Rao vặt tự phát phủ dần lên các bề mặt công cộng
Theo quan sát trên nhiều tuyến phố, những mẫu giấy nhỏ lẻ chứa thông tin quảng cáo dịch vụ xuất hiện với tần suất dày hơn vào thời điểm nhu cầu tiêu dùng tăng cao. Đây là loại quảng cáo có chi phí thấp, cách làm đơn giản nên nhanh chóng bám theo dòng hoạt động của đô thị. Người dán có thể thực hiện chỉ trong vài giây, khiến việc phát hiện và ngăn chặn trở nên khó khăn.
Nhiều bề mặt vốn được thiết kế để phục vụ mục đích công cộng như trụ đèn chiếu sáng, biển chỉ dẫn giao thông, hộp kỹ thuật bị bao phủ bởi lớp giấy chồng lên nhau qua thời gian. Khi phần giấy bong ra do mưa nắng, lớp keo và vụn giấy còn lại khiến các bề mặt này bị sạm màu, tạo cảm giác cũ kỹ ngay cả khi khu vực vừa được chỉnh trang.
Không chỉ làm mất đi sự thông thoáng của không gian đường phố, việc rao vặt tự phát còn tạo ra cảm giác đô thị bị bỏ ngỏ trong khâu quản lý. Người dân dễ có cảm giác “ai muốn dán gì cũng được”, dẫn đến vòng lặp tái diễn liên tục. Nếu không chủ động xử lý, tình trạng này có thể lan từ tuyến chính sang ngõ nhỏ, từ điểm đơn lẻ sang diện rộng, khiến công tác chỉnh trang trở nên nặng nề hơn.
Ở một số khu vực, các tổ dân phố phải dành nhiều thời gian cho việc bóc xoá tờ rơi, nhưng chỉ sau vài ngày lại xuất hiện lớp mới. Điều này cho thấy, rao vặt trái phép không đơn thuần là hiện tượng thẩm mỹ, mà là biểu hiện của thói quen sử dụng không gian công cộng thiếu kiểm soát.
Đẩy mạnh kiểm tra, từng bước hình thành cơ chế ngăn chặn bền vững
Trước áp lực từ thực tế, các đơn vị chức năng đã chuyển từ thế bị động sang chủ động giám sát. Việc tuần tra không còn mang tính hình thức, mà được thực hiện theo khung giờ linh hoạt để phù hợp với thời điểm người dán tờ rơi thường hoạt động. Với những điểm nóng, lực lượng chức năng ghi nhận bằng ảnh, lập hồ sơ theo dõi và xử lý ngay khi phát hiện dấu hiệu mới.
Thành phố cũng đang chú trọng hơn đến việc truy nguồn gốc các số điện thoại xuất hiện trên tờ rơi. Khi xác minh được chủ thuê bao, cơ quan chức năng sẽ yêu cầu dừng hành vi quảng cáo trái phép và xử lý theo quy định nếu tái phạm. Đây là cách tiếp cận giúp giảm tình trạng dán đại trà, vì người cung cấp dịch vụ buộc phải cân nhắc trước rủi ro bị xử lý.
Bên cạnh đó, nhiều địa bàn đang thúc đẩy mô hình “điểm sạch quảng cáo”, trong đó từng đoạn phố được giao cho cộng đồng dân cư phối hợp cùng lực lượng chức năng giám sát. Khi người dân có quyền phản ánh, quyền nhắc nhở và quyền bảo vệ môi trường chung, khả năng tái dán sẽ giảm đáng kể.
Việc truyền thông về tác hại của quảng cáo tự phát cũng được triển khai theo hướng gần gũi hơn. Thay vì chỉ nhấn mạnh yếu tố xử phạt, các thông điệp mới tập trung vào chi phí vệ sinh tăng cao, hạ tầng xuống cấp nhanh hơn, không gian công cộng bị thu hẹp… giúp người dân hiểu rõ lý do cần hạn chế hành vi này.
Trong thời gian tới, cơ chế phối hợp giữa các đơn vị quản lý, tổ dân phố và lực lượng trật tự sẽ tiếp tục được điều chỉnh để bảo đảm duy trì nhịp giám sát liên tục. Hà Nội kỳ vọng rằng khi xử lý được từ gốc và có cộng đồng đồng hành, tình trạng rao vặt tự phát sẽ giảm dần, tạo điều kiện cho các chương trình chỉnh trang đô thị đạt hiệu quả bền vững.
Minh Thắm
