Góp ý cho dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá nhằm nâng cao hiệu quả bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân, đại biểu Quốc hội Trần Khánh Thu (đoàn Hưng Yên) cho rằng, dự thảo hiện mới tập trung vào chính sách đào tạo sau đại học ở một số chuyên ngành, chưa có giải pháp mang tính đột phá đối với đào tạo nguồn nhân lực y tế từ sớm, từ xa.
Theo đại biểu, nhân lực y tế giữ vai trò quyết định trong công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng, nhưng đội ngũ ở tuyến cơ sở hiện chưa đáp ứng yêu cầu, thiếu tính hấp dẫn và không tạo được môi trường phát triển chuyên môn cho bác sĩ.
Số liệu của Bộ Y tế cho thấy, cả nước có 66 trường đại học đào tạo bác sĩ y khoa, trong đó 18 trường công lập. Năm 2024, gần 11.300 bác sĩ tốt nghiệp. Quy mô nhân lực y tế tăng 2,33% trong 10 năm, nhưng vẫn thấp so với nhu cầu thực tế. Tổng nhân lực ngành y mới đạt khoảng 431.700 người, thấp hơn mức 632.500 người theo quy hoạch.
Trong khi đó, điểm chuẩn ngành y liên tục ở mức rất cao trong suốt 10 năm qua; thời gian học dài; học phí tăng mạnh do các trường thực hiện tự chủ tài chính, vượt quá khả năng chi trả của nhiều gia đình thu nhập trung bình – thấp. Đây được xem là rào cản lớn đối với sinh viên có nguyện vọng học ngành y.
Đại biểu Trần Khánh Thu cho biết, khi góp ý dự thảo Luật Giáo dục đại học sửa đổi, đại biểu đã đề nghị sửa điểm a khoản 2 Điều 38 theo hướng ngân sách Nhà nước bảo đảm kinh phí đào tạo giáo viên, bác sĩ y khoa và một số ngành ưu tiên đặc thù. Tuy nhiên, theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, học phí và chế độ đãi ngộ trong đào tạo bác sĩ, bác sĩ nội trú thuộc phạm vi điều chỉnh của Bộ Y tế nên dự thảo luật không quy định chi tiết.
Vì vậy, đại biểu kiến nghị Bộ Y tế bổ sung sinh viên ngành bác sĩ y khoa tại các cơ sở đào tạo công lập vào nhóm được ngân sách Nhà nước hỗ trợ học phí trong thời gian học, kèm cam kết làm việc theo phân công của Nhà nước sau khi tốt nghiệp. Theo đại biểu, điều này sẽ tạo cơ hội cho sinh viên có hoàn cảnh khó khăn theo đuổi ngành y, đồng thời góp phần khắc phục tình trạng thiếu bác sĩ tại vùng sâu, vùng xa và các địa bàn đang thiếu hụt nhân lực.
Ngoài vấn đề đào tạo, đại biểu Trần Khánh Thu cũng đề cập nhóm chính sách ưu đãi đối với cơ sở y tế. Tại khoản 5 Điều 6 của dự thảo nghị quyết liên quan đến thuế, hiện quy định miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với cơ sở y tế công lập và tư nhân hoạt động không vì lợi nhuận. Tuy nhiên, nhiều cơ sở y tế công lập đang bị cơ quan thuế truy thu từ nguồn thu bảo hiểm y tế và phí dịch vụ thông thường, dù theo quy định các khoản thu không phải dịch vụ yêu cầu và dịch vụ chất lượng cao đều được miễn thuế. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo khẳng định rõ quy định này trong nghị quyết, nhất là trong bối cảnh việc truy thu kéo dài từ năm 2019 đến nay.
Đối với khoản 7 Điều 6 về cơ chế tài chính, đại biểu đề xuất điều chỉnh theo hướng cho phép cơ sở y tế công lập được tự chủ quyết định mức thu nhập tăng thêm cho viên chức và người lao động, căn cứ vào nguồn thu sự nghiệp, các nguồn thu hợp pháp khác, quy chế chi tiêu nội bộ và kết quả hoạt động của đơn vị.
Đại biểu nhấn mạnh, đây là quy định tương tự dự thảo nghị quyết đang triển khai Nghị quyết 71 trong lĩnh vực giáo dục.
Phương Thảo (t/h)
