Buổi lễ có sự tham dự của Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy Bộ; ông Nguyễn Đức Kiên, nguyên Phó chủ tịch Quốc hội, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan; các Thứ trưởng Bộ Tài chính: Nguyễn Đức Chi, Lê Tấn Cận, Bùi Văn Khắng, Nguyễn Đức Tâm; ông Trương Chí Trung - nguyên Thứ trưởng Bộ Tài chính cùng nhiều lãnh đạo ngành Hải quan qua các thời kỳ.
Ngày 10/9/1945, chỉ 8 ngày sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng Hoà, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Võ Nguyên Giáp thay mặt Chính phủ lâm thời đã ký sắc lệnh số 27/SL thành lập Sở Thuế quan và thuế gián thu - đánh dấu sự ra đời của Hải quan Việt Nam.
Với vai trò là “người gác cửa nền kinh tế”, trải qua 80 năm xây dựng và phát triển, Hải quan Việt Nam đã khẳng định vai trò, vị trí quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt trong giai đoạn đất nước đổi mới, mở cửa và hội nhập quốc tế.
Trong Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 cũng xác định: Xây dựng Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại, ngang tầm Hải quan các nước phát triển trên thế giới, dẫn đầu trong thực hiện Chính phủ số, với mô hình Hải quan thông minh. Nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hải quan, quản lý hải quan và thu thuế hiệu quả, tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, du lịch và vận tải hợp pháp qua biên giới, tạo môi trường xuất nhập khẩu minh bạch, công bằng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đảm bảo an ninh, an toàn xã hội và bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia.
Ghi nhận sự nỗ lực phấn đấu không ngừng của ngành Hải quan trong quá trình xây dựng và phát triển, nhiều tập thể, cá nhân của ngành Hải quan đã vinh dự được Đảng, Nhà nước và lãnh đạo các cấp đã tặng nhiều danh hiệu thi đua như Cờ thi đua của Chính phủ (năm 2013, năm 2014, năm 2016, năm 2018) cùng nhiều hình thức khen thưởng: Huân chương Hồ Chí Minh (năm 1995, năm 2005), Huân chương Độc lập hạng Nhất (năm 2015), Huân chương Lao động hạng Nhất (năm 2019) và nhiều phấn thưởng cao quý khác.
Phát biểu tại buổi Lễ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng đinh:
80 năm qua, Hải quan Việt Nam đã không ngừng trưởng thành, phát triển và khẳng định là lực lượng nòng cốt trong thực hiện sứ mệnh “gác cửa” nền kinh tế quốc gia. Trải qua các giai đoạn lịch sử, đến nay ngành Hải quan đã có những bước phát triển vượt bậc với một số thành tựu quan trọng, nổi bật như sau:
Hải quan Việt Nam là một trong các đơn vị tiên phong của ngành Tài chính có tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược trong mỗi giai đoạn phát triển.
Cơ quan Hải quan là đơn vị đi đầu của ngành Tài chính trong thực hiện cải cách thủ tục hành chính, luôn là đơn vị đứng đầu về Chỉ số cải cách hành chính với trên 99% thủ tục hải quan được thực hiện bằng phương thức điện tử thông qua Hệ thống VNACCS/VCIS và các hệ thống công nghệ thông tin vệ tinh; triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ toàn trình đạt khoảng 62,14% tổng số dịch vụ công.
Luôn duy trì việc thực hiện hiệu quả công tác thu ngân sách đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
Lực lượng Hải quan ngày càng phát huy được tính chủ động và trách nhiệm trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hoá, tiền tệ, ma túy qua biên giới.
Thời gian qua, Hải quan Việt Nam đã tham mưu và chủ động kết nối, mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế với nhiều quốc gia, đối tác quan trọng thông qua việc tham gia có trách nhiệm và hợp tác triển khai có chất lượng các hiệp định, thỏa thuận, dự án hợp tác về hải quan.
Thay mặt Lãnh đạo Bộ Tài chính, Bộ trưởng ghi nhận và biểu dương những cống hiến, nỗ lực của tập thể lãnh đạo, công chức, người lao động toàn ngành Hải quan. Đồng thời, Bộ trưởng nhấn mạnh: Chúng ta cũng cần sẵn sàng tâm thế đối mặt với không ít khó khăn, thách thức trong nước và từ quốc tế, đặt ra những yêu cầu cao và nhiệm vụ cấp thiết đối với ngành Tài chính nói chung và Hải quan nói riêng trong thời gian tới.
Để hoàn thành được trọng trách của Hải quan Việt Nam, góp phần hoàn thành sứ mệnh chính trị của ngành Tài chính Việt Nam, Bộ trưởng đề nghị các ngành Hải quan tập trung, đoàn kết, quyết tâm phát huy mọi nguồn lực và triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để thực hiện có chất lượng các định hướng phát triển sau:
Một là, cần đẩy nhanh tiến độ xây dựng, hoàn thiện pháp luật về hải quan đảm bảo phù hợp với mô hình tổ chức bộ máy mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thực hiện pháp luật hải quan; coi đây là bước là đột phá và động lực phát triển.
Hai là, khẩn trương hoàn thành việc xây dựng Hải quan số, Hải quan thông minh trên nền tảng ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đáp ứng nhu cầu xử lý tự động tất cả các khâu nghiệp vụ hải quan, thực hiện thủ tục hải quan mọi lúc - mọi nơi - trên mọi phương tiện.
