Giống gà đặc hữu và quý hiếm
Gà Đông Tảo (hay gà Đông Cảo) là giống gà đặc hữu và quý hiếm của Việt Nam, thuộc danh sách giống gia cầm được bảo tồn nguồn gen. Gà Đông Tảo có ngoại hình rất khác biệt so với các giống gà thông thường. Đặc điểm nổi bật của loại gà này là cặp chân to và thô, kích thước cặp chân nặng 0,8-1,2kg, các ngón chân mập và ngắn; khi trưởng thành gà có thể nặng trên 5,5 kg với gà trống và trên 4 kg với gà mái. Những con gà có đôi chân đẹp, to, sần sùi được xem là quý hiếm và có giá trị cao nhất.
Không chỉ gây ấn tượng bởi ngoại hình, gà Đông Tảo còn nổi tiếng với chất lượng thịt tuyệt hảo. Đây là loài gà nuôi cổ truyền, rất khó tính, không ưa nuôi nhốt, quen chạy nhảy nên chuồng trại phải rộng rãi vì thế chất lượng thịt rất thơm ngon, săn chắc.
Thịt gà Đông Tảo có màu sắc đỏ tươi, mềm, ít mỡ, săn chắc, nấu lên có vị ngọt tự nhiên, không bị bở hay nhạt như các loại gà thông thường. Chính vì vậy, gà Đông Tảo thường được dùng để chế biến các món ăn đặc sản trong những dịp lễ hoặc làm loại quà biếu sang trọng.
Một trong những món ăn phổ biến được chế biến từ gà Đông Tảo là gà luộc. Món này giữ nguyên được hương vị tự nhiên, làm nổi bật sự ngọt lành và độ mềm của thịt. Ngoài ra, gà Đông Tảo cũng được chế biến thành nhiều món khác như ủ muối, nướng, xào hay hầm thuốc bắc, mỗi món ăn đều mang đến một hương vị đặc biệt.
Nhiều người mua gà Đông Tảo không chỉ để thưởng thức món ăn, mà còn vì tính thẩm mỹ và sự độc đáo của nó. Bởi gà Đông Tảo có bộ lông óng mượt, dáng đi oai vệ, tiếng gáy vang chắc, đôi chân to hình dáng khác thường, nhiều vết nhăn lạ với lớp vảy thịt đỏ tươi được xem là biểu tượng của sự khỏe mạnh bền bỉ nên được rất nhiều người chơi săn tìm với thú nuôi làm cảnh.
Gà Đông Tảo hiện được nhân giống và nuôi ở nhiều địa phương nhưng gà được nuôi tại Đông Tảo chân to, chất lượng thịt vẫn ngon nhất. Bởi chỉ có ở Đông Tảo mới có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, kinh nghiệm chăm sóc được cha ông truyền lại, giống nuôi vẫn giữ được gốc thuần chủng.
Các hộ chăn nuôi gà ở Đông Tảo cho biết, để nuôi giống gà quý hiếm này, phải chọn lọc kỹ lưỡng được giống bố mẹ tốt. Giống gà này có tốc độ tăng trưởng khá chậm, phải mất khoảng 10-12 tháng mới đạt trọng lượng từ 3 đến 4kg. Quá trình nuôi đòi hỏi chế độ dinh dưỡng đặc biệt, đảm bảo các yêu cầu khắt khe về môi trường sống, đặc biệt là việc chăm sóc sức khỏe.
Muốn gà khỏe mạnh, có chất lượng thịt ngon, các hộ chăn nuôi phải chăm sóc khá tỉ mỉ như cho ăn thóc mầm, uống nước sạch, cho uống thuốc bổ tăng sức đề kháng, phun thuốc khử trùng tiêu độc khu vực chăn nuôi, bảo đảm chuồng trại cao ráo ấm áp nhằm hạn chế dịch bệnh.
Do giống gà này có quá trình nuôi dưỡng lâu dài và khó khăn khiến số lượng gà Đông Tảo trên thị trường không nhiều. Điều này khiến nó trở thành món đặc sản cao cấp, đặc biệt trong các dịp lễ, Tết.
