Khai thác sản phẩm truyền thống, ứng dụng công nghệ hiện đại
Trong xu thế hội nhập và phát triển nông nghiệp bền vững, nhiều hợp tác xã đã tìm hướng đi mới bằng cách kết hợp giá trị truyền thống với tiến bộ khoa học – công nghệ.
Hợp tác xã Trà Sơn Dung (phường Phan Đình Phùng, tỉnh Thái Nguyên) là một điển hình tiêu biểu. Từ những sản phẩm quen thuộc như chè, mật ong, trà cà gai leo, đơn vị đã xây dựng được thương hiệu OCOP, được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng.
Điểm nổi bật của Trà Sơn Dung là sự chủ động trong việc mở rộng thị trường. Hợp tác xã không chỉ dừng ở khâu sản xuất mà còn tích cực tham gia hội chợ, sự kiện thương mại để quảng bá sản phẩm và tìm kiếm đối tác liên kết. Với 10 ha trà đạt tiêu chuẩn VietGAP và kế hoạch chuyển đổi sang canh tác hữu cơ, sản phẩm chè Sơn Dung ngày càng nâng cao chất lượng và giá trị.
Bà Nguyễn Thị Như Trang, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Trà Sơn Dung, cho biết đơn vị đang triển khai dự án cùng nông dân thực hành nông nghiệp tốt theo tiêu chuẩn UTZ trên diện tích 19 ha, đồng thời phát triển 5 ha chè hữu cơ. Tiêu chuẩn UTZ vốn được áp dụng toàn cầu cho cà phê, ca cao và trà, giúp sản phẩm của hợp tác xã đáp ứng được yêu cầu khắt khe của các thị trường khó tính.
Từ 8 thành viên ban đầu, đến nay Trà Sơn Dung đã có 50 thành viên chính thức và liên kết với hàng trăm hộ nông dân vùng lân cận, đảm bảo nguồn nguyên liệu ổn định, sản lượng hàng trăm tấn trà khô mỗi năm. Sự lớn mạnh này không chỉ nhờ kỹ thuật canh tác hiện đại mà còn nhờ tình yêu và kiến thức sâu sắc của người dân với cây chè – loại cây đặc sản gắn bó lâu đời với đất và người Thái Nguyên.
Tương tự, Hợp tác xã Nông nghiệp Phú Thạnh (xã Chợ Vàm, tỉnh An Giang) cũng lựa chọn con đường khai thác sản phẩm truyền thống kết hợp công nghệ mới. Với vốn điều lệ 2,8 tỷ đồng và 13 tỷ đồng vốn lưu động, hợp tác xã cung ứng 15 dịch vụ hỗ trợ sản xuất cho xã viên và nông dân, đồng thời phát triển vùng chuyên canh lúa nếp quy mô lớn.
Chủ tịch Hội đồng quản trị Trần Văn Lô Ba cho biết, riêng vụ thu đông, hợp tác xã đã sản xuất 50 ha lúa theo Đề án 1 triệu héc-ta lúa phát thải thấp. Nhờ áp dụng mô hình này, chi phí sản xuất giảm tới 6 triệu đồng/ha, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt cho xã viên. Hơn thế, nông dân còn ký cam kết tuân thủ mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn EU, đáp ứng yêu cầu về chất lượng và môi trường của thị trường quốc tế.
Gia tăng giá trị, cải thiện đời sống nông dân
Thực tế cho thấy, sản xuất lúa theo tiêu chuẩn SRP hay trồng chè theo chuẩn UTZ không chỉ giúp nông sản đảm bảo chất lượng cao, mà còn trực tiếp nâng cao thu nhập của nông dân. Nhiều hộ gia đình đã trở thành triệu phú ngay trên chính thửa ruộng, đồi chè của mình.
Các hợp tác xã như Phú Thạnh, Sơn Dung không chỉ chú trọng sản xuất mà còn mở rộng hoạt động dịch vụ hỗ trợ, nhằm duy trì và nâng cao chất lượng sản phẩm. Cùng với đó, việc mạnh dạn áp dụng chuyển đổi số đã mở ra kênh tiêu thụ mới. Các sản phẩm như trà Sơn Dung hay gạo nếp sạch Phú Thạnh đã có mặt trên sàn thương mại điện tử, ghi nhận nhiều đơn hàng giao dịch, mở ra cơ hội tiếp cận người tiêu dùng toàn quốc và từng bước tiếp cận thị trường quốc tế.
Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam, chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã tạo sức lan tỏa lớn, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, giữ gìn bản sắc văn hóa và phát huy tri thức bản địa. Tính đến nay, cả nước đã có hơn 16.000 sản phẩm OCOP được công nhận, với khoảng 9.000 chủ thể tham gia, trong đó có hơn 3.000 hợp tác xã.
Nhờ sự năng động của hợp tác xã và sự đồng hành của nông dân, các sản phẩm OCOP không chỉ gia tăng giá trị nông sản, tạo lợi nhuận cao cho xã viên, mà còn góp phần khẳng định thương hiệu nông sản Việt Nam. Qua đó, hợp tác xã trở thành “bệ đỡ” quan trọng để nông thôn Việt Nam nâng tầm vị thế trên bản đồ nông nghiệp thế giới.
Việc phát triển sản phẩm OCOP từ những giá trị bản địa, kết hợp ứng dụng khoa học – công nghệ, đang mở ra hướng đi bền vững cho kinh tế nông thôn. Với vai trò trung tâm trong liên kết sản xuất và tiêu thụ, các hợp tác xã không chỉ giúp nông dân cải thiện đời sống, mà còn góp phần xây dựng thương hiệu nông sản Việt đủ sức cạnh tranh ở thị trường quốc tế.
Thiên Trường
