Giá cả thị trường 6 tháng cuối năm sẽ ra sao?

Giá cả 5 tháng đầu năm giảm nhiều hơn tăng

Theo số liệu của tổng cục thống kê 5 tháng đầu năm 2023, CPI tăng bình quân 3,55% so với cùng kỳ năm trước. Lạm phát cơ bản tăng 4,83% cao hơn mức bình quân chung.

Diễn biến tình hình 5 cho thấy có mấy xu hướng chung về giá cả đó là: Chỉ số giá có xu hướng giảm dần, tháng 1/2023 tăng 4,89%, tháng 2 tăng 4,31%, tháng 3 tăng 3,55%, tháng 4 tăng 2,81% và tháng 5 tăng 2,43%.

Nguyên nhân chính là do giá xăng dầu giảm theo giá thế giới, xăng dầu giảm 5,18% trong tháng 2 và giảm mạnh 8,94% trong tháng 5, tính chung 5 tháng xăng dầu giảm 5,27%, với giá ga cũng giảm 8,51%. Ở chiều ngược lại, một số nhóm làm cho CPI tăng đó là: Giáo dục bình quân 5 tháng tăng 8,39% so với cùng kỳ do học phí tăng ở một số địa phương.

Nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 6,82% do giá nguyên vật liệu tăng. Ngoài ra còn văn hóa giáo dục và du lịch tăng 4,03% do nhu cầu du lịch đã vào vụ. Các mặt hàng thực phẩm tăng 3,9% chủ yếu tăng trong dịp Tết vừa qua; ngoài ra giá gạo trong nước tăng do gia xuất khẩu tăng.

Theo chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú, giá cả 5 tháng đầu năm có xu hướng giảm nhiều hơn tăng, nhất là xu hướng giảm của những mặt hàng là đầu vào của toàn xã hội, nếu giá cả tiếp tục diễn biến theo chiều hướng của 5 tháng qua, sẽ có lợi cho tiêu dùng và sản xuất trong nước.

Dự báo giá cả thị trường 6 tháng cuối năm

Dự báo giá cả thị trường 6 tháng cuối năm, theo Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú, trước hết, nếu giá xăng dầu thế giới không có những đợt tăng mạnh, chỉ dao động từ 70-75 USD/thùng, tình hình sản xuất hàng hóa nhất là hàng nông sản, thực phẩm phục vụ thị trường nội địa và xuất khẩu có chiều hướng tốt.

Các chính sách hỗ trợ của nhà nước đối với doanh nghiệp có tác động từ quý III/2023, cải cách hành chính, cơ sở hạ tầng được cải thiện… làm cho chi phí của doanh nghiệp và tiêu dùng của nhân dân có phần dễ chịu hơn. Một số chi phí khác như giáo dục, y tế, nước sạch có thể tăng những ở mức độ hợp lý.

Giá điện theo đề xuất tăng lần thứ 2 nên tăng vào quý II năm 2024 và ở mức 3% như tăng giá lần 1 năm 2023 là hợp lý.

Đi đôi với đó là việc điều hành chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa một cách phù hợp. Như vậy, khả năng CPI cả năm cao nhất sẽ đạt ở mức 3,8-4% là có thể đạt được, góp phần vào viẹc ổn định kinh tế vĩ mô và kiềm chế lạm phát.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cũng đưa ra một số kiến nghị cụ thể để thực hiện chỉ tiêu CPI cả năm.

Trước hết, các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp của Chính phủ cần thực hiện nhanh, dễ tiếp cận trong những tháng cuối năm. Phục vụ các chính sách đúng đối tượng thụ hưởng. Thực hiện kích cầu tiêu dùng tăng sức mua xã hội bằng cách giảm thuế VAT 2%, nếu được có thể giảm thêm 3% nữa cho hết năm 2024. Hỗ trợ doanh nghiệp trong việc nâng cao năng suất lao động, đưa công nghệ vào sản xuất hạ giá thành sản phẩm, phục vụ cho tiêu dùng nội địa với các mặt hàng thiết yếu cần kiểm soát chặt chẽ giá cả một cách hợp lý.

Tăng cường việc kiểm soát thị trường chống buôn lậu, gian lận thương mại, bảo vệ các doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Các mặt hàng là đầu vào của xã hội như xăng dầu, than, điện,… cần quản lý một cách chặt chẽ, tránh những điều hành đột biến không có lợi cho thị trường và giá cả chung. Cần tiến tới không điều hành giá xăng dầu, giá điện theo dạng bao cấp, các đơn vị phải tự hạch toán kinh doanh lời ăn lỗ chịu, đưa xăng dầu về một Bộ Công Thương quản lý. Nhà nước đảm bảo dự trữ quốc gia xăng dầu bằng hiện vật, quản lý chất lượng hàng hóa, chống buôn lậu, gian lận thương mại, đảm bảo cạnh tranh bình đẳng, công khai minh bạch trên thị trường xăng dầu.

Ngoài sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, các doanh nghiệp cũng phải nỗ lực để vươn lên, vượt qua những khó khăn trong giai đoạn hiện tại.

Minh Anh