Gia Lai: 10 năm oan sai chỉ được bồi thường hơn 330 triệu đồng (?)

Đến nay, dù đã được minh oan, thế nhưng, với gia đình anh, còn đó những tổn thất về kinh tế - vẫn không thấy cơ quan chức năng đoái hoài đến?

Anh trai đánh người, gây thương tích…

Theo lời khai của anh Nguyễn Văn Năm, vụ việc xảy ra từ năm 2008, khi nhóm thanh niên bạn của Nguyễn Cửu Bình (SN 1989, trú thôn Hòa Lộc, xã Ia Phang) tụ tập tổ chức sinh nhật uống rượu bia tại nhà Bình.

Khi đã ngà ngà say, La Văn Tài và Nguyễn Trung Hà (bạn của Bình) đến quán nhà bà Hồ Thị Thơ (SN 1976) để mua bia về uống tiếp, nhưng bà Thơ không đồng ý bán vì chưa trả lại vỏ bia cũ và không chịu trả tiền.

Tức giận vì không mua được bia, Hà và Tài đã đập phá tài sản của quán rồi bỏ về nhà Bình khiến bà Thơ bức xúc chạy sang nhà nhờ Năm báo Công an. Vì không có điện thoại ở nhà, Năm sang nhà bố mẹ ruột là ông Nguyễn Văn Cúc gần đó để mượn điện thoại thì gặp vợ là Triệu Thị Thuận cũng vừa đi về nên Năm đã dùng điện thoại của vợ để báo công an.

Lúc này, Nguyễn Trung Hà từ nhà Nguyễn Cửu Bình đi ra, phát hiện Năm đang gọi điện thoại, nghĩ Năm gọi điện báo công an về việc đập phá tài sản nên đã xông vào đánh Năm. Được can ngăn, Năm vùng chạy vào nhà cha mẹ thì nhóm thanh niên này tiếp tục đuổi theo. Bà Phạm Thị Xuân (mẹ của Năm) chạy ra thì cũng bị nhóm thanh niên này đánh rồi tiếp tục xông vào nhà để đánh Năm, nhưng thấy Năm đã vào đến bếp và cầm dao tự vệ thì nhóm thanh niên này liền bỏ đi.

Khoảng 15 phút sau, hai anh Nguyễn Văn Tư và Nguyễn Văn Tưởng (anh trai của Năm) về nhà và hỏi chuyện đã xảy ra. Vừa lúc đó, có một nhóm thanh niên quay lại nhà ông Cúc rồi xông vào đánh mọi người thì được anh Tưởng can ngăn. Một trong những thanh niên đó là Lê Hữu Vũ, đã dùng tấm ván đánh vào đầu anh Tưởng, nhưng bị trượt xuống vai. Anh Tưởng chạy vào gần xe công nông, rút cây cọc cắm bên thành xe công nông quay lại để đánh trả tự vệ, đánh trúng đầu Lê Hữu Vũ, gây thương tích khiến Vũ bất tỉnh.

“Rõ ràng, người gây thương tích là anh trai tôi, nhưng người chịu tiếng oan vẫn cứ là tôi. Hiện tại, tôi được minh oan, còn anh tôi đang phải chịu tạm giam để chờ điều tra làm rõ. Nhưng mà, 10 năm… những khổ cực đó, ai hiểu…?” - Đó là câu hỏi anh Nguyễn Văn Năm đặt ra tại phiên tòa sơ thẩm yêu cầu bồi thường oan sai, đã diễn ra ngày 10/7/2018.

Anh Nguyễn Văn Năm gần như kiệt quệ sau gần 10 năm ròng rã kêu oan

Em trai bị bắt giam rồi chật vật 10 năm kêu oan

Anh Nguyễn Văn Năm khẳng định mình không phải là người gây ra thương tích cho Vũ. Tuy nhiên, ngay sau khi sự việc xảy ra, ngày 16/9/2008, Cơ quan cảnh sát điều tra đã khởi tố về hành vi “Cố ý gây thương tích”.

