Lễ hội nhằm tưởng nhớ, tri ân Đức Thánh Quý Minh Đại Vương - một trong những vị thần được thờ tụng theo tín ngưỡng dân gian. Theo truyền thuyết, ngài là một trong ba anh em - ba vị tướng được phong Thánh gồm Tản Viên, Cao Sơn và Quý Minh, là người có công trấn ải Nam Sơn, thuộc Hoa Lư tứ trấn, bảo vệ đất nước thời Hùng Vương thứ XVIII.
Lễ hội Tràng An cũng gắn với Lễ mở cửa rừng (phát lát) được tổ chức hàng năm, là nét văn hóa đặc sắc, truyền tải thông điệp sống hài hòa và tôn trọng thiên nhiên của tổ tiên, cha ông ta.
Điều này cũng đặc biệt quan trọng đối với một di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới như Quần thể danh thắng Tràng An.
Đây là dịp để nhân dân địa phương và du khách dâng lễ cầu quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu; đồng thời tôn vinh những bậc tiền nhân đã có công khai phá và bảo vệ vùng đất thiêng của Di sản Tràng An.
Lễ hội năm nay gồm nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật đặc sắc, tái hiện sinh động đời sống tín ngưỡng phong phú của cộng đồng cư dân vùng đất Hoa Lư.
Điểm nhấn của lễ hội là không gian trình diễn thực cảnh trên dòng sông Sào Khê - nơi các nghệ sĩ, nghệ nhân từ Ninh Bình và nhiều địa phương khác giới thiệu các loại hình nghệ thuật truyền thống như: Hát chèo, hát xẩm, hát văn, đàn tính, cồng chiêng...
Những tiết mục mang đậm bản sắc vùng miền không chỉ góp phần bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể, mà còn tạo dấu ấn độc đáo cho du khách khi tham gia lễ hội.
Đặc biệt, hàng nghìn du khách và đại biểu đã tham gia hành trình hơn 5km trên dòng sông Sào Khê, xuyên qua những hang động kỳ ảo, để đến đền Suối Tiên - nơi thờ Đức Thánh Quý Minh Đại Vương. Tại đây, các nghi thức truyền thống như rước rồng, rước kiệu, rước nước và tế lễ đã được tổ chức long trọng, mang đậm màu sắc tâm linh và văn hóa cổ truyền.
Đền Suối Tiên tọa lạc giữa thượng nguồn sông Sào Khê, bao quanh bởi núi non hùng vĩ, sông nước hữu tình. Đây là một trong những địa điểm tâm linh quan trọng thuộc Quần thể danh thắng Tràng An - Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận.
Không chỉ là chốn linh thiêng, đền Suối Tiên còn là điểm đến tâm linh được đông đảo người dân và du khách tìm về mỗi mùa lễ hội để cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, dịch bệnh tiêu tan.
Lễ hội được tổ chức nhân kỷ niệm 11 năm Quần thể danh thắng Tràng An được UNESCO ghi danh là Di sản Văn hóa và thiên nhiên thế giới, tiếp tục tôn vinh chiều sâu lịch sử và giá trị trường tồn của Quần thể danh thắng Tràng An, khơi dậy truyền thống cách mạng, niềm tự hào dân tộc của bao lớp thế hệ người dân cùng các giá trị văn hoá, lịch sử, tín ngưỡng mang bản sắc riêng của một Kinh đô cổ giữa lòng Di sản, hướng tới xây dựng Hoa Lư trở thành Đô thị Di sản thiên niên kỷ, thành phố sáng tạo, trung tâm công nghiệp văn hoá, du lịch mang tầm cỡ khu vực và quốc tế, lá phổi xanh và là cực tăng trưởng của Đồng bằng Bắc Bộ.
Thiên Trường
