Lễ rước hội
Lễ hội được tổ chức hàng năm để ôn lại những kỷ niệm về thân thế, sự nghiệp, tưởng nhớ đến công lao to lớn của Danh nhân Văn hóa Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đối với lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Đây cũng là dịp để Đảng bộ, các cấp chính quyền và nhân dân trong thành phố về báo công với những kết quả đã đạt được trong xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội của năm qua.
Đồng thời đây cũng là dịp tuyên truyền quảng bá điểm Du lịch văn hóa Tâm linh, khu di tích Quốc gia đặc biệt Đền thờ Danh nhân văn hóa Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm về vùng đất có truyền thống giáo dục, tinh thần hiếu học và lịch sử văn hóa. Những kỷ niệm về thân thế, sự nghiệp, tưởng nhớ đến công lao to lớn của Danh nhân Văn hóa Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đối với lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Lễ hội thu hút hàng vạn du khách thập phương và nhân dân tham dự
Lễ hội diễn ra từ ngày 02 đến ngày 04/1 (tức ngày 27 đến ngày 29 Âm lịch) trong khuôn khổ lễ hội phần lễ có nghi thức truyền thống như lễ mộc dục, lễ rước văn, cáo yết, biểu diễn hoạt cảnh chèo toát lên lòng yêu nước thương dân, về thân thế cuộc đời, về sự nghiệp và cũng là tri ân 433 năm ngày mất của Danh nhân văn hóa Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm (28/11/1585-28/11/2018 Âm lịch). Phần hội có các tiết mục múa rối, trò chơi dân gian như làm pháo đất, đua thuyền, trưng bày sách tư liệu… các gian hàng trưng bày sản phẩm và hội chợ ẩm thực của địa phương.
Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm sinh năm Tân Hợi, năm Hồng Đức thứ 21 đời vua Lê Thánh Tông tại làng Trung Am, huyện Vĩnh Lại, phủ Hạ Hồng, trấn Hải Dương, nay là thôn Trung Am, xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo, TP. Hải Phòng.
Trạng Trình xuất thân trong gia đình có truyền thống khoa bảng. Cụ tổ được tập phong Thiếu bảo, tư quận công; cụ bà được phong Chính phu nhân Phan Thị Huệ Trinh… Phụ thân được phong tước Thái Bảo nghiêm quận công, mỹ tự Văn Định đạo hiệu Cù Xuyên tiên sinh. Cụ Văn Định học rộng tài cao, có đức tốt đã có lần sung chức Thái học sinh đời Lê.
Thân mẫu Trạng là Nhữ Thị Thục - Từ thục phu nhân là con quan Thượng thư Bộ Hộ Nhữ Văn Lan ở làng An Tử (Tiên Lãng). Bà là một phụ nữ có tính cách mạnh mẽ, khác thường, nổi tiếng tinh thông Hán học và giỏi thuật số.
Nguyễn Bỉnh Khiêm còn nhỏ tuổi đã nổi tiếng thần đồng, được bố mẹ hết lòng dạy dỗ, rèn cặp nên năng khiếu thông minh ngày càng bộc lộ. Năm 1497, khi 7 tuổi Nguyễn Bỉnh Khiêm sống với cha. Năm 18 tuổi vào Thanh Hoá theo học Đình nguyên Bảng Nhãn Lương Đắc Bằng, một người nổi tiếng tinh thông Lý học đã đem sở học Dịch lý truyền dạy cho học trò yêu của mình. Sau Trạng về quê mở trường dạy học. Học trò các nơi Sơn Tây, Kinh Bắc, Thăng Long… theo học rất đông.
Được biết, Đền thờ Trạng Trình hiện nay được làm vào thời Nguyễn. Năm 1927, đền được trùng tu. Theo truyền ngôn đền được dựng trong khu vực Am Bạch Vân xưa, nơi Trạng ngồi dạy học.
Đền xây dựng theo kiến trúc kiểu chữ Đinh có 5 gian tiền đường và 2 gian hậu cung. Năm 1991, nhân kỷ niệm 500 năm ngày sinh danh nhân tổ chức ở Vĩnh Bảo và Văn miếu Quốc tử giám Hà Nội, Bộ Văn hoá – Thông tin (Bộ VH-TT & DL) đã công nhận đền thờ Trình Quốc Công là Di tích lịch sử - văn hoá quốc gia.
Đền thờ được trùng tu, xây dựng nhiều di tích liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, một nhà trí thức rực rỡ một thời và tiêu biểu cho nhiều tầng lớp trí thức Việt Nam là một điểm tham quan, chiêm ngưỡng, nghiên cứu được nhiều khách gần xa tìm đến. Cũng tại đây, hàng năm TP. Hải Phòng đều tổ chức long trọng lễ tôn vinh học sinh, sinh viên xuất sắc của đất Cảng.
Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm là nhà chính trị, nhà văn hóa lớn của dân tộc ở thế kỷ XVI. Di tích lịch sử đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt năm 2015. Hằng năm, TP Hải Phòng đều chọn Di tích lịch sử Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm để tổ chức lễ tôn vinh học sinh, sinh viên xuất sắc của thành phố. Diễn ra đến hết ngày 4-1, cùng với các nghi lễ truyền thống, lễ hội đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm còn có nhiều hoạt động văn hóa, thể thao.
Vũ Duyên
