Tăng lương và việc giữ ổn định giá cả thị trường, kiểm soát lạm phát theo mục tiêu

Cử tri lo ngại lương chưa tăng giá đã tăng

Gửi đến sau kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XV, cử tri tỉnh Thái Bình bày tỏ băn khoăn, lo lắng trước tình trạng "lương chưa tăng nhưng giá cả đã tăng trước". Do đó, để tránh làm tăng thêm gánh nặng cho người lao động, cử tri kiến nghị Chính phủ thực hiện các giải pháp cụ thể, thiết thực để bình ổn giá cả thị trường; ổn định cuộc sống của người dân.

Liên quan đến nội dung này, cử tri tỉnh Sóc Trăng cũng phản ánh việc Quốc hội thông qua Nghị quyết về tăng lương cơ sở từ 1.490.000 đồng lên 1.800.000 đồng từ 01/07/2023, nhưng hiện nay giá cả các mặt hàng thiết yếu đã có dấu hiệu tăng, nhất là những tháng gần Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023. Cử tri kiến nghị có giải pháp bình ổn giá cả các mặt hàng thiết yếu phục vụ đời sống, sản xuất của người dân và doanh nghiệp.

Theo kiến nghị của cử tri tỉnh Hà Nam, việc tăng lương là niềm phấn khởi của đại đa số cán bộ nghỉ hưu và cán bộ, công chức, viên chức hiện đang công tác. Tuy nhiên, cử tri đề nghị Quốc hội, Chính phủ cần có giải pháp phù hợp để kiềm chế lạm phát, tránh tình trạng lương chưa tăng, giá cả một số mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, xăng dầu, viện phí... đã tăng.

Trả lời các kiến nghị nêu trên, Bộ Tài chính cho biết, hiện nay, nước ta đang thực hiện nhất quán chủ trương quản lý giá theo nguyên tắc thị trường có sự điều tiết của Nhà nước theo quy định của Luật Giá và các văn bản hướng dẫn. Giá các mặt hàng nhìn chung được hình thành theo cơ chế thị trường; tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh mặt hàng trên được quyền tự định giá theo tín hiệu khách quan trên thị trường, tự chủ, tự chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh.

Nhà nước tôn trọng quyền tự định giá, cạnh tranh về giá của tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh theo quy định của pháp luật. Nhà nước chỉ gián tiếp tác động vào sự hình thành và vận động của giá cả qua các biện pháp kinh tế vĩ mô và sử dụng biện pháp bình ổn giá khi giá các hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục bình ổn giá có biến động bất thường hoặc khi mặt bằng giá biến động ảnh hưởng đến ổn định kinh tế-xã hội.

Nghị quyết số 69/2022/QH15 ngày 11/11/2022 của Quốc hội về dự toán ngân sách nhà nước năm 2023 quy định, về việc tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức lên 1.800.000 đồng/tháng áp dụng kể từ ngày 01/07/2023.

Theo Bộ Tài chính, việc tăng lương cơ sở là rất ý nghĩa và cần thiết trong thời điểm này để kịp thời hỗ trợ người lao động yên tâm làm việc sau đại dịch COVID-19, phù hợp với nguyện vọng của người dân và tình hình kinh tế - xã hội đất nước, tăng lương cũng góp phần phát triển kinh tế chung của cả nước, thúc đẩy nền kinh tế phát triển. 

Không quá lo ngại áp lực lạm phát

Trong kỳ điều hành mới đây, giá xăng dầu đã giảm nhẹ, giảm phần nào nỗi lo giá mặt hàng quan trọng là đầu vào của nền kinh tế tăng liên tục thời gian qua. Tuy nhiên, giá xăng hiện vẫn đứng ở mức cao và dự báo diễn biến phức tạp trong thời gian tới cũng là một trong những yếu tố gây áp lực lên lạm phát những tháng đầu năm.

Trái chiều với diễn biến tăng của giá xăng, giá gas, giá nhiều mặt hàng lương thực, thực phẩm có xu hướng ổn định hoặc giảm nhẹ. Qua khảo sát, giá lợn hơi ngày 23/02 tại miền Bắc dao động trong khoảng 49.000 - 51.000 đồng/kg. Đây là mức giá khá thấp. Trong ngày này, thị trường lợn hơi tại miền Bắc giảm cao nhất 2.000 đồng/kg. Cụ thể, hai tỉnh Phú Thọ và Vĩnh Phúc điều chỉnh giá lợn hơi giảm 2.000 đồng/kg còn 49.000 đồng/kg. Giá thịt lợn trên thị trường hiện vẫn ổn định ở mức thấp.