Ba là, cần bám sát và đánh giá kịp thời, toàn diện tình hình kinh tế trong nước, khu vực và thế giới để chủ động dự báo, kịp thời tham mưu Bộ và chủ động triển khai hiệu quả các giải pháp phù hợp, khả thi nhằm hoàn thành các chỉ tiêu thu ngân sách nhà nước, góp phần thực hiện thành công các mục tiêu phát triển của đất nước.
Bốn là, tiếp tục phát huy vai trò cơ quan tham mưu, giúp việc Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Ban chỉ đạo 389 Bộ Tài chính, Ban Chỉ đạo tạo thuận lợi thương mại (Ủy ban 1899). Thúc đẩy cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục và triển khai các giải pháp đồng bộ để tạo thuận lợi cho thương mại và thúc đẩy giao lưu hàng hóa qua biên giới. Tiếp tục chủ động, tăng cường triển khai các kế hoạch, biện pháp giám sát, kiểm soát hải quan nhằm ngăn chặn từ sớm, từ xa và đấu tranh có hiệu quả, triệt phá tận gốc tội phạm buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, hàng giả, ma túy qua biên giới theo đúng tinh thần chỉ đạo quyết liệt của đồng chí Tổng Bí thư và Chính phủ.
Năm là, tăng cường xây dựng lực lượng hải quan tinh nhuệ, hiện đại, có tư duy sáng tạo và đổi mới, chuyên môn nghiệp vụ sắc bén, nghiêm túc chấp hành kỷ cương, kỷ luật công vụ, liêm chính hải quan; phát triển bộ máy tổ chức của Hải quan Việt Nam theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp.
Phát biểu tại buổi Lễ, Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ cho biết:
Trong suốt 80 năm, Hải quan Việt Nam - từ một lực lượng thu thuế và chống buôn lậu ban đầu, đến nay đã trở thành một cơ quan quản lý nhà nước hiện đại, hội nhập sâu rộng, tạo thuận lợi thương mại, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo vệ an ninh quốc gia và chủ quyền biên giới. Ở bất cứ giai đoạn nào, Hải quan Việt Nam luôn luôn kiên định với sứ mệnh “Bảo vệ lợi ích chủ quyền quốc gia”.
Bước vào “Kỷ nguyên vươn mình” của dân tộc, với những cơ hội và thách thức đan xen, Hải quan Việt Nam xác định “bộ tứ trụ cột” các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển khoa học công nghệ, thúc đẩy kinh tế tư nhân, hoàn thiện pháp luật và đẩy mạnh hội nhập quốc tế là “kim chỉ nam” cho Hải quan Việt Nam trong thời gian tới.
Với quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030, Hải quan Việt Nam quyết tâm:
Thứ nhất, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về hải quan đồng bộ, hiện đại, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu hội nhập quốc tế, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và thực thi pháp luật, kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, lấy doanh nghiệp và người dân làm trung tâm phục vụ;
Thứ hai, tiếp tục đẩy mạnh cải cách, hiện đại hóa, chuyển đổi số toàn diện ngành Hải quan, quyết tâm xây dựng và triển khai thành công Hải quan số, Hải quan thông minh, ứng dụng sâu rộng công nghệ hiện đại vào quản lý, giám sát, kiểm tra, kiểm soát hải quan. Hoàn thiện hạ tầng số, tăng cường sử dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn vào công tác quản lý rủi ro và phân luồng tự động.
Thứ ba, tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về hải quan, bảo đảm an ninh kinh tế, chủ quyền quốc gia. Chủ động kiểm soát chặt chẽ hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện xuất nhập cảnh. Kiên quyết phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, tội phạm ma túy và vi phạm sở hữu trí tuệ. Phối hợp hiệu quả với các lực lượng chức năng trong và ngoài nước, nâng cao hiệu quả kiểm soát từ sớm, từ xa.
Thứ tư, tạo thuận lợi thương mại, cải thiện môi trường đầu tư, đồng hành cùng doanh nghiệp. Thực hiện đầy đủ các cam kết quốc tế, triển khai hiệu quả Cơ chế một cửa Quốc gia, một cửa ASEAN. Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí tuân thủ, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Thứ năm, phát triển nguồn thu bền vững, nâng cao hiệu quả thu ngân sách nhà nước. Tiếp tục nghiên cứu, đổi mới công tác quản lý thu, đẩy mạnh thu thuế điện tử, chống thất thu, kiểm soát giá, mã HS và xuất xứ hàng hóa. Tăng cường thanh tra, kiểm tra sau thông quan, đảm bảo công khai, minh bạch trong thực thi nhiệm vụ.
Thứ sáu, xây dựng tổ chức bộ máy và đội ngũ công chức Hải quan “đủ về số lượng, mạnh về chất lượng”, bản lĩnh, trí tuệ, kỷ cương, trách nhiệm, chuyên nghiệp và liêm chính, làm chủ công nghệ hiện đại, đáp ứng yêu cầu hội nhập và chuyển đổi số toàn diện.
Thứ bảy, đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế, nâng cao hiệu quả phối hợp với các đối tác trong khu vực và toàn cầu, góp phần tăng cường vị thế Hải quan Việt Nam trên trường quốc tế.
Minh Anh