Trong những năm gần đây, gà Đông Tảo ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng, không chỉ bởi chất lượng thịt mà còn vì giá trị văn hóa và truyền thống của nó. Gà Đông Tảo không chỉ là món ăn ngon mà còn là biểu tượng của sự may mắn, thịnh vượng.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hưng Yên, hiện tỉnh có trên 7 triệu con gà, trong đó gà Đông Tảo và Đông Tảo lai chiếm khoảng 35%. Với số lượng hiện có, sẽ cơ bản đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ trong dịp Tết Nguyên đán.
Báo Pháp viết về giống gà "thượng phẩm" của Việt Nam
Trong bài viết đăng ngày 17/1/2023, Hãng thông tấn AFP của Pháp đã cho bạn đọc thế giới biết về giống gà đặc biệt ở Việt Nam, với những chiếc chân “to như viên gạch” và có giá trị đắt đỏ.
Phóng viên của hãng tin AFP đã đến trực tiếp trang trại gà Thanh Hiền của ông Lê Văn Hiền tại xóm Thống Nhất, thôn Đông Tảo Nam, xã Đông Tảo, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên để tham quan và ghi nhận thực tế quy trình chăn nuôi tại đây.
Tờ báo của Pháp gọi gà Đông Tảo là những chú "gà rồng" có đôi chân "to khổng lồ". Cặp chân sần sùi của gà Đông Tảo được coi là đặc sản và đặc biệt được giới nhà giàu ưa chuộng trong dịp Tết Nguyên đán.
Trong cuộc phỏng vấn của AFP, con gà mà ông Lê Văn Hiền chọn ra nặng 4kg với đôi chân chiếm khoảng 1/5 trọng lượng cơ thể được bán với giá khoảng 3,6 triệu VNĐ. Còn có những con gà có trọng lượng lớn hơn và ngoại hình xuất sắc có thể được bán với giá cao hơn nhiều.
Với kinh nghiệm hơn 15 năm nuôi giống gà quý này ông Lê Văn Hiền cho biết: Đặc trưng của gà Đông Tảo là chân to, đỏ, thịt chắc, dáng vẻ oai vệ nên được nhiều người chọn làm quà biếu dịp Tết với ước mong mang đến cho gia chủ sự giàu có, thịnh vượng, sung túc, ấm no.
Do đó, một con gà Đông Tảo đẹp phải hội tụ các tiêu chí dáng gà vươn, thần thái đĩnh đạc, oai phong, có da đỏ tím, săn chắc, không chảy xệ. Mình gà chắc nịch, gọn gàng, trọng lượng lớn. Lông gà không xù, không quá nhiều, mượt mà, màu tím mận là sang nhất.
Đặc biệt là có đôi chân to đỏ, ngón chân mẫm, hai chân cân đối tạo thành hai đường thẳng song song. Những con gà có đặc điểm đôi chân khủng thì có giá lên tới vài chục triệu một con. Giá đắt là vậy, tuy nhiên không phải ai có tiền cũng có thể tìm và mua được chúng.
Nhận thức được tiềm năng kinh tế từ gà Đông Tảo, gia đình ông Hiền đã quyết định đầu tư vốn và nghiên cứu quy trình để mở rộng mô hình chăn nuôi Ngoài nuôi gà Đông Tảo bán thương phẩm, trại gà của ông Lê Văn Hiền còn chuyên cung cấp gà Đông Tảo giống. Hiện tại, trang trại của ông đang nuôi hàng nghìn con gà bố mẹ, mỗi tháng xuất bán ra thị trường khắp cả nước rất nhiều gà con Đông Tảo giống.
Gà biếu "cháy hàng" dịp cận Tết
Những ngày áp Tết, không khí ở làng Đông Tảo càng trở nên nhộn nhịp vì ô tô, xe máy tấp nập đến tìm mua gà. Thời điểm này trang trại gà Thanh Hiền của ông Lê Văn Hiền tại xã Đông Tảo đang đón nhiều khách ra vào.
Trao đổi với phóng viên Thương hiệu và Công luận, ông Lê Văn Hiền chia sẻ, sau bài báo của hãng tin AFP ngày 17/1/2023 đưa tin về giống gà Đông Tảo quý hiếm đang được trang trại của ông chăn nuôi, rất nhiều người đã tìm đến trang trại gà của ông để thăm quan, mua gà sống làm quà tặng người thân hoặc mua các sản phẩm gà thịt hút chân không, gà nguyên con ủ muối, chân gà ủ muối… về cho gia đình thưởng thức.