Thời điểm hiện nay, thời tiết đang thuận lợi, nhiều loại rau đang vào mùa nên các loại rau ăn lá, rau gia vị sản lượng dồi dào, mức giá bán buôn giảm từ 5 - 10%, nên giá bán lẻ trực tiếp cũng nhanh chóng giảm theo.

Giá cả ổn định, hàng hóa dồi dào là do các cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn đã chủ động xây dựng kế hoạch khai thác, dự trữ, chuẩn bị lượng hàng hóa, tính cả lượng tồn kho hợp lý phục vụ sau Tết. Bên cạnh đó, thời tiết tháng đầu năm 2023 thuận lợi, tình hình chăn nuôi ổn định, dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm được kiểm soát nên nguồn cung các mặt hàng nông sản dồi dào, giá ổn định, không tăng giá đột biến.

Lạm phát của Việt Nam năm nay  được dự báo dao động từ 3,8-5%. Có những dự đoán mang tính chất bi quan thì cho rằng, các yếu tố tác động đến lạm phát sẽ khó lường hơn rất nhiều và thậm chí mục tiêu 4,5% mà Chính phủ đưa ra cũng khá thách thức.

PGS. TS Phạm Thế Anh - giảng viên tại Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, CPI tăng từng tháng gây nên những quan ngại. Tuy nhiên, ông dự báo lạm phát tháng 01/2023 có thể đã là đỉnh và xu hướng sẽ giảm dần từ tháng Hai, sau đó chững lại quanh mức 3-3,5%. Có ý kiến cho rằng, CPI sẽ được kiểm soát tốt trong khoảng 3-4,5% và thấp hơn mục tiêu Chính phủ đề ra cho năm nay.

TS. Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế cho rằng, năm 2023, có nhiều yếu tố giúp kiểm soát lạm phát, như: nền kinh tế Việt Nam đã thích ứng với tình hình mới, hoạt động sản xuất, kinh doanh phục hồi mạnh mẽ. Sản xuất, kinh doanh tăng, sản phẩm hàng hóa, dịch vụ dồi dào khiến lạm phát khó có thể tăng mạnh. Bên cạnh đó, sau thời gian tăng lãi suất, nhiều ngân hàng thương mại đã rời khỏi cuộc đua tăng lãi suất. Lãi suất giảm, giảm chi phí đầu vào, giảm giá thành sản xuất, thì sẽ giảm được giá bán sản phẩm.

“Bộ Tài chính đã quyết định tiếp tục thực hiện các chính sách giãn, giảm, gia hạn các loại thuế, phí năm 2023 áp dụng như năm 2022, góp phần rất lớn làm giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp” - vị chuyên gia này nhận định.

Bộ Tài chính cho rằng, để ổn định giá cả thị trường từ nay tới cuối năm, đặc biệt trước thông tin tăng lương cơ sở, cần tăng cường các giải pháp kiềm chế lạm phát, bình ổn giá đi kèm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát chặt về giá, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Trong đó, cần sự vào cuộc của Cục Quản lý thị trường và các địa phương trong việc quản lý giá hàng hóa.

Các bộ, ngành, địa phương cần chủ động chuẩn bị tốt phương án điều hành giá các mặt hàng Nhà nước định giá, đánh giá kỹ tác động để thực hiện điều chỉnh theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định mức độ điều chỉnh phù hợp với diễn biến, mặt bằng giá thị trường. Đồng thời, chú trọng theo dõi sát diễn biến kinh tế và lạm phát thế giới tác động đến Việt Nam để có những giải pháp ứng phó phù hợp; sử dụng linh hoạt, hiệu quả các công cụ, biện pháp điều tiết giá theo quy định của pháp luật về giá để kiểm soát, bình ổn thị trường; tăng cường triển khai hiệu quả và giám sát thực hiện các biện pháp kê khai giá, niêm yết giả; công khai thông tin về giá.

Lê Pháp (T/h)