Ngày 29/9/2008, anh Nguyễn Văn Năm bị bắt và bị tạm giam đến ngày 2/3/2009 thì được bảo lãnh tại ngoại, nhưng “cấm đi khỏi nơi cư trú”.

Từ đó đến năm 2016, anh Năm và gia đình đã liên tục đi đi kêu oan khắp nơi mong đòi lại công lý cho bản thân. Tháng 6/2010, anh bị đưa ra xét xử sơ thẩm. Sau 2 lần xử sơ thẩm, đến 17/6/2015, anh Nguyễn Văn Năm được TAND huyện Chư Pưh tuyên “không phạm tội”. Tuy nhiên, VKSND huyện Chư Pưh đã kháng nghị, đồng thời Lê Hữu Vũ cũng kháng cáo về hành vi của Năm, các ngày 22, 23/9/2015, TAND tỉnh Gia Lai đã tiến hành xét xử phúc thẩm.

Song, dựa trên những tài liệu, chứng cứ, lời khai thu thập được tại tòa, TAND tỉnh Gia Lai nhận định những lời khai, tài liệu chứng cứ vấp phải nhiều mâu thuẫn. Việc TAND cấp cơ sở nhận định Nguyễn Văn Năm “không phạm tội” là chưa có cơ sở vững chắc, vẫn còn nhiều vấn đề và mâu thuẫn chưa được làm rõ. Tòa án cấp phúc thẩm không thể bổ sung và khắc phục được. Vì vậy, cần phải hủy bản án sơ thẩm để điều tra xét xử lại theo quy định của pháp luật.

Sau 2 lần xét xử sơ thẩm và 1 lần phúc thẩm trả hồ sơ để điều tra lại, ngày 20/10/2016, anh Năm nhận được quyết định đình chỉ điều tra của cơ quan cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Gia Lai. Tại quyết định này, cơ quan cảnh sát điều tra đã nhận thấy hành vi của Nguyễn Văn Năm không cấu thành tội phạm.

Quyết định đình chỉ vụ án nhận định anh Nguyễn Văn Năm không phạm tội

Từ lúc được nhận định vô tội, sau nhiều lần anh Nguyễn Văn Năm và gia đình yêu cầu, mãi đến ngày 27/1/2017, VKSND huyện Chư Pưh mới tiến hành công khai xin lỗi và đề nghị bồi thường oan sai. Nhưng, từ tháng 1/2017 đến nay, sau 2 lần thương lượng bất thành, VKSND huyện Chư Pưh không nói gì đến vấn đề bồi thường. Theo lời anh Nam, “VKS luôn có đủ cớ để lần lữa, trì hoãn vấn đề bồi thường”.

Cho đến nay, đã gần 10 năm trôi qua, vụ án rơi vào im lặng… nếu không có vụ khởi kiện đòi bồi thường oan sai. Như vậy, gần 10 năm, sau khi xảy ra vụ án với 3 lần mở phiên tòa, trong đó không tính những lần hoãn, 2 lần tuyên trả hồ sơ, hàng chục lần lấy lời khai, nhiều lần gia hạn điều tra rồi cuối cùng lại tạm đình chỉ điều tra khiến cho anh Nguyễn Văn Năm và gia đình rơi vào bế tắc.

Được biết, từ lúc xảy ra sự việc cho đến lúc được minh oan, anh Nguyễn Văn Năm và gia đình đã phải chịu đựng những điều tiếng của xóm làng. Con của anh không chịu nổi những định kiến, trêu chọc của bạn bè, đã phải nghỉ học, mưu sinh từ năm lớp 7. Bố của anh Năm là ông Cúc đã phải tự tử vì không chịu nổi áp lực.