Năm nay, UBND xã Đông Tảo tổ chức Hội thi gà Đông Tảo toàn quốc lần thứ 4 và chương trình livestream quảng bá gà Đông Tảo, sản phẩm nông nghiệp xã Đông Tảo năm 2024. Tại đây, người dân và du khách đã có dịp được chiêm ngưỡng những con gà đẹp nhất của giống gà này.
Với nụ cười rạng rỡ, ông Lê Văn Hiền không giấu nổi niềm vui khi ôm những con gà trong tay sau khi hoàn thành các phần thi tại hội thi. Kết quả chung cuộc, trang trại gà của ông đã đạt được 01 giải nhất đơn mái, 01 giải nhì đôi trống-mái, 02 giải ba đơn trống.
Ông Nguyễn Khắc Viện, Phó Chủ tịch thường trực UBND xã Đông Tảo, Trưởng ban Giám khảo cho biết: Về quy mô, năm nay là hội thi lớn nhất. Chúng tôi đã tuyển chọn 20 gà trống, 20 gà mái và 20 cặp trống mái để tham gia hội thi. Đây không chỉ là một cuộc thi để lựa chọn và tôn vinh những trại gà, hợp tác xã đang chăn nuôi và bảo tồn gen của giống gà Đông Tảo mà còn là cơ hội để khách hàng trong nước và nước ngoài biết thêm về giống gà đặc hữu và quý hiếm của Việt Nam.
Chú trọng hỗ trợ nhằm bảo tồn và phát triển giống gà quý
Với giá trị văn hóa, giá trị kinh tế từ gà Đông Tảo mang lại, tỉnh Hưng Yên đã có nhiều chính sách hỗ trợ nhằm bảo tồn và phát triển giống gà quý này. Trước đó, tỉnh đã triển khai thành công đề tài "Nghiên cứu, ứng dụng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo cho gà Đông Tảo và Đông Tảo lai". Đây là công nghệ mới mang lại kết quả khả quan, góp phần bảo tồn và phát triển đàn gà Đông Tảo ra đại trà, nâng cao hiệu quả giá trị cho người chăn nuôi.
Ông Nguyễn Đình Tưởng, Trưởng phòng Chăn nuôi - Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hưng Yên khẳng định, với phương pháp thụ tinh nhân tạo không đòi hỏi kỹ thuật phức tạp, đã giúp cho người chăn nuôi tự làm chủ được công nghệ, tăng nhanh đàn gà và bảo vệ được nguồn giống thuần chủng.
Từ hiệu quả này, các địa phương ở Hưng Yên sẽ tiếp tục ứng dụng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo trên diện rộng, quy mô lớn hơn để đàn gà Đông Tảo phát triển đạt hiệu quả cao, chất lượng và bền vững.
Tại xã Đông Tảo, UBND xã đã hỗ trợ xây dựng và phát triển hai hợp tác xã: Hợp tác xã Chăn nuôi và Kinh doanh gà Đông Tảo và Hợp tác xã Chăn nuôi hữu cơ Hợp Phát; đồng thời hỗ trợ hợp tác xã xây dựng và được công nhận nhãn hiệu tập thể gà Đông Tảo, xây dựng sản phẩm OCOP.
Đến nay, xã Đông Tảo có 10 sản phẩm được công nhận OCOP gồm: 1 sản phẩm OCOP 4 sao (thịt gà Đông Tảo) và 9 sản phẩm OCOP 3 sao (giò xào, giò lụa gà Đông Tảo của Hợp tác xã Chăn nuôi và Kinh doanh gà Đông Tảo; giò gà Đông Tảo, chả sụn gà Đông Tảo, giò lụa an toàn, xúc xích tươi an toàn của Công ty Thực phẩm Giang Tuấn Vũ…).
Gà Đông Tảo thuộc xã Đông Tảo huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên là đặc sản nổi tiếng có từ lâu đời. Trải qua các giai đoạn thăng trầm của lịch sử, có thời điểm tưởng như gà như đã tuyệt chủng, thế nhưng nhờ sự tâm huyết, kiên trì, người dân nơi đây đã lưu giữ, bảo tồn giống gà quý giá này. Năm 2015, Cục Sở hữu trí tuệ bảo hộ nhãn hiệu tập thể “gà Đông Tảo”. Đến nay, gà Đông Tảo ngày càng lan tỏa, vươn xa ra thị trường trong và ngoài nước.
Khánh Dương