Bộ Tài chính vừa có tờ trình về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 26/2023/NĐ-CP liên quan đến biểu thuế xuất khẩu, nhập khẩu ưu đãi và danh mục hàng hóa chịu thuế. Trong đó, điểm đáng chú ý là đề xuất giảm thuế suất xuất khẩu đối với vàng trang sức, mỹ nghệ từ 1% xuống 0% nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh nguồn cung nguyên liệu khan hiếm và giá vàng tăng cao.
Theo báo cáo của Hội đồng vàng toàn cầu (WGC), quý IV/2024, giá vàng thế giới đã tăng 28-30% so với đầu năm, đạt mức cao nhất từ năm 2010. Sang quý I/2025, mức tăng còn mạnh hơn, lên tới 38-39% so với cùng kỳ năm 2024. Tại Việt Nam, giá vàng trong nước leo thang liên tục, chỉ số giá vàng trong các tháng đầu 2025 tăng từ 32% đến gần 48% so với cùng kỳ. Riêng quý II, mức tăng bình quân lên tới 43,62% và tính chung 6 tháng, giá vàng đã cao hơn 37,4% so với cùng kỳ năm trước.
Sự chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới cũng ngày càng nới rộng. Số liệu của Ngân hàng Nhà nước cho thấy từ giữa tháng 4/2025, khoảng cách giá giữa vàng SJC và thế giới có lúc lên tới 19 triệu đồng/lượng, trong khi vàng nhẫn chênh gần 14 triệu đồng/lượng. Bộ Tài chính đánh giá tình trạng này khiến khả năng tiêu thụ vàng trong nước gặp khó, đặc biệt đối với vàng trang sức và mỹ nghệ.
Năm 2024, nhu cầu tiêu dùng vàng của Việt Nam đạt 55,3 tấn, giảm nhẹ so với năm 2023. Trong đó, lượng vàng trang sức và mỹ nghệ chỉ còn 13,22 tấn, giảm 13% - mức giảm sâu nhất trong ASEAN. Việc giá nguyên liệu cao và thiếu nguồn nhập khẩu hợp pháp khiến các doanh nghiệp sản xuất phải mua vàng trong nước với giá đắt đỏ, làm chi phí tăng và giảm sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy kim ngạch xuất khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ năm 2024 đạt 332,2 triệu USD, giảm 4,95% so với năm trước. Một số nhóm hàng thậm chí giảm gần 99%. Trước thực trạng này, Bộ Tài chính nhận định việc miễn thuế xuất khẩu sẽ góp phần hỗ trợ doanh nghiệp tiết giảm chi phí, tăng khả năng cạnh tranh, đồng thời thúc đẩy việc chuyển hóa vàng tích trữ thành các sản phẩm có giá trị gia tăng cao hơn.
Nếu được thông qua, chính sách giảm thuế về 0% dự kiến khiến ngân sách giảm khoảng 3,3 triệu USD mỗi năm (tương đương 79 tỷ đồng). Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho rằng mức này vẫn nằm trong khung 0-10% theo quy định của Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu. Dự thảo hiện đã nhận được sự đồng thuận của các bộ, ngành và hiệp hội, và đang được trình Chính phủ xem xét để sớm ban hành, đưa chính sách vào thực tiễn.
Phương Thảo (t/h)
