có thể đưa mình đi phẫu thuật. Trải qua nhiều lần phẫu thuật, chân duỗi thẳng ra được nên mình nỗ lực tập đi, nhưng mỗi lần tập xương lại rạn, gãy, bó bột; xong về tập đi lại bị gãy. Có những thời điểm bó bột nằm 2 tháng khiến lưng bị lở loét. Nỗ lực tập đi dần bị dập tắt vì xương cứ gãy liên tục. Vì vậy, mình đành chấp nhận gắn bó với chiếc xe lăn, mọi sinh hoạt hàng ngày đều phải nhờ người thân hỗ trợ”, Tâm kể.
Đến tuổi đi học, nhận thức được hoàn cảnh của mình, nên Ngọc Tâm chỉ dám lặng lẽ dõi theo các bạn hằng ngày cắp sách tới trường. Tưởng chừng cô gái bé nhỏ ấy sẽ an phận như thế, nhưng lên 8 tuổi, khao khát được đi học lại cháy bỏng trong Tâm. Thế là cô xin bố mẹ cho đến lớp với mong muốn “biết con chữ để đọc báo được thôi”. Những ngày đầu đến lớp, Tâm chỉ ngồi nghe cô giáo giảng bài vì không biết đọc, biết viết.
Thời điểm đó, bố Tâm thấy con gái hàng ngày khó nhọc luyện từng con chữ đã xin nghỉ việc tạm thời ở nhà dạy con đọc và viết. Chỉ sau 2 ngày, Tâm đã thuộc lòng bảng chữ cái. Từ đó, bằng ý chí phi thường, Tâm nhiều năm liền đạt danh hiệu học sinh giỏi.
“Thương con, ngày ngày, gia đình tôi thay phiên nhau chở con đến trường. Dù quãng đường từ nhà đến trường tiểu học không xa nhưng do căn bệnh xương thủy tinh nên phải dùng gối chèn xung quanh ghế ngồi xe đạp để tránh làm con bị thương khi đi vào những đoạn đường xóc .Từng có thời điểm, khi còn học Tiểu học, gia đình đã có ý định cho Tâm nghỉ học sớm nhưng con vẫn nhất mực đến lớp. Những ngày khỏe mạnh con chăm chú lắng nghe thầy, cô giảng bài và luôn hoàn thành tốt nội dung bài học. Những ngày đau ốm phải nằm viện hoặc điều trị ở nhà chỉ cần đỡ mệt con lại mang sách ra học, đọc bù lại thời gian không thể đến trường. Ham học là thế, nhưng do đường đến trường trung học phổ thông xa hơn, sức khỏe lại yếu đi nên việc học của Tâm chỉ dừng lại hết lớp 9”, cô Nguyễn Thanh Sự (63 tuổi) - mẹ của Ngọc Tâm kể lại.
...đến lớp học "5 không"
Nghỉ học đồng nghĩa với việc Tâm hiểu mình sẽ không thể trở thành cô giáo đứng trên bục giảng được. Tuy nhiên, với nghị lực vươn lên mạnh mẽ, cô đã tiếp tục thực hiện ước mơ theo một cách rất đặc biệt.
“Khi đi học, nhìn thấy các thầy giáo, cô giáo đứng trên bục giảng, mình ngưỡng mộ lắm từ đó mình ước mơ được trở thành một giáo viên. Lên cấp 2 thì mình quyết định kèm cho học sinh nhỏ hơn mình một chút. Và với sự giúp đỡ, đồng hành của gia đình cùng với sự tin cậy của các phụ huynh thì năm 2004, lớp học của mình ra đời với tên gọi “Lớp học Ngọc Tâm Thủy Tinh” kèm tiêu chí 5 không: Không phấn - Không bảng - Không bục giảng - Không giáo án - Không học phí”, Tâm kể.
Lớp học là căn phòng nhỏ 10m2 nhưng ở đó có lòng nhiệt huyết của một cô giáo đầy bản lĩnh, nghị lực, nỗ lực vượt qua bất hạnh để sống với ước mơ đời mình. Học trò ở đây đủ lứa tuổi khác nhau từ lớp 1 đến lớp 8. Trong năm học, Tâm dạy học sinh vào các ngày thứ 7, Chủ nhật. Vào dịp nghỉ hè, cô dạy ngày 2 buổi, tổng số học sinh trong lớp có thời điểm hơn 30 em. Để đảm bảo cập nhật kiến thức, nhất là chuẩn kiến thức theo chương trình sách giáo khoa mới, ngoài những “vốn liếng” đã học khi ngồi trên ghế nhà trường, cô đã tự học, tự nghiên cứu trên sách vở, trên mạng internet. Để học sinh đam mê và thích học, cô còn tìm tòi các phương pháp dạy học mới nhằm giúp các em tiếp thu kiến thức hiệu quả nhất.
“Vì học sinh từ lớp 1 đến lớp 8 nên kiến thức mình kèm cho các bạn ấy cũng khá đa dạng. Những bài tập ở trường các em sẽ tự làm để đề cao tính tự học, khi gặp bài khó, vướng mắc mình sẽ hỗ trợ để các em nắm bài học một cách dễ hiểu nhất”, Tâm chia sẻ
Đến với lớp học “5 không”, các em học sinh không chỉ được tích lũy kiến thức mà còn được Ngọc Tâm đẩy mạnh việc củng cố các kỹ năng mềm như chơi cờ vua, giải đố...