Phiên tòa bồi thường… không thỏa đáng

Ngày 10/7/2018, TAND huyện Chư đã mở phiên tòa theo yêu cầu của Nguyên đơn Nguyễn Văn Năm về việc bồi thường oan sai.

Tại phiên tòa, đại diện VKS Chư Pưh chấp nhận các khoản bồi thường dựa trên quy định của pháp luật về thời gian giam oan và thời gian cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Nguyễn Văn Năm cùng với những chi phí liên quan đến việc đi lại, thăm nuôi… với khoản tiền bồi thường trên 339 triệu đồng. Song mặc nhiên không đoái hoài gì đến những tổn thất về kinh tế của nguyên đơn?

Viện Kiểm sát nhân dân huyện Chư Pưh, nơi đã truy tố oan sai người vô tội

Trao đổi với phóng viên, anh Năm cho hay: “10 năm oan sai của tôi, bây giờ yêu cầu bồi thường, họ không đả động gì đến thiệt hại kinh tế mà gia đình tôi phải gánh chịu trong khi tôi là lao động chính trong gia đình. Thời điểm bị bắt giam chỉ còn hơn 1 tháng là đến kỳ thu hoạch: Hơn 3.500 gốc cà phê, 1.500 trụ tiêu không ai lo liệu chăm sóc khiến chúng khô héo rồi rụng hết, gia đình tôi thiệt hại quá nhiều.

Được tại ngoại thì lại bị cấm đi khỏi nơi cư trú, trong khi cà phê của gia đình tôi thì nằm ở huyện khác. Rồi chưa tính đến việc ôm đơn kêu oan khắp nơi, không có thời gian lo liệu kinh tế gia đình… Tôi không yêu cầu nhiều, nhưng hy vọng họ cân nhắc bồi thường thế nào cho thỏa đáng để vơi đi phần nào những uất ức mà tôi phải gánh chịu. Đằng này…”.

Chị Triệu Thị Thuận, vợ anh Nguyễn Văn Năm bức xúc: “10 năm chờ đợi, chồng tôi và gia đình lúc nào cũng mong chờ mọt phiên tòa xét xử với bản án công minh. Sau khi xảy ra sự việc, chồng tôi bị tạm giam gần 6 tháng, chỉ đến khi gia đình thuê luật sư, chồng tôi mới được tại ngoại.

Đến nay, chồng tôi đã được minh oan, đã được xin lỗi nhưng điều mà gia đình mong muốn nhất là phía VKS và các cơ quan chức năng phải làm thế nào để chồng tôi không cảm thấy uất ức. Sau khi tại ngoại, cả năm đó, chồng tôi chả dám bước chân ra ngoài vì áp lực xã hội quá lớn. Từ một người đang có tương lai khi chuẩn bị kết nạp đảng, chồng tôi bị nhốt tù bỗng chốc biến thành kẻ phạm tội.

Rồi thì giờ lại phải mệt mỏi với việc khiếu kiện đòi bồi thường, rồi kinh tế kiệt quệ… Vậy mà họ chỉ bồi thường tiền thăm nuôi, tiền giấy tờ kêu oan, tiền mời  luật sư, tiền trong khoảng thời gian bị tạm giam, bị can thiệp cấm đi khỏi nơi cư trú, tiền tổn thất tinh thần; còn thì không đoái hoài gì đến thiệt hại kinh tế gia đình?Họ nói phải có chứng cứ, phải có chứng từ, gia đình tôi làm nông mà chứng từ cái gì? Tôi mời nhân chứng đi ăn cơm, mời báo chí về viết bài… những cái đó, chứng từ đâu mà đưa cho họ…?.”.

Chị Thuận cho biết, chị và gia đình sẽ tiếp tục kháng án vì cho rằng, khoản bồi thường hơn 339 triệu đồng kia cho 10 năm kêu oan là chưa thỏa đáng, chẳng bằng một phần những oan ức mà gia đình chị phải chịu.

Kim Yến