Nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm
Với chất lượng tốt, cam Cao Phong (huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình) có mặt ở nhiều hệ thống siêu thị lớn ở trong và ngoài nước, được đông đảo người tiêu dùng lựa chọn, trở thành nông sản đặc trưng, tiêu biểu nhất, là thế mạnh để huyện thúc đẩy kinh tế nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.
Đặc biệt, sau bưởi đỏ Tân lạc và bưởi Diễn Yên Thủy, cam Cao Phong Hòa Bình lần đầu tiên đã có mặt tại thị trường Anh qua đường xuất khẩu chính ngạch vào tháng 3/2023, đánh dấu sự trở lại của loại trái cây đặc sản miền Bắc trên thị trường thế giới sau hơn 40 năm.
Để vào thị trường Anh, sản phẩm cam Cao Phong của công ty cổ phần RYB (Hòa Bình) đã đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm ngặt về chất lượng, an toàn thực phẩm và nguồn gốc xuất xứ, trong đó có yêu cầu phân tích, xét nghiệm bắt buộc gần 900 hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật.
Tập đoàn Longdan đã nhập khẩu gần 7 tấn cam Cao Phong, số cam này được bày bán tại chuỗi siêu thị Longdan tại London và một số thành phố khác ở Anh, đồng thời được phân phối tới các nhà bán buôn và bán lẻ các sản phẩm Việt Nam và châu Á tại Anh, bước đầu nhận được những phản hồi tích cực từ người tiêu dùng sở tại.
Chất lượng cam Cao Phong cũng được người tiêu dùng và các nhà phân phối bán lẻ tại Anh đánh giá cao. Tại siêu thị Longdan ở Elephant& Castle, khu vực thuộc trung tâm London, khách hàng được mời nếm thử cam Cao Phong và đã đánh giá cao chất lượng của loại cam đặc sản này.
Trước đây cây cam không phải là cây trồng chính cho nên chỉ khuyến khích áp dụng tiêu chuẩn quốc gia về chất lượng cây giống, việc quản lý cũng có phần thiếu chế tài hoặc chế tài chưa đủ mạnh. Còn hiện nay, cam và bưởi nằm trong danh mục cây trồng chính do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định, vì thế việc sản xuất, kinh doanh cây giống bắt buộc phải đáp ứng tiêu chuẩn quốc gia.
Việc áp dụng tiến bộ khoa học-kỹ thuật mới có vai trò quan trọng trong việc mở rộng diện tích cây cam của tỉnh Hòa Bình, bước đầu từ giống đến quy trình chăm sóc trong sản xuất. Cùng với đó, hàng loạt những kỹ thuật canh tác mới đã được nghiên cứu, ứng dụng và phổ biến trong sản xuất như: Kỹ thuật tưới nước tiết kiệm; kỹ thuật xử lý ra hoa đậu quả với những giống khó tính; kỹ thuật bao quả, che màn; kỹ thuật sử dụng phân bón lá... đã góp phần tích cực nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm cam của tỉnh.
Cam Cao Phong là sản phẩm đã được cấp sở hữu trí tuệ về Chỉ dẫn địa lý từ 2014. Tuy nhiên, quá trình phát triển, mở rộng diện tích cam ở vùng này đã có những hạn chế, yếu kém về quản lý nguồn giống, sâu bệnh…làm giảm năng suất và chất lượng cam. Thực trạng này đòi hỏi cần có những giải pháp thiết thực, hiệu quả để khắc phục, nâng cao giá trị sản lượng, chất lượng của cam Cao Phong nhằm giữ vững và phát triển thị trường.
Việc giữ được thương hiệu cam Cao Phong ngày càng khó khăn, bởi các yếu tố chủ quan và khách quan. Hiện nay, một số diện tích cam đã qua thời kỳ kinh doanh, vào thời kỳ thoái trào theo chu kỳ, cùng với đó là nhiều diện tích cam bị sâu bệnh nên trồng cam đối với nhiều hộ dân không còn hiệu quả, dẫn đến tình trạng phá bỏ cây cam để trồng các loại cây khác. Ngoài ra, thương hiệu cam Cao Phong bị trà trộn bởi các loại cam ở các vùng khác, dẫn đến thương hiệu bị ảnh hưởng đáng kể.
Để đảm bảo giữ vững thương hiệu, chính quyền và người dân huyện Cao Phong đã triển khai thực hiện dự án hạ tầng phát triển sản xuất vùng cam an toàn tập trung; thực hiện hỗ trợ các địa phương trong chứng nhận an toàn thực phẩm/GAP, tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm cho những diện tích cây có múi trong chu kỳ kinh doanh. Huyện đã lựa chọn vùng lõi để triển khai đề án tái canh, từ đó rút kinh nghiệm nhân diện nhằm bảo đảm hiệu quả.
Bên cạnh đó, phối hợp Viện Bảo vệ thực vật, các cơ quan liên quan xây dựng giải pháp kỹ thuật cải tạo đất, tạo quỹ đất sạch sâu bệnh phục vụ tái canh cây có múi; tổ chức lại sản xuất cây ăn quả có múi một cách bền vững, bảo đảm các yêu cầu về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc sản phẩm; cải thiện hạ tầng phục vụ sản xuất; lấy doanh nghiệp, hợp tác xã làm nòng cốt, là trung tâm kết nối người sản xuất với thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Phân biệt cam Cao Phong chính hiệu
Cam Cao Phong và cam Trung Quốc nếu không phải người sành sẽ dễ nhầm lẫn với chúng có vẻ ngoài giống nhau khó nhận ra. Tuy nhiên nếu cố gắng quan sát và để ý từ hình dạng cho đến màu sắc, bóc ra dùng thử… thì người tiêu dùng có thể nhận biết được đâu là quả cam đặc sản Hòa Bình.
Cam Cao Phong có màu vàng nhạt, quả to, mọng nước, không vàng óng như cam Trung Quốc. Nếu bóc vỏ ra, bạn sẽ thấy có mùi thơm rất đặc trưng, đặc biệt khi cắt khỏi cành một ngày thì cả lá và quả đều héo, vì không dùng chất bảo quản.
Ngược lại, nếu thấy cam có màu vàng tươi, sậm, óng ả thì không nên mua vì rất có thể đó là cam Trung Quốc hoặc cũng có thể là một loại cam khác. Đặc biệt, lá kèm theo quả cam Trung Quốc sau mấy ngày liền vẫn cứ tươi như ở trên cây, vì được tẩm chất bảo quản.
Về kích cỡ, cam Trung Quốc quả rất đều nhau, trọng lượng giữa các quả gần như tương đương nhau. Cam Cao Phong quả không đồng đều, có quả to, quả nhỏ.
Cam Cao Phong cùi dày, khi bổ ra có màu vàng đậm tự nhiên đẹp mắt, có hạt, mùi thơm nồng đặc trưng, vị tinh dầu của vỏ cam. Trong lòng quả có nhiều các gân trắng chia đều các múi. Khi ăn có vị ngọt thanh, mùi thơm dìu dịu. Những quả cam chưa chín có vị chua mát, thanh nhẹ.
Trong khi đó, cam Trung Quốc thường ít hạt (hạt lép) không có hạt, màu vạng nhạt, bổ ra không có mùi thơm đặc trưng. Phần cùi cam hơi nhạt màu, không thơm. Ăn vào thấy vị ngọt rõ rệt nhưng mùi lại hơi ủng...
Hà Trần