Đặc biệt, tại đây Tâm còn mở ra không gian đọc “Ngọc Tâm Thủy Tinh” với mong muốn cung cấp thêm kiến thức cho các em học sinh và những người yêu mến sách. Hiện nay, “kho” sách của Tâm có hơn 1.500 đầu sách. Nhằm kích thích tạo thói quen đọc sách cho các em nhỏ, cô thường dành thời gian nghỉ giữa giờ học để các em có thời gian đọc sách. Bên cạnh đó, mỗi buổi dạy học, cô còn lồng ghép nội dung giới thiệu những cuốn sách hay.
Em Nguyễn Bảo Anh (12 tuổi) chia sẻ: “Em cảm thấy rất vui, hào hứng khi được tham gia lớp học của cô Tâm. Cô dạy dễ hiểu, dễ nhớ và chẳng bao giờ to tiếng với chúng em. Nhờ cô kèm cặp, em học tốt lên mỗi ngày”.
Tính đến năm 2024, sau 20 năm, lớp học của Tâm đã chào đón hàng trăm em học sinh. Cô cho biết, trong số học sinh theo học tại lớp học Ngọc Tâm Thủy Tinh có nhiều học sinh được vào đội tuyển học sinh giỏi và sau này đã bước tiếp vào nhiều trường đại học danh tiếng, trở thành những con người có ích đóng góp sức mình vào sự phát triển của xã hội. “Với Tâm, đây cũng chính là nguồn động lực vô giá để tiếp tục “chuyến hành trình thủy tinh” này. Nó như tiếp thêm sức mạnh, niềm tin để mình vượt qua nỗi đau về thể xác”, Tâm bộc bạch.
Lan tỏa những giá trị tốt đẹp
Hành trình dạy học của cô giáo Ngọc Tâm là một câu chuyện đầy cảm hứng về nghị lực và lòng nhân ái. Câu chuyện về cô không chỉ dừng lại ở lớp học nhỏ tại Nam Định mà còn lan tỏa đến khắp nơi, trở thành tấm gương sáng cho biết bao thế hệ trẻ. Lớp học "5 không" của cô là nơi bắt đầu cho những giấc mơ lớn, nơi mà tri thức, hy vọng và lòng nhân ái được vun đắp mỗi ngày.
Dù hành trình phía trước còn nhiều khó khăn, Ngọc Tâm vẫn kiên định với con đường mình đã chọn. “Tâm hy vọng lớp học sẽ ngày càng phát triển, không chỉ mang lại tri thức mà còn giúp học trò của mình tự tin hơn trong cuộc sống. Trong tương lai mình sẽ tiếp tục duy trì và phát triển lớp học Ngọc Tâm Thuỷ Tinh, không gian đọc và quỹ học bổng”, Tâm chia sẻ
“Bác sĩ từng nói rằng mình không thể vượt qua được tuổi 30, nhưng mình sắp bước sang tuổi 35 rồi. Mình cũng nghĩ rằng, không quan trọng mình sống được bao lâu. Quan trọng mình sống sâu và ý nghĩa như thế nào. Với mình, mỗi ngày được sống, được làm những việc yêu thích, tham gia các hoạt động xã hội, tình nguyện, hỗ trợ cộng đồng người khuyết tật,… đó đều là những ngày hạnh phúc. Có thể chúng ta không có một bề ngoài hoàn hảo nhưng hãy có một trái tim hoàn hảo, biết sống và yêu thương.”, Tâm chia sẻ
Ông Bùi Xuân Thanh, Chủ tịch Hội Khuyến học xã Yên Quang, huyện Ý Yên đánh giá, những việc làm của cô Nguyễn Thị Ngọc Tâm có ý nghĩa lớn đối với công tác khuyến học, khuyến tài tại địa phương, hành trình ấy không chỉ là câu chuyện về dạy học, mà còn là hành trình gieo niềm tin và hy vọng vào tương lai cho các em.
Bên cạnh việc tổ chức lớp học, sáng lập quỹ khuyến học, không gian đọc miễn phí mang tên “Ngọc Tâm thủy tinh”, cô còn tham gia vào các dự án hoạt động xã hội, các dự án truyền cảm hứng tới cộng đồng. Mới đây, Ngọc Tâm đã tổ chức thành công dự án Phòng chống bạo lực trên không gian mạng cho các thanh niên khuyết tật với mục đích tập huấn nâng cao năng lực cho các bạn thanh niên khuyết tật về vấn đề phòng chống bạo lực trên không gian mạng. Tháng 3/2024, Tâm tham gia làm diễn giả cho chương trình truyền cảm hứng ở Bắc Ninh chia sẻ về tầm quan trọng của việc đọc sách.
Với những đóng góp của mình, Ngọc Tâm đã được trao tặng nhiều giải thưởng danh giá. Trong đó, nổi bật nhất là TOP 10 cá nhân nhận giải thưởng Tình Nguyện Quốc Gia năm 2020, TOP 10 Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu 2022, được tôn vinh là một trong 67 điển hình tiêu biểu toàn quốc học tập và làm việc theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh năm 2023. Ngày 14/12 vừa qua, lớp học “Ngọc Tâm Thuỷ Tinh” vinh dự nhận giải dự án truyền cảm hứng tại Lễ trao Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 .
Vân Anh